زندگینامه: ناصر فکوهی (۱۳۳۵-)

ناصر فکوهی در 23 اردیبهشت 1335(13 ماه مه 1956) از پدری نیشابوری و مادری تهرانی، در یک خانواده متوسط زاده شد. او تحصیلات متوسطه خود را در دبیرستان هدف انجام داد و پس از گرفتن دیپلم در سال 1353، در تابستان همان سال پس از گدراندن آزمون اعزام دانشجو، برای ادامه تحصیل راهی انگلستان شد و در شهر ساتمپتون به کالج سنت جیمز رفت. سال بعد اما انگلستان را به مقصد فرانسه ترک کرد و در بیست سال بعد تا سال 1373 در این کشور زندگی می کرد.

در فرانسه وی، در دانشگاه پاریس مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشته جامعه شناسی و مدرک دکترای جدید (nouveau régime) خود را در جامعه شناسی و انسان شناسی سیاسی را از دانشگاه پاریس گرفت. در همین سال به ایران بازگشت و تا سال 1376، در زمینه تالیف و ترجمه و فعالیت مطبوعاتی فعال بود. او همچنین در این سال ها مدیریت برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی در معاونت انرژی وزارت نیرو را برعهده داشت و در دانشگاه‌های علامه طباطبایی، آزاد اسلامی، شهید بهشتی و... به تدریس دروس «جامعه شناسی سیاسی» ، «جامعه شناسی جهان سوم»، «جامعه شناسی انقلابات» در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد مشغول بود..از سال 1376 وی به عضویت گروه انسان شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در آمد.

در این گروه وی برای نخستین بار دروس «انسان شناسی شهری» و «انسان شناسی سیاسی»، «فرهنگ و توسعه» را وارد این رشته کرد و خود تا امروز آنها را تدریس می‌کند. وی همچنین در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا دروس «جامعه شناسی ارتباطات بین فرهنگی»، «کلیات تاریخ فرهنگی ایران»، «مبانی انسان شناسی»، «نظریه های انسان شناسی»، «تاریخ انسان شناسی»، «انسان شناسی شهری ایران» و «انسان شناسی سیاسی ایران» را تدریس می‌کند. تا کنون ده‌ها پایان‌نامه در این مقاطع زیر نظارت وی دفاع شده اند.

در سال1380 ، فکوهی به همراه گروهی از همکارانش در دانشگاه تهران و سایر دانشگاه ها، جزو هیئت موسس انجمن انسان شناسی ایران بود. و یک دوره نیز ریاست این انجمن را برعهده داشت. همچنین وی مجله «نامه انسان شناسی» را با همکاری گروهی از اعضای انجمن راه اندازی و تاسیس کرد و سردبیر چهار شماره نخست این نشریه بود. پایان نامه وی با عنوان «مفهوم سیاست در مزدیسنای ساسانی» در سال 1377، برنده نخستین دوره بهترین پژوهش فرهنگی بین‌المللی سال درباره ایران شد. وی از سال 1379 به انجمن جامعه شناسی ایران پیوست و سه دوره عضو هیات مدیره این انجمن بود (دوره‌های پنجم 85/87، ششم 87/89 و هشتم 92/ 95 ) و یک دوره(ششم) نایب رییس این انجمن بود. فکوهی، عضو هیئت تحریریه چندین مجله علمی پژوهشی از جمله مجله مطالعات اجتماعی (انجمن جامعه شناسی ایران ، از سال 1385) و «فرهنگ و معماری»(دفتر پژوهش های فرهنگی) است. او از سال 2016 عضو هیئت تحریریه مجله بین‌المللی «نظریه انسان شناسی» (Anthropological Theory) از معتبرترین مجلات بین‌المللی در زمینه نظریه‌های علوم اجتماعی است. فکوهی در سال 1389 مسئول راه‌اندازی مجله «پژوهش های انسان شناسی ایران» (نامه علوم اجتماعی) شد و از آن زمان تا امروز (1395) سردبیر این مجله است و تا کنون پنج دوره (ده شماره) از آن را منتشر کرده است. از سال 1383، فکوهی به همراه گروهی از دوستان دانشگاهی، روشنفکران و دانشجویان، ابتدا وبگاه و سپس «موسسه پژوهشی انسان شناسی و فرهنگ» را برای گسترش مطالعات بین رشته‌ای تاسیس کردند. وبگاه انسان شناسی و فرهنگ خيلي زود بدل به پربیننده ترین و معتبرترین وبگاه علوم انسانی بین رشته‌ای شد که بالاترین میزان تولید واقعی را دارد. آخرین نهادی که وی (همراه با همکاران دانشگاهی گروه‌های انسان شناسی، مدیریت شهری، ارتباطات و جامعه شناسی و توسعه دانشکده علوم اجتماعی) در تاسیس آن نقش اساسی داشته است، بخش «مطالعات اجتماعی شهر» در دانشگاه تهران است.

• آشنایی با سایت دکتر ناصر فکوهی

خشونت سیاسی، نظریات، مباحث، اشکال و راهکارها

اسطوره‌شناسی سیاسی، هنر، اسطوره، قدرت

از فرهنگ تا توسعه، تهران: انتشارات فردوس، ۱۳۷۹

تاریخ اندیشه و نظریه‌های انسان‌شناسی، تهران: نشر نی، ۱۳۸۳

انسان‌شناسی شهری، تهران: نشر نی، ۱۳۸۳

در هزارتوهای نظم جهانی، تهران: نشر نی، ۱۳۸۴

پاره‌های انسان‌شناسی، تهران: نشر نی، ۱۳۸۵

همسازی و تعارض در هویت و قومیت، تهران: انتشارات گل‌آذین، ۱۳۸۹

توسعه و انسان‌شناسی کاربردی، تهران: نشر افکار، ۱۳۸۹

فرهنگ و زندگی روزمره، تهران: انتشارات فرهنگ جاوید، ۱۳۹۱

انسان‌شناسی هنر: زیبایی، قدرت و اسطوره‌ها، تهران: نشر ثالث، ۱۳۹۲

• ترجمه‌ها:

زندگانی تولستوی، رومن رولان، تهران: نشر دانش، ۱۳۶۴

خاطرات جوانی، رومن رولان، تهران: انتشارات فردوس ۱۳۶۸

موندو و داستان‌های دیگر، ژان ماری گوستاو لوکلزیو، تهران: نشر ماه‌ریز

هنر و تاریخ، اکتاویو پاز، تهران: انتشارات توس، ۱۳۷۶

درآمدی بر انسان‌شناسی، کلود ریویر، تهران: نشر نی، ۱۳۸۴

محکومان، مبارزات طبقاتی در شوروی (۱۹۴۱-۱۹۳۰) (۲ جلدی)، شارل بتلهایم، تهران: نشر نی،

سال‌های گورباچف، شارل بتلهایم، تهران: نشر نی

انسان‌شناسی سیاسی، کلود ریویر، تهران: نشر نی، ۱۳۸۲

امپراتوری نشانه‌ها، رولان بارت، تهران: نشر نی، ۱۳۸۳

درآمدی بر انسان‌شناسی تصویری و فیلم اتنوگرافیک، [مجموعه مقالات]، تهران: نشر نی، ۱۳۸۶

انسان‌شناسی شناخت در آزمون میدان پژوهش، موریس بلوک

درسی دربارهٔ درس، پیر بوردیو، تهران: نشر نی، ۱۳۸۸

انسان‌شناسی، مارک اوژه، تهران: نشر نی، ۱۳۸۸

گفتگوهایی دربارهٔ انسان و فرهنگ، پیر بوردیو [و دیگران]، تهران: انتشارات فرهنگ جاوید، ۱۳۸۹

قوم‌شناسی سیاسی، رولان برتون، تهران: نشر نی

درباره تلویزیون و سلطه ژورنالیسم، پیر بوردیو، انتشارات آشیان؛ چاپ دوم (ویراست دوم)، تهران: انتشارات فرهنگ جاوید، ۱۳۹۰

جامعه‌شناسی بدن، داوید لوبروتون، تهران: نشر ثالث، ۱۳۹۲

نشانه‌شناسی ادبی (مجموعهٔ دروس افتتاحیهٔ کلژ دو فرانس)، رولان بارت، تهران: انتشارات فرهنگ جاوید، ۱۳۹۳