خیلی از آن سال‌ها می‌گذرد و ماجراهای این خانه به یک نوستالژی تبدیل شده است. در جامعه شهری کنونی دیگر از این خانه‌ها و داستان‌ها و قصه‌هایی که در آنها رخ می‌دهد، اثر و نشانه‌ای نیست. تغییر سبک زندگی‌ها سبب ایجاد شکاف بین نسل جوان و سالمندان شده است. اهالی قلب پایتخت در یک اقدام جالب، طرح «هر ماه مهمان یک پدر و مادر بزرگ» را اجرا می‌کنند تا از یک سو شکاف بین نسل‌ها را کم کنند و از سوی دیگر سنت‌های ایرانی‌ـ اسلامی مبنی بر احترام به بزرگ‌ترها ترویج و نهادینه شود.
کوی «ژاله»، ساعت ۱۰. محل و زمان قرار اهالی برای دیدار با خانواده «حبیب‌الله سهرابی» است. رأس زمان مقرر خودمان را می‌رسانیم تا در این دیدار با اهالی همراه شویم. به محض ورود به خانه شگفت‌زده می‌شویم. همه وسایل خانه سنتی و کار دست هستند. دیوارها با گلیم‌هایی خوشرنگ و نگار و قالی‌های زیبا تزیین شده‌اند. شاید تنها وسیله مدرن، مبلمان است که روی آنها را هم با قالی و گلیم پوشانده‌اند. حس خوبی در خانه موج می‌زند و همگان از هنر «مولود خاموشانی عراقی» بانوی خانه، حیرت زده شده‌اند.
او بیش از ۷۰ سال دارد اما بر این باور است که انسان تا وقتی زنده است و نفس می‌کشد باید با امید زندگی کند. او می‌گوید: «پس از ازدواج فرزندانم، من و همسرم تنها شدیم و اوقات بیکاری زیادی داشتیم. به همین دلیل به کارهای هنری روی آوردم. برخی را از برنامه‌های آموزشی تلویزیون یاد گرفتم و برای فراگیری برخی دیگر مانند قالیبافی را در کلاس‌های آموزش موزه فرش آموختم.» او گلیم و قالی می‌بافد و همسرش هم وظیفه نصب روی دیوار را به عهده دارد.
- سبک زندگی سنتی
هنر مادربزرگ گزارشمان به بافت گلیم و قالی ختم نمی‌شود. او اطلاعات باارزشی درمورد خواص انواع گیاهان و غذاهای سنتی دارد. بسته سبزی خشک شده و گیاهان دارویی و انواع میوه‌هایی که به روش کاملاً ارگانیک خشک شده‌اند، در بخشی از آشپزخانه چشمانمان را نوازش می‌کند. مادربزرگ می‌گوید: «در دوران نوجوانی هر آنچه مربوط به هنر خانه‌داری می‌شد از مادرم آموختم و به فرزندانم هم یاد دادم. نه تنها من بلکه همه پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها مملو از تجربه هستند که نسل جوان با فراگیری آنها می‌توانند مسیر روشنی برای زندگی‌شان انتخاب کنند.»
- یادگیری سن و سال ندارد
مادربزرگ گزارش ما با کارهای هنری که انجام داده، ثابت کرده است، هنر می‌تواند بهترین گزینه برای پر کردن اوقات فراغت و فرار از افسردگی باشد. او می‌گوید: «خلقت انسان به گونه‌ای است که می‌تواند خودش را با شرایط تطبیق دهد. بنابراین اگر بخواهد می‌تواند از موانع و مشکلات عبور کند و به موفقیت برسد. برای یادگیری هیچ‌وقت دیر نیست و پدر و مادربزرگ‌ها کافی است خودشان را باور داشته باشند و بخواهند و همت کنند.
در این صورت بی‌شک می‌توانند دوران سالمندی پر از شادی و نشاط داشته باشند.» او خاطرات دوران نوجوانی و جوانی‌اش را تعریف می‌کند و مهمانان لبخند به لب از خاطرات او لذت می‌برند. حرف‌های مادربزرگ که تمام می‌شود، مهمانان ظرف آش ترخینه را از روی میز برمی‌دارند و کلمه «به به» فضای اتاق را پر می‌کند و مهمانان مشغول گرفتن دستور پخت می‌شوند. میزبان مانند استقبال گرمش، با مهربانی مهمانان را بدرقه می‌کند.
- همنشینی توأم با تجربه‌آموزی
طرح بازدید از پدر و مادربزرگ‌ها به همت مسئولان مؤسسه «حامیان طرح رشد و بالندگی» اجرا می‌شود. «زهرا محمدی‌نژاد» مدیرعامل مؤسسه حامیان رشد و بالندگی می‌گوید: «همین صفا و صمیمیت خانه مادر بزرگهاست که ما را راغب می‌کند تا این طرح را اجرا کنیم.» به گفته او این روزها احترام به بزرگ‌ترها کمرنگ شده است: «دیگر نسل نوجوان و جوان سراغی از پدر و مادربزرگ نمی‌گیرند. همه کسانی که پا به سن گذاشتند، تجربیات بسیار ارزشمندی دارند که می‌توان آنها را در قالب قصه و داستان به نسل جوان منتقل کرد.»
- دیدار بزرگ‌ترها وظیفه است
احترام به بزرگ‌ترها سفارش دین اسلام است. «مفید قربانی» شورایار محله نظام‌آباد با استناد به دستورات دینی می‌گوید: «احترام و دلجویی کردن از بزرگ‌ترها وظیفه شرعی است و باید سرلوحه کارها قرار گیرد.» او باور دارد این روزها کمتر کسی سراغی از بزرگ‌ترها می‌گیرد و باید سبک زندگی اسلامی‌ـ ایرانی در بین شهروندان‌ترویح پیدا کند. قربانی می‌گوید: «همراه با نمازگزاران و اهالی به دیدار سالمندان می‌رویم و جویای حالشان می‌شویم. اگر چنین برنامه‌هایی با حضور نوجوانان و جوانان انجام شود بهتر است چراکه فرصتی پیش می‌آید تا این نسل پای صحبت نسل با تجربه گذشته بنشینند و استفاده کنند.» به گفته او بیشتر محله‌های منطقه ۷ بافت سنتی دارد و در محله نظام‌آباد خانواده‌ها گسترده هستند و همین ویژگی منحصربه‌فرد سبب می‌شود طرح دیدار با سالمندان و احترام به بزرگ‌ترها در این منطقه بیش از سایر مناطق موفق‌شود.
- «مادران امروز» با هدف مهارت‌آموزی بانوان راه‌اندازی شده است
- خدمت رایگان به مادران نیازمند
سال ۱۳۷۷ مجوز فعالیت می‌گیرند و عنوان «مادران امروز» را برای مؤسسه‌شان انتخاب می‌کنند. مؤسسه غیردولتی و غیرتجاری است و مسئولان آن بدون وابستگی به نهاد و سازمانی، تلاش می‌کنند تا با ارائه آموزش و مهارت‌های زندگی، زنان را توانمند و بنیان خانواده‌ها را مستحکم‌تر کنند. مدیر مؤسسه «مام» می‌گوید: «مؤسسه هر روز از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۷ باز است و روزانه بیش از ۵۰ نفر مراجعه‌کننده دارد و برای پذیرش مراجعه‌کنندگان محدودیتی وجود ندارد.»
به گفته «مریم احمدی شیرازی» مدیرعامل مؤسسه، خدمات براساس نیاز مراجعه‌کنندگان ارائه می‌شود: «گاهی اوقات مراجعه‌کننده نیاز به کسب مهارت رفتار با همسر دارد و برخی از مراجعه‌کنندگان هم نیازمند کسب مهارت‌های رفتار با کودکان هستند. بنابراین پیش از هر اقدامی نیاز مراجعه‌کننده شناسایی و براساس آن به کارگاه مربوط معرفی می‌شود.»آموزش‌هایی که در این مؤسسه ارائه می‌شود، زنان را که مدیران خانه هستند توانمند و همین امر سبب استحکام خانواده‌ها می‌شود.
هزینه‌های این مؤسسه در مقایسه با سایر مراکز کمتر است و اقشار کم درآمد و نیازمند هم می‌توانند رایگان از خدمات آن بهره‌مند شوند. خدمت‌رسانی در مدارس، مهدکودک‌ها و سراهای محله هم برنامه دیگر مؤسسه است: «مسئولان این مراکز در صورت نیاز و ارائه درخواست می‌توانند از خدمات آموزشی مؤسسه بهره‌مند شوند.» «فرزانه منفرد» ۱۳ سال پیش با مؤسسه آشنا می‌شود و چون فرزندش در سن نوجوانی قرار داشت به آن مراجعه می‌کند تا مهارت‌های برخورد صحیح با نوجوانان را بیاموزد. او اکنون یکی از اعضای داوطلب مؤسسه است و باور دارد، آموزش‌هایی که در مؤسسه به مادران داده می‌شود می‌تواند حلال مشکلات خانوادگی باشد.
نظر شما