قدمت خلیج فارس با همین نام آنچنان دیرینهاست که عدهای معتقدند: «خلیج فارس گهواره تمدن عالم یا خاستگاه نوع بشر بوده است.» خلیج فارس از دوران استقرار اقوام ایرانی - 10 قرن پیش از میلاد تا قرن هفتم میلادی- که دوران حاکمیت مادها، هخامنشیان، پارتها و ساسانیان بوده، تحت حاکمیت ایرانیان قرار داشته است. اما از این تاریخ به بعد – قرن هفتم میلاد- تاریخ سیاسی خلیجفارس تحتتأثیر و نفوذ عربهای مسلمان، ایرانیها، عثمانیها و اروپاییها دستخوش تغییراتی قرار گرفته و به این ترتیب تنها بخش شمالی خلیج فارس و دریای عمان از این تاریخ به بعد تحت تسلط ایرانیان تا به امروز باقی ماند.
«خلیج فارس مهد پارسیان» پژوهش و تالیف محمود مقدس جعفری درباره اهمیت و جایگاه خلیجفارس در منطقه خاورمیانه و جهان است. مقدس جعفری در این کتاب با بررسی و بازیابی تاریخی- سیاسی حاکمیت ایرانیان در شمال خلیجفارس، پژوهشی را به منظور تحلیل و بررسی تاریخ سیاسی منطقه خلیجفارس ارائه میدهد . مولف طی 4 فصل؛ حاکمیت ایرانیان بر خلیجفارس، حضور ایرانیان در شمال خلیج فارس، حضور بیگانگان در خلیجفارس و حضور انگلیس در خلیج فارس بهطور مفصل به مرور تاریخی ایران و ایرانیان متمدن باستان تا ایرانیان بازمانده از دوران قاجار میپردازد.
وی در فصل اول این کتاب با تقسیم دوران حاکمیت ایرانیان بر خلیج فارس به 2بخش زمانی مینویسد: مرحله نخست حاکمیت ایرانیان بر خلیج فارس از ابتدای تاریخ بشر آغاز و با انقراض سلسله مادها به دست کورش به پایان میرسد و دومین مرحله از آغاز تشکیل حکومت شاهنشاهی کورش در سال 546 قبل از میلاد است که تا شکست یزدگرد سوم ادامه مییابد و بالاخره پس از گذشت 12 قرن تسلط بر خلیج فارس و دریای عمان، این امپراتوری بزرگ شاهنشاهی سقوط میکند.
از این پس حاکمیت ایرانیان بر منطقه خلیجفارس در مراحل زمانی بعد- در فصلهای دوم تا چهارم- به واسطه خلافت اعراب مسلمان و تشکیل سلسلههای کوچک ایرانی در منطقه، حضور ایلخانان مغول و تیموری در خلیجفارس و تردد محدود بیگانگان چینی و اروپایی در آبراههای خلیج فارس، رقابت شدید فرانسویها، انگلیسیها و پرتغالیها برای تسلط بر منطقه خلیجفارس و... تنها محدود به حاکمیت بر سواحل شمالی خلیجفارس میشود. مقدس جعفری با اشاره به تحولات این منطقه، در مقدمه این کتاب آورده است: به سبب آنکه در چند دهه اخیر برخی از همسایگان با حمایت بیگانگان، حاکمیت ایران بر خلیجفارس و ایرانی بودن آن را، مورد تردید قرار دادهاند، ضروری بود تا حقوق و حاکمیت ایران با کمک اسناد و مدارک بینالمللی به اثبات رسد و برای افکار عمومی جهان و بهخصوص اعراب منطقه حوزه خلیجفارس، پارسی بودن خلیجفارس شفافتر شود.
وی در آخرین بخش از این کتاب 244 صفحهای با ارائه اسناد، نقشهها و عکسهایی از موقعیت و وضعیت خلیجفارس در طول دورههای زمانی مختلف و نیز یکی از بهترین تحقیقات انجام شده در این زمینه توسط مرحوم استاد محمدجواد مشکور، اطلاعات و مطالب کامل و موجزی را در دسترس علاقهمندان و دوستداران به موضوع خلیجفارس قرار داده و به این طریق ابهامات و سؤالات مطرح شده در این زمینه را برای آنان مرتفع میکند.
- خلیجفارس مهدپارسیان
- محمود مقدس جعفری
- چاپ و نشر اقبال
- 1386، چاپ اول، 1000 نسخه