با وجود مخالفت بیشتر کارشناسان با این مباحث، در وزارت صنایع و معادن و برخی شرکت‌های تابعه خودرو‌سازان نیز دیدگاه‌های مغایری در این زمینه مطرح می شود. با دکتر مسعود نیلی ،اقتصاد‌دان گفت‌وگو کرده‌ایم.
- با وجود تاکید وزیر صنایع و معادن بر رویکرد همه‌جانبه در بخش صنعت، تاکید بر تشکیل معاونت خودرو در این وزارتخانه تا چه حدی در چارچوب این دیدگاه و سند راهبرد توسعه صنعتی است؟
بر اساس سند راهبرد توسعه صنعتی، پیش بینی و تاکید شده است که وزارت صنایع باید به دستگاهی سیاستگذار تبدیل شده و قدرت سیاستگذاری خود را در سطح کلان صنعت توسعه دهد.
در این سند، مقرر شده است تا آنچه مربوط به محصولات صنعتی‌می‌شود را به سطوح پایین‌تر سازمانی سوق دهد. با وجود این اکنون تشکیل معاونت خودرو در این وزارتخانه مورد توجه مسئولان وزارت صنایع قرار گرفته که خلاف اهداف پیش‌بینی شده در راهبرد توسعه صنعتی مبنی بر دورشدن این وزارتخانه از تصدی و حرکت به سمت سیاستگذاری است.
- ادغام شرکت‌های خودروسازی از دیگر مباحث مطرح است، با توجه به واقعیت‌های اقتصادی و ماهیت خودرو‌سازان داخلی چه ضرورت‌هایی برای انجام این کار وجود دارد؟
با توجه به اینکه اکنون تولید خودرو در کشورمان در یک نظام رقابتی صورت نگرفته و بنگاه‌های تولید کننده خودرو هیچ رقابتی با تولید کنندگان جهانی ندارند، در نتیجه خودرو‌سازان ایرانی در معرض این موضوع نیستند که با توجه به حق انتخاب مشتریان خود به سمت تامین نیازهای آنان حرکت کنند.
بر این اساس با توجه به ماهیت اقتصاد ایران، می توان گفت واقعیت آن است که اکنون رقابت در صنایع خودروسازی کشور آن هم به شکلی بسیار ضعیف بین تعداد محدودی خودروساز شکل گرفته که به تولید و عرضه خودرو در بازاری انحصاری می پردازند و در واقع به رقابت محدود بین 2 یا 3 شرکت خودروسازی خلاصه شده است.
با این شرایط و آنچه از سوی برخی دست‌اندرکاران صنعت خودرو مطرح می‌شود، در صورت ادغام شرکت‌های خودروساز دیگر صنعت خودرو در کشورمان به شکلی کاملا انحصاری در می‌آید و خودروهایی که به مصرف‌کنندگان عرضه می‌شود با خودروهای تولید داخل یا خودروهای خارجی هیچ رقابتی نخواهند داشت.
با این روند پیامد ادغام شرکت‌های خودروساز تنها به شکل‌گیری انحصار در صنایع خودروسازی داخلی منجر خواهد شد.
از سوی دیگر باید توجه کرد که اکنون خودروهای وارداتی به هیچ وجه رقیبی برای خودروهای تولید داخل محسوب نمی‌شوند. چرا که بیشتر این خودروهای وارداتی خودروهای گران قیمتی هستند که در رقابت با خودروهای تولید داخل قرار نمی‌گیرد.
- این ادغام تا چه حد بر رشد صنعت خودرو کشورمان موثر خواهد بود؟
باید گفت ادغام شرکت‌های خودروساز داخلی گامی به عقب خواهد بود چراکه ساختار انحصاری بازار خودرو را تشدید و این تشدید انحصار ناکار‌آمدی را در صنایع خودروسازی کشور بیشتر‌خواهد کرد.
با این روند و با وجود اینکه در 40 سال گذشته هزینه‌های بسیار زیادی در صنایع خودروسازی کشور صورت گرفته و موفقیت‌های زیادی نیز حاصل نشده است، صنعت خودروسازی کشور با نداشتن توفیق بیشتری مواجه و مشتریان داخلی را از حق انتخاب کمتری برخوردار می‌سازد.
