آثار هنریک ایبسن به فارسی ترجمه می‌شود

ترجمه فارسي مجموعه آثار هنریک ایبسن، نمایشنامه‌نویس و شاعر برجستهٔ نروژی توسط انتشارات مهراندیش منتشر می‌شود. تا به حال از اين مجموعه، نمایشنامه‌های «اَیلف کوچک»، «استاد بنا سول‌نس»، «هددا گابلر»، و «دشمن مردم» با ترجمه مهدی سجودی مقدم منتشر شده است و سایر آثار نیز در دست ترجمه و انتشار قرار دارد.

در مقدمه این مجموعه آمده است: آنچه برگردان کنونی را از دیگر برگردان‌های پرشمار همین نمایشنامه‌ها جدا می‌کند، پیش از هر چیز این است که برای نخستین‌بار از زبان نروژی به فارسی برگردانده شده، و دیگر اینکه در همکاری با «مرکز ایبسن»، بخشی از دانشکدهٔ علوم انسانی دانشگاه اسلو، انجام گرفته است. دانشگاه اسلو در سال ۲۰۱۳ پروژه‌ای برای ترجمهٔ هم‌زمان دوازده نمایشنامهٔ مدرن ایبسن به هشت زبان گوناگون به راه انداخت. در آغاز' زبان فارسی در این پروژه جای نداشت، ولی ازآنجاکه انتشارات پنگوئن هم‌زمان در پی ارائه برگردان تازه‌ای از همین نمایشنامه‌ها به انگلیسی بود، «مرکز ایبسن»، به‌جای این دوباره‌کاری به زبان انگلیسی، زبان فارسی را جایگزین آن کرد.

ویژگی این پروژه این است که مترجمانِ زبان‌های گوناگون هم‌زمان روی یک نمایشنامه کار و همکاری می‌کنند. شیوهٔ کار چنین است که مترجمان نمایشنامه را موشکافانه می‌خوانند، فهرستی از واژه‌ها و نکته‌های گنگ و دشوار و دوپهلو و ... فراهم می‌سازند و با خود به نشست‌های همگانی که به همراه استاد فروده هل‌لاند، ایبسن‌شناس و رئیس مرکز ایبسن، برگزار می‌شود، می‌آورند و به گفت‌وگو و رایزنی دربارهٔ آن‌ها و نیز واکاوی نمایشنامه می‌پردازند. آنگاه بر این زمینه زمان برگردان نمایشنامه فرا می‌رسد.

مترجمِ هر زبان از همکاری یک گروه سه‌نفره از کارشناسان همان زبان برخوردار است که برگردانِ پایان‌یافته را بررسی می‌کنند و دیدگاه‌های اصلاحی خود را به مترجم ارائه می‌دهند. معمولاً هر یک از کارشناسان توجه خود را در زمینه‌ای متمرکز می‌کند. یکی برگردان را با زبان نروژی می‌سنجد، دیگری آن را از نگاه ادبی و سومی از دید نمایشی بررسی می‌کند. مترجم دیدگاه‌های کارشناسان را تا آنجا که با متن اصلیِ نمایشنامه سازگار باشد و به ژرفای آن یاری رساند، به کار می‌گیرد و نسخهٔ پایانی را برای چاپ آماده می‌کند.

این شیوهٔ برگردان هم‌زمان یک نوشته به زبان‌های گوناگون و پرشمار یک رویداد ادبی‌ست، برای نخستین‌بار به کار گرفته می‌شود و در نشست‌های ادبی جهان واکنش‌های کنجکاوانه، خوش‌بینانه و آمیخته به شگفتی بسیاری برانگیخته است.