بیماران همچنان چشمانتظار تخت های آی سی یو هستند و اگر هم به تعدادی که وزارت بهداشت قول دادهبود، تخت اضافه شده باشد، نحوه توزیع نامناسب آنها باعث شده مردم تفاوتی بین گذشته و حال حس نکنند.
بهرغم نقش حیاتی بخش مراقبتهای ویژه در بیمارستانهای عمومی، کمبود تخت و پزشکان و متخصصان مربوطه، از بزرگترین ضعفهای مراکز درمانی کشور است که همواره مورد انتقاد مردم بوده است.
دکتر احمد رضا سروش، قائم مقام ریاست بیمارستان شریعتی و متخصص جراحی، در این خصوص به همشهری میگوید: احداث یک تخت آی سی یوی استاندارد با در نظر داشتن چند فاکتور از قبیل فضا، نیروی انسانی و تجهیزات مکمل این تختها، بالای یکصد میلیون تومان هزینه میبرد؛ لذا نگاه مسئولان در تخصیص بودجه باید معطوف به این موضوع باشد.
کارشناسان میگویند تهران شهری بزرگ و مهاجر پذیر است و مهاجران ضمن اینکه خودشان خدمات درمانی و بهداشتی را دریافت میکنند والدین و اقوام شان را هم نیز روانه تهران میکنند.
به این ترتیب، حداقل در تهران، کسی انتظار ندارد که بیماران چند روز در اورژانس، منتظر تخت آیسییو بمانند. از سوی دیگر، امید به زندگی نیز افزایش یافته و بیمارانی که قبلا فوت میشدند در حال حاضر با داشتن گاهی چندین بیماری پیچیده، زنده میمانند و به این ترتیب نیاز به بستری در این نوع تختها نسبت به سالهای قبل، افزایش یافته است.
دکتر سروش اضافه میکند: یک دلیل مهم دیگر درخصوص ضرورت افزایش تخت های آی سی یو، بحث پیوند اعضا و شیمی درمانی و... است که در حال حاضر نسبت به زمان قبل افزایش داشته و همه این موارد به نوعی به مراقبتهای ویژه نیازمندند.
با همه این اوصاف، هنوز هم گاهی بیماران به علت کمبود تخت در بخشها 15 تا 20 روز در اورژانس بستری میمانند و این امر موجب اشغال تختهای اورژانس و نارضایتی بیماران میشود.
اورژانس هماهنگ نیست
قائممقام بیمارستان شریعتی تهران، میگوید: حل مشکلات حوزه سلامت و استانداردسازی اورژانسها نیازمند بودجه، پشتیبانی، فضا و نیروی انسانی استاندارد است و نمیتوانیم از یک سامانه انتظار کارایی مناسب داشته باشیم در حالی که امکانات کافی در اختیار آنها قرار نمیدهیم.
او از سامانه توزیع بیماران توسط اورژانس تهران انتقاد میکند و میگوید: بارها از اورژانس تهران خواستهایم تا بیماران بدحال را با هماهنگی بیمارستان منتقل کنند تا بیمارستان نیز امکانات لازم را برای پذیرش آنها مهیا کند، اما متأسفانه آنها بدون اطلاع از امکانات و شرایط بیمارستان بیماران را منتقل میکنند.
به گفته او، گاهی شرایط به گونهای است که 5 بیمار در روز برای آیسییو به بیمارستان مراجعه میکنند، در حالی که بیمارستان تختی برای پذیرش آنها ندارد.
به همین دلیل است که کارشناسان میگویند سامانه توزیع بیماران اورژانس در سطح شهر را باید هرچهسریعتر هوشمند کرد تا با در نظر گرفتن توان سرویس دهی بیمارستان بیمار به آن منتقل شود.
قائم مقام بیمارستان شریعتی با بیاناینکه در غیراین صورت بیمار را به مرکزی منتقل کردهایم که هیچ امکان و توان سرویس دهی ندارد و اورژانس ما تنها محل تراکم بیماران میشود، میگوید: در بیمارستانهای دولتی که وظایف مختلفی از قبیل درمان بیماران، پژوهش، آموزش دانشجو، تربیت فلو و پذیرش بیماران مختلف را برعهده دارند، نمیتوان به حجم زیادی از بیماران خدمات مناسب ارائه داد.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از مسئولین بهداشت و درمان کشور نگاه ویژهای به اورژانس کشور دارند، تأکید میکند: متأسفانه تنها توجه مسئولین بهداشت و درمان به اورژانس کافی نیست و حل مشکلات اورژانس نیازمند نگاه بالاتری در سطح کلان است؛ مجلس شورای اسلامی، معاونت برنامهریزی رئیسجمهور، شهرداری تهران، استانداری تهران و بسیاری از سازمانهای دیگر نیز باید در حل این مشکل کمک کنند.
افزایشی که اثربخش نبوده است
دکتر محمد مهدی قیامت، رئیس انجمن بیهوشی نیز در این خصوص به همشهری میگوید: بر اساس ادعای مسئولین وزارت بهداشت، تعداد تخت های آی سی یو افزایش داشته است ولی این افزایش نه اثر بخش بوده و نه قابل لمس، چون کمبود ما دراین حوزه خیلی بیشتر از اینهاست.
به گفته او، بر اساس استاندارد جهانی، اختصاص ۵ درصد از تختهای هر بیمارستان به بخش مراقبتهای ویژه ضروری است، درحالی که در کشور ما تقریبا هیچ بیمارستان خصوصی و دولتی از استاندارد لازم برخوردار نیست.
به اعتقاد این پزشک متخصص بیهوشی، درحالیکه بسیاری از تختهایای سی یو در بیمارستانهای ما استاندارد لازم را ندارند و برای ارائه خدمات درمانی کامل تجهیزاتشان تکمیل نیست، میگوید: 2 هزار تخت آیسییو اگر اضافه شده باشد، در مناطق محروم و مناطقی که اساسا چنین امکانی نداشتهاند، مستقر شده و از همین رو، افزایش این امکانات در شهرهای بزرگ کمتر حس میشود.
رئیس انجمن بیهوشی کشور با اشاره به اینکه در حال حاضر پیداکردن تخت آیسییو برای بیمارستانها درصورت داشتن رابطه ممکن است، میافزاید: در غیراین صورت بیمارانی که رابطهای در بیمارستانها و تشکیلات نظام درمانی ندارند، جان خود را از دست میدهند.
بنا بر اعلام وزارت بهداشت، تعداد تختهای آیسییو از هزار و 514 تخت در سال 83 به3 هزار و 965 تخت در سال 86 رسیده است؛ اما با وجود این افزایش چشمگیر، گذشته از نبود تخت آیسییو در بیمارستانهای دولتی، تخت آیسییو در بیمارستانهای خصوصی نیز در مواردی به سختی یافت میشود و حتی افرادی که از نظر مالی مشکلی ندارند، از بستری کردن بیماران خود که در وضعیت بحرانی هستند، حتی با مبالغ کلان ناکام میمانند.
دکتر قیامت دراین باره میگوید: متأسفانه هر روز شاهد مرگ تعداد زیادی از شهروندان ایرانی در آمبولانسها و راهروهای بیمارستانها هستیم؛ مرگهایی که تنها بهدلیل دستنیافتن به تختهای آیسییو رخ میدهد.
رئیس انجمن بیهوشی و مراقبتهای ویژه معتقد است: برای مطلوب شدن شرایط مراقبتهای ویژه باید تعداد تختهای آیسییو به دو برابر افزایش یابد؛ اگرچه مشکل فقط کمبود بودجه برای احداث این تختها نیست بلکه عدم مدیریت صحیح، توزیع غلط و... نیز این مشکلات را دوچندان میکند.