«مردم» و «ملت» واژه‌هایی هستند که شاید بیشترین تکرار را در مجموعه سخنرانی‌ها و آثار امام‌خمینی(ره) داشته باشند. امام پس از تثبیت انقلاب و تاسیس نظام سیاسی از مردم می‌خواهد دیگر از حکومت نترسند چراکه این حکومت خدمتگزار مردم است.
امام از مسئولان می‌خواهد که در هر شرایطی مردم را نگه دارند، «برای خاطر حفظ یک کشوری، برای خاطر استقلال یک کشوری که باز یک قدرت‌هایی نیایند دوباره در کشور ما و بخواهند چه بکنند؛ باید مردم را نگه دارید. هر کدام در هرجا که هستید مردم را همراه خودتان نگه دارید و مردم را با هم جوش بدهید... مردم ما واقعا خوبند. شاید نظیر ملت ایران در هیچ جا نباشد. ماها بدیم. آنها خیلی خوبند.» جایگاه مردم در رهبری سیاسی امام خمینی جایگاه ویژه‌ای است که براساس آن امام(ره) امور کشور را به آگاهی و فهم مردم وصل می‌کنند. به تعبیر دکتر سیدرضا شاکری «مفهوم مردم در نگاه امام متوجه وجه غالبی یعنی حامل معنای اکثریت است. جمعیت کثیری که در مقابل اقلیت حاکم و غیرمردمی قرار دارد. اقلیت حاکم در برابر مردم به‌گونه‌ای یادآور مفهوم قرآنی ملت در مقابل فرعون و متحدانش است. منظور امام از همه مردم همین حالت حداکثری است». امام مشارکت مردم در امور کشور را مبنای اصلی در اداره کشور می‌دانستند و معتقد بودند کشور را مردم از خودشان می‌دانند و می‌دانند که سرنوشت کشور با انتخابات است. امام معتقد بودند مردم این دولت را و این جمهوری را به‌پا کردند و مردم باید در آینده خودشان نقش داشته باشند. مردمداری، اهتمام به مردم و توجه به خواست و نظر آنان باعث شده بود امام خمینی(ره) در تمام مراحل انقلاب پس از خدا به مردم تکیه کنند. اظهارات برخی چهره‌ها و کارشناسان سیاسی درباره نگاه امام به مردم را در گزارش زیر بخوانید.
محمد هاشمی، عضو سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه توصیه همیشگی امام(ره) واگذاری اقتصاد، سیاست و جامعه به مردم بود، گفت: امام خمینی(ره) تحقق منافع ملی و قدرت ملی را تنها از بستر تکیه به رأی و نظر مردم امری شدنی می‌دانستند. انتخاب مردم و خواست آنها یک امر تزئینی و فریبنده درنظر ایشان مطرح نبود. جز این هم نبود که انقلاب برآمده از توده‌های مردم برای تداومش نیز می‌بایست نقش مستقیم آنان را در اداره امور به‌جد بپذیرد. ایشان یک‌بار فرمایشی را در دیدار با هیأت دولت مطرح کردند مبنی بر اینکه هر کاری که مردم می‌توانند انجام دهند را به‌خودشان واگذار کنید. ایشان از نظر حضور مردم در جبهه‌های سیاسی به این مسئله اهمیت بسیاری می‌دادند که قدرت ما تنها از مردم است. ما ارتش یا نیروی نظامی دیگری همراه خود نداشتیم، امام تنها به اتکای مردم انقلاب کردند و مردم نیز به‌طور معجزه‌آسایی در کنار ایشان بودند. امام(ره) سر قضیه تعیین نظام جمهوری اسلامی گفتند هر چه رأی مردم بود به آن تمکین می‌کنیم و پس از رأی‌گیری هم گفتند: «جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم، نه یک کلمه زیاد». محمد هاشمی افزود: امام(ره) نسبت به حضور مردم و حمایت آنها از نظام نگاه ویژه‌ای داشتند و هیچ چشمداشتی به قدرت‌های دیگر نداشتند؛ چه در پیروزی انقلاب، چه در جنگ، چه در رفراندوم و چه در تشکیل مجلس و انتخابات‌های مختلف نقش اصلی برای رأی مردم و قدرت آنان قائل بودند. ایشان در جمله معروف خودشان می‌گفتند «میزان رأی ملت است». این یک تعارف سیاسی نبود؛ دیدگاه سیاسی و نقطه‌نظر فقهی ایشان در مراجعه به آرای مردم بود.
- نمی‌خواستند شخص یا ایده‌ای به مردم تحمیل شود
علی‌اکبر محتشمی‌پور، عضو شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز جمله «میزان رأی ملت است» را تکیه‌گاه اصلی آرای امام(ره) در اداره امور کشور دانست و گفت: نظر قطعی امام(ره) بر این بود که هرآنچه مردم خواستند باید همان اجرا شود و نمی‌توان شاخص یا ایده‌ای را به مردم تحمیل کرد. او با بیان اینکه بنیانگذار انقلاب در ادامه مسیر نیز پیشبرد انقلاب را با توجه به نقطه‌نظرات مردم و ایده‌ها و سلایق و خواست آنان ترسیم می‌کردند افزود: این ریشه تفکر انقلابی حضرت امام(ره) بوده که بر همان اساس نیز انقلاب به پیروزی دست یافت و در ادامه نیز تا زمانی که حضرت امام(ره) حیات داشتند در همین مسیر حرکت کردند و اجازه نمی‌دادند که برخلاف نظر مردم و برخلاف مصالح مردم هیچ اقدامی صورت بگیرد. در مقاطع حساس تاریخی انقلاب هرجا کشور به تصمیمات سرنوشت‌ساز نیاز داشت درنهایت این خواست مردم بود که در تصمیمات کلان کشور انعکاس می‌یافت؛ هرچند برخی جریانات سیاسی این مسائل را برنمی‌تافتند ولی امام خمینی(ره) منافع ملی را در بستر اراده مردم محق و ارجح بر منافع اقلیتی برخی گروه‌های خاص سیاسی در کشور می‌دانستند. خط‌مشی و اصول حرکت سیاسی امام(ره) در طول حیات‌شان هیچ‌گاه از این محور کانونی یعنی نبض خواسته‌ها و سلایق مردم دور نشد.
- راهبرد امام(ره) تحقق مطالبات مردم بود
محمدرضا تابش، نایب‌رئیس فراکسیون امید مجلس با بیان اینکه حرکت در مسیر امام خمینی(ره) نیازمند همدلی با مردم است، گفت: در نظام اسلامی کاری شایسته و صحیح است که بازخورد و نتیجه مثبت آن را از رفتار مردم بگیریم و اگر در جایی کوتاهی داشتیم، عذرخواهی کنیم و برای رفع نواقص برنامه ارائه دهیم. این امری ضروری به‌خصوص در موقعیت فعلی کشور است که ترامپ و وزیر خارجه نابخردش اظهارات مداخله‌جویانه‌ای را علیه ملت شریف ایران پیگیری می‌کنند و اتحاد و وحدت ملی تنها حسن ختام برای پایان دادن به این مداخله‌گری‌هاست. او به خبرگزاری آنا گفت: بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران هر چند کبر سنی داشتند، بسیار تیزهوش و جوان فکر بودند و راهبرد ایشان تحقق مجموعه مطالبات و خواسته‌های مردم بود و در حقیقت سخن مردم از کلام امام خمینی(ره) شنیده می‌شد.
- همه زیر یک پرچم
اسدالله بادامچیان درگفت‌وگو با همشهری با بیان اینکه امام به نقش مردم در نهضت اهمیت می‌داد گفت: ما در سال 42وقتی خدمت امام رسیدیم ایشان فرمودند 3محور را مدنظر قرار دهید. کارهایتان را ایمانی کنید. به مردم توجه کنید و کارهایتان مردمی باشد و امور خود را با برنامه پیش ببرید. وی افزود: نظر امام این بود که البته باید همت داشت. ایشان می‌فرمودند کارها به مرور پیش می‌رود و در واقع همه امور تدریجی حاصل می‌شود. این عضو حزب مؤتلفه اسلامی با بیان اینکه نظام اسلامی یک نظامی خدایی مردمی بود گفت: بعضی البته درصدد این بوده‌اند که خدا را جای مردم بگذارند همانطور که در غرب اینگونه عمل شده است و به قول خودشان خدا را به ملکوت فرستاده‌اند و فقط به مردم توجه می‌کنند اما نگاه امام(ره) اینگونه نبود. بادامچیان با بیان اینکه در میان مبارزات انقلاب افکاری انحرافی سد راه شده بود گفت: شهید مطهری وقتی منافقین می‌گفتند به نام خدا و به نام خلق قهرمان ایران با آنها به مخالفت برخاست و گفت این نوعی شرک است و مرام غلط است.بادامچیان گفت: امام اگر برای مردم اهمیت قائل بود به این دلیل بود که خدا برای مردم اهمیت قائل بود. وی با بیان یک خاطره از دوران مبارزات سال‌های دهه40 گفت: در آن دوران فردی نزد امام آمد و گفت ما باید هوشیار باشیم و مردم را هدایت کنیم که امام به او فرمودند من و شما چه کاره‌ایم؟ ما باید مردم را آگاه سازیم و وقتی آنها راه درست را شناختند خودشان راه انقلاب و اسلام را انتخاب می‌کنند و تصمیم می‌گیرند. بادامچیان گفت: در مرام سیاسی امام 2مسئله اهمیت داشت یک مدیریت ارزشی و توجه به اصول اسلامی و دوم مردم‌سالاری و در واقع همه گروه‌ها زیر یک پرچم با هم کار می‌کردند.
- امام و مردم، بی‌توقع از هم
سیدمحمد غرضی، نیز در گفتوگو با همشهری با بیان اینکه همانگونه که خدا برای مردم اهمیت قائل است، امام هم برای مردم هم اهمیت قائل بود، گفت: توحید در زمین به وسیله مردم شناخته می‌شود امام هم به مردم نگاهش همینگونه بود.وی افزود: امام مردم کشورمان را خداپرستانی می‌دانست که تکلیف آنها عین تمرین پرستش است. وی با بیان اینکه امام هیچ‌گاه مردم را ابزار یا مجری و یا تنها به‌عنوان یک حامی نمی‌شناخت افزود: امام ازمردم بی‌توقع بود و در مقابل هم مردم از امام بی‌توقع بودند، این ارتباط دوسویه بود.
غرضی با تأکید بر اینکه در طول تاریخ انقلاب 2اتفاق مهم نقش و اهمیت مردم را نشان می‌داد گفت: 15خرداد مردم دعوت امام را اجابت کردند و با قیام و خون خود راه را برای به ثمر نشستن آرمان‌ها فراهم کردند. این مقدمه بود و در واقع مردم در این مبارزات و خصوصا قیام 15خرداد توانستند توانایی خود را با اتکا به خدا به ثمر بنشانند.
سیدمحمد غرضی در ادامه با بیان اینکه در مبارزات انقلابی امام یک تاریخ و یک حادثه دیگر هم اهمیت مهمی داشت و نقش مردم را بهتر از قبل نشان داده است گفت: در ماجرای 22بهمن سال 57هم مردم امام را به صحنه خواندند و این ارتباط دوسویه در این تاریخ تکمیل شد. قبل از آن، امام از مردم درخواست حضور کرد و در این تاریخ مردم امام را به صحنه فراخواندند. مردم هم جان، مال و ناموس خود را در راه خدا فدا کردند. وی با بیان اینکه هدف مردم و هدف امام، همگی خدا بود گفت: بنا بر این مردم و امام هیچ توقعی از هم نداشتند چون هدف یکی بود.
نظر شما