خودروهای پرمصرف؛ توقف یا تداوم عرضه؟

 در این چارچوب افزایش مصرف بنزین و تخصیص یارانه‌های هنگفت برای واردات این فرآورده نیز از جمله عواملی بود که جهت‌گیری سیاستگذاری‌ها برای کاهش مصرف این کالا را شکل داد.

این روند موجب شد با تشکیل ستاد تبصره 13 برنامه‌هایی برای توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی، از رده خارج کردن و جایگزینی خودروهای فرسوده، کاهش آلودگی هوا و جلوگیری از شماره‌گذاری و عرضه خودروهای بنزینی پرمصرف مورد توجه قرار گیرد  و از سوی دیگر سهمیه‌بندی بنزین به‌عنوان راهکار نهایی کاهش مصرف مورد توجه قرار گیرد.

 اکنون بسیاری از خودروهای تولید داخلی عرضه شده به بازار با استانداردهای جهانی مصرف سوخت مطابقت نداشته و برنامه عاجلی برای کاهش مصرف سوخت این خودروها وجود ندارد.

بر اساس رتبه‌بندی جدید صورت گرفته از سوی شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، خودروهای تولید داخلی که به بازار عرضه می‌شوند از نظر میزان مصرف سوخت در7 رتبهA تا G رتبه‌بندی شده و بر اساس  نتایج این معیار، هیچ خودرو تولید داخلی نتوانسته است برای نصب برچسب سوخت در گروه نخست این رتبه بندی یعنی رتبهA قرار گیرد.

برای نصب برچسب سوخت هیچ خودروی داخلی نتوانست در رتبه‌ A قرار گرفته و تنها 2خودروی هیوندا آوانته و هیواندا سوناتا 2400 به ترتیب با مصرف سوخت در چرخه ترکیبی4/7 و 1/8 لیتر در 100 کیلومتر در رتبه B قرار گرفتند. در گروه C نیز تنها مگان 2000 اتوماتیک با مصرف سوخت در چرخه ترکیبی 9/7 لیتر در 100 کیلومتر جای گرفت.

همچنین در گروه‌بندی مصرف سوخت خودرو که از A تا G صورت گرفته، مصرف سوخت 6خودروی داخلی، خارج از محدوده استاندارد اعلام شده است. پژو آردی با مصرف سوخت در چرخه ترکیبی 5/9 لیتر، وانت پیکان و وانت پیکان با موتور OHV به ترتیب با مصارف 7/10 و 3/10 لیتر در چرخه ترکیبی، وانت نیسان Z24 انژکتوری با مصرف سوخت 3/15 لیتر، وانت نیسان Z24F انژکتوری با مصرف سوخت در چرخه ترکیبی 1/17 لیتر، پاجرو با مصرف سوخت در چرخه ترکیبی 2/13 لیتر، مزدای 2 کابین انژکتوری و مزدای تک کابین انژکتوری با مصارف سوخت در چرخه ترکیبی 1/11 و 7/10لیتر و موسوی 6سیلندر با مصرف سوخت در چرخه ترکیبی 2/16 لیتر خودروهای مذکور هستند. مصارف خودروهای مذکور در 100 کیلومتر در نظر گرفته شده است.

بنا بر اعلام شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت همچنین حدود 10 خودرو نیز در پایین‌ترین رتبه مصرف سوخت (G) قرار گرفته و خودروهای تندر نود 1600 گروه ایران خودرو با مصرف سوخت در چرخه ترکیبی 4/7 لیتر و تندر نود 1600 گروه پارس خودرو با مصرف سوخت در چرخه ترکیبی 9/6 لیتر در 100 کیلومتر در گروه D و پراید در مدل‌های مختلف در گروه‌های F و D قرار گرفتند.

منع شماره‌گذاری خودروهای پرمصرف

 پس از گروه بندی خودروهای تولید داخل بر اساس معیار جدید مصرف سوخت و با وجود اعلام قبلی مبنی بر ممنوعیت شماره‌گذاری این خودروها تا بهمن، مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران اعلام کرد: تولید 6 خودروی خارج از معیار سوخت در نظر گرفته شده در بهمن ماه متوقف نشده و پس از تحلیل آزمون‌های خودرو طبق استاندارد مصوب، از شماره‌گذاری خودروهایی که نتوانند این استانداردها را پاس کنند، جلوگیری خواهد شد.

معاون نظارت بر اجرای استاندارد مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران با بیان این مطلب، می‌گوید: در بهمن ماه، تولید خودرو‌سازان حتی درصورتی که مصرف خودروهای تولیدی آنها خارج از معیار مصرف شده باشد، ادامه خواهد داشت تا ‌از طریق نمونه‌برداری و تست خودرو که در شرکت‌های بازرسی انجام می‌شود، نتایج را ارزیابی کنیم. پس از این ارزیابی‌ها می‌توانیم بگوییم چه خودروهایی باید شماره‌گذاری شوند.

نظام‌الدین برزگری درخصوص 6 خودرویی که از طرف شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت دارای رتبه انرژی خارج از محدوده استاندارد اعلام شده است، نیز می‌‌گوید: در حال حاضر خودرو‌سازان همه تولیدات خود را به بازار نداده‌اند و تعدادی نیز در پارکینگ‌های آنها موجود است، بنابراین اکنون نمی‌توان حتی با نصب برچسب سوخت جلوی تولید این 6خودرو را گرفت، چه بسا که تا پایان بهمن ماه اصلاحی در مصرف سوخت آنها صورت گیرد. بنابراین پس از ارزیابی خودروها در بهمن ماه تصمیم‌گیری می‌کنیم.

 این در حالی است که پیش از این شرکت بهینه‌سازی‌ مصرف سوخت کشور اعلام کرده بود که اکنون پژو آردی مصرفی معادل 1/9 لیتر دارد در حالی که حد مجاز برای آن 89/8 لیتر بوده است.  با این روند، اینکه  انجام تست مجدد برای پاس کردن استانداردهای اعلام شده حداقل در 6 خودروی مذکور تا چه حد توجیه پذیربوده، موضوعی بوده که جای تامل دارد چرا که مصرف سوخت این خودروها خارج از معیارهای گروه بندی سازمان بهینه‌سازی‌ مصرف سوخت بوده و شرکت‌های خودروسازی نیز تا بهمن ماه قادر به کاهش چشمگیر مصرف سوخت این خودروها نخواهند بود.

معیاری فقط برای اطلاع رسانی

 این در حالی است که دبیر انجمن خودرو سازان با انتقاد از معیارهای رتبه بندی مصرف سوخت و بیان این که دلیلی برای جلوگیری از شماره‌گذاری و توقف تولید خودروهای پرمصرف وجود ندارد، می‌گوید: تمام خودرو‌هایی که با نصب این برچسب شماره‌گذاری می‌شوند اگر زیر استاندارد مطرح شده در معیار گروه G باشند، باز هم نمی‌توان جلوی تولید آنها را گرفت و این برچسب تنها جنبه اطلاع رسانی دارد.

احمد نعمت‌بخش می‌افزاید: این انجمن مخالف نصب برچسب سوخت روی خودرو‌ها با معیار قرار گرفتن گروه G برای مصرف است. در حال حاضر نظر انجمن خودرو‌سازان، وزارت صنایع و معادن و مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی، قرار گرفتن معیار مصرف سوخت روی گروه D است. براساس معیار فعلی (معیار G) خودرویی مثل پژو 206 که در اروپا تولید شده و دارای مصرف کمی‌ نیز هست، رتبه انرژی آن در گروه Dقرار می‌گیرد، در حالی که این طبقه‌بندی اصلا منصفانه نیست.

به گفته وی ا گر زمانی که پیکان 70 درصد تولیدات کشور را تشکیل می‌داد، ایرادی گرفته می‌شد، به حق بود، اما اکنون خودرو‌سازان ما در حال تولید خودرو‌های روز دنیا بوده و با این کار ارزش محصولات تولیدی آنها را پایین می‌آوریم.

دبیر انجمن خودرو‌سازان، می‌افزاید: باید معیار مصرف سوخت طوری قرار داده می‌شد که خودرو‌های کم مصرف در گروه A و آنهایی که مصرف بالایی داشتند در گروه F و Gقرار می‌گرفتند که این مسئله در فروش خودرو نیز تأثیر مهمی‌ دارد.

نعمت‌بخش درخصوص استاندارد مصوب یورو 2 به علاوه 5/12 درصد که قرار است در نصب برچسب سوخت روی خودرو‌ها رعایت شود و این که اعلام شده که این 5/12 درصد یک ارفاق به خودرو‌سازان است، می‌افزاید: این یک ارفاق نیست چراکه شرایط آب و هوایی، اختلاف ارتفاع از سطح دریا و عدد اکتان بنزین در مصرف سوخت خودرو‌ها مؤثر بوده و میزان مصرف سوخت را افزایش می‌دهد.

وی در زمینه 6 خودرویی که میزان مصرف آن از سوی سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت خارج از محدوده استاندارد اعلام و مطرح شده تا این خودروها از چرخه تولید خارج شوند، ‌می‌گوید: تمام خودرو‌ها با نصب این برچسب شماره‌گذاری می‌شوند و اگر زیر استاندارد مطرح شده در معیار گروه Gباشند، باز هم نمی‌توان جلوی تولید آنها را گرفت و این برچسب تنها جنبه اطلاع رسانی دارد.

با این وجود مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت با تأکید بر ممنوعیت شماره‌گذاری خودروهای مذکور می‌گوید: طبق مصوبه کار گروه مشترک متشکل از وزارت نیرو، وزارت صنایع و معادن، مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، شرکت بهینه‌‌سازی‌ مصرف سوخت و سازمان حفاظت محیط‌زیست در 23 اسفند سال گذشته، 6خودرو داخلی نتوانسته‌اند استاندارد موردنظر مصوب کار گروه مشترک را  پشت سر گذارند.

عباس کاظمی می‌افزاید: خودروهایی که نتوانسته‌اند استاندارد مورد نظر را بگذرانند از ابتدای بهمن باید از چرخه تولید خارج شوند.