آنها همین امر را رمز موفقیت و رونق کارشان می‌دانند اما ماجرای بساطی‌ها و دستفروشان به اینجا ختم نمی‌شود؛ چراکه به تازگی با باز شدن پای دلالان پاکستانی یا به اصطلاح خودشان «پاکستان بندها» به کنار بساطشان، اقدام به فروش اجناس دست دوم در معابر عمومی می‌کنند. چهارراه ولیعصر(عج) که از آن با عنوان قلب پایتخت یاد می‌کنند، مدتی است که به تسخیر این دستفروشان درآمده و هر روز هم به تعدادشان افزوده می‌شود. گشتی در بازار این دستفروشان زدیم و پای صحبت خریداران و فروشنده‌ها نشستیم.
بیشتر دستفروشان، از ساعت 14 بساطشان را پهن می‌کنند، اما تعداد اندکی هم هستند که از همان اوایل صبح می‌آیند. صدای داد و فریادشان گوش فلک را کر می‌کند. همه تلاش دارند با صدای رسا اجناسشان را به خریداران معرفی کنند. کم‌کم هوا تاریک می‌شود، اما تاریکی شب هم نمی‌تواند بازار کسب و کارشان را کساد کند.
بساطی‌های اجناس دست دوم ترفندهای ابداعی و جدیدی برای عرضه محصولاتشان دارند. برخی با عنوان تک سایز بودن، اجناس دست دوم را به اسم نو عرضه می‌کنند. «احمد» یکی از فروشنده‌هایی است که لباس‌های زمستانی دست دوم را روی رگال چیده و به گفته خودش یک سوم قیمت اصلی‌اش می‌فروشد. وقتی ارتباط ارزانی را با دست دوم بودن آنها مطرح می‌کنیم، برزخ می‌شود و می‌گوید: «اینها تک سایز هستند و به همین دلیل ارزان می‌فروشم.» این لباس‌ها به گفته فروشنده مارک است. نگاهی به جنس و دوخت و مارک لباس‌ها می‌اندازیم و متوجه می‌شویم حق با اوست.
احمد می‌گوید: «الان قدرت خرید مردم پایین است و کسی توانایی خرید اجناس نو و بی‌کیفیت و گران را ندارد.» او ادعا می‌کند که عرضه اجناس دست دوم کمک کردن به اقشار کم درآمد است. در واقع با این صحبت‌ها تأیید می‌کند که اجناسش دست دوم هستند. احمد می‌گوید: «لباس‌هایی که عرضه می‌کنیم همه خارجی‌اند و قابل استفاده. بعضی‌ها به لباس‌های خارجی و مارک علاقه دارند اما به دلیل بالا بودن قیمت، نمی‌توانند آنها را خریداری کنند.
جنس 100هزار تومانی را وقتی 20 تا 30 هزار تومان عرضه کنید، بدون شک مردم استقبال می‌کنند.» خانم جوان مشغول تماشای پوشاک روی رگال است، یکی را انتخاب می‌کند. از او درباره خرید اجناس دست دوم سؤال می‌کنیم. می‌گوید: «مهم این است که اجناس خارجی‌اند و کیفیتشان خوب است و قیمت مناسبی هم دارند. من تجربه خرید اجناس دوم را دارم و همیشه رضایت داشته‌ام.»
- سلامت اجناس با خشکشویی
برخی از لباس‌ها چروک و چرک و بد بو هستند اما اینها هم مانع خرید نمی‌شود و خریداران یکی یکی کنار بساطشان می‌ایستند و با زیر و رو کردن، به دنبال جنس بهتر و باب سلیقه‌شان هستند. «رضا» کنار بساطش ایستاده است و وقتی درباره دست دوم بودن لباس‌ها سؤال می‌کنیم، می‌گوید: «لباس از چین وارد شده و به دلیل اینکه محکم بسته‌بندی شده‌اند، چروک شده‌اند و با اتو کردن صاف می‌شوند.» اگر چروک لباس‌ها را نادیده بگیریم از بوی بدشان که نمی‌توان بی‌تفاوت گذشت.
وقتی این موضوع را با رضا در میان می‌گذاریم، می‌گوید: «خریدارانی مانند شما که وسواس خاصی در خرید دارید و ایراد‌گیر هستید، کم هستند. لباس نو هم که می‌خرید بوی خاصی دارد. این لباس‌ها مدت زیادی طول می‌کشد تا به ایران وارد شوند و برای اینکه در این مسیر دچار حشره‌زدگی و فرسودگی نشوند،
اسپری‌های خاصی به آنها می‌زنند.» البته این هم توجیهی است تا او جنس دست دوم را در قالب نو به خریداران بفروشد. وقتی سماجت ما در اثبات دست دوم بودن اجناس را می‌بیند، اعتراف می‌کند و می‌گوید: «لباس‌ها قابل استفاده هستند و مشتری‌های خاص خودش را دارد و اگر خریداران یکبار آنها را به خشکشویی بدهند، نو می‌شوند و می‌توانند با اطمینان بپوشند.»
- روسری‌های از آب گذشته
در تاریکی شب می‌درخشند. . تلی از روسری‌هایی که خریداران مدام زیر و رویش می‌کنند و فروشنده که «محمد» نام دارد فریاد می‌زند: «3 تا روسری 5 هزار تومان!» همین عبارت برای توقف و تماشا کافی است. همراه با خریداران، دست به سمت روسری‌ها دراز می‌کنیم و می‌پرسیم: «چرا این‌قدر ارزان می‌دهید؟» همین‌طور که مشغول نشان دادن روسری‌ها به مشتریان است می‌گوید: ««اینها داخل انبار بوده و برخی طرح‌هایش قدیمی است و به همین دلیل ارزان می‌فروشم.»
زیر و رو کردن روسری‌ها و دیدن طرح‌ها و رنگ‌های جدید و به روز، نشان می‌دهد که فروشنده حقیقت را نمی‌گوید. به همین دلیل از او سؤال می‌کنیم: «دست دوم هستند؟» نگاهی می‌کند و می‌گوید: «چکار به نو و دست دوم بودنشان دارید. الان با این قیمت شما یک جفت جوراب هم نمی‌توانید بخرید. روسری‌ها از پاکستان وارد شده‌اند. وقتی این موضوع را به خریداران می‌گوییم، رغبتی به خرید ندارند و به همین دلیل مجبورم چیزی نگویم.»
خانم‌ها با ذوق و شوق روسری‌ها را جابه‌جا می‌کنند. از «مریم» که مشغول وارسی روسری‌هاست از دست دوم بودن اجناس می‌پرسیم و او می‌گوید: «فروشنده‌ها معمولاً نمی‌گویند اجناسشان دست دوم هستند. برای من جنس خوب و ارزان بودن مهم است و به همین دلیل در بساط دست دوم‌فروشی‌ها همیشه اجناس با کیفیت و ارزان‌قیمت پیدا می‌کنم.» او هم بر این باور است با یکبار شست‌وشو و ضدعفونی کردن می‌توان از سلامت این‌گونه پوشاک مطمئن شد.
- پای دلالان پاکستانی در میان است
خودش را «مجید» معرفی می‌کند و می‌گوید: «11 سال است اجناس دست دومی که از مرز پاکستان وارد ایران می‌شوند را در تهران و محله مولوی توزیع می‌کنم.» به گفته او اجناس در بسته‌های 100 تایی توسط دلالان پاکستانی وارد می‌شود و به همین دلیل به آنها «پاکستان بند» می‌گویند: «بیشتر این اجناس از کشورهای آمریکا، فیلیپین و آلمان وارد پاکستان می‌شود که پس از بسته‌بندی از مرزهای مختلف به ایران آورده می‌شوند.
برخی از فروشنده‌ها حقیقت را به خریداران نمی‌گویند و با عناوینی که تک سایز هستند این لباس‌ها را به دست مشتری‌ها می‌دهند. اجناس دست دوم وارداتی و خارجی به قدری با کیفیت است که مردم ترجیح می‌دهند به جای اجناس نو و بی‌کیفیت و گرانقیمت، آنها را بخرند.» به گفته مجید روزانه 100 نفر از او خرید می‌کنند: «همین استقبال خوب مردم سبب رونق بازار کسب و کار دست دوم‌فروشی‌ها یا به اصطلاح ما پاکستان‌بندها می‌شود.»
نظر شما