به گزارش روابط عمومی سازمان بازرسی کل کشور، گزارش این سازمان از اقدامات انجام شده در زمینه رفع کمبود آب شرب سالم حاکی است؛ اجرای کند عملیات جمعآوری و تصفیه فاضلاب کشور بهدلیل محدودیتهای مالی، علاوه بر وارد آوردن زیانهای زیستمحیطی، در دراز مدت چالش و بحران ملی را در تأمین آب شرب سالم در پی خواهد داشت.
اگرچه با تأسیس شرکتهای آب و فاضلاب تحولی در وضعیت بهداشت و کیفیت آب شرب کشور به وجود آمد و به حفاظت و کنترل حریم چاهها و چشمهها بهعنوان منابع عمده تأمین آب شرب توجه شد اما محدودیت منابع مالی سبب شد تا عملیات جمعآوری و تصفیه فاضلاب در کشور به کندی اجرا شود.
در این گزارش به مشکلات کمبود اعتبار اجرای طرحهای فاضلاب روستایی اشاره شده و آمده است: در حالیکه فرسودگی و استهلاک تأسیسات آبرسانی روستایی و عدم مرمت و نگهداری به موقع آنها موجب هدر رفتن 48درصد آب از شبکههای توزیع این مناطق شده، در سال اول برنامه چهارم توسعه فقط 9 درصد اعتبار برای اجرای طرح فاضلاب روستایی تخصیص یافت.
همچنین کمبود دستگاههای کلرزن در شرکتهای آب و فاضلاب روستایی از موانع تأمین آب قابل شرب این مناطق است.
در این گزارش درباره میزان نیترات موجود در چاههای آب شرب در کشور آمده است: این میزان در بسیاری از شهرها و روستاهای کشور فاجعه آمیز بوده؛ بهنحوی که در بعضی استانها نظیر تهران، خوزستان، قم، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان، مرکزی و خراسان رضوی به حد غیرقابل کنترلی رسیده است.
سنجش میزان نیترات در بیش از 5هزار حلقه چاه نشان میدهد که تنها 29درصد از آنها در محدوده استاندارد قرار دارند.
سازمان بازرسی کل کشور در این گزارش عواملی که موجب آلودگی منابع آبی کشور شده را بررسی کرده و آورده است: رهاسازی پسابهای فاضلاب در معابر، عدم رعایت حفظ حریم چاههای آب شرب، ساخت و سازهای غیرمجاز در حاشیه برخی رودخانهها، استفاده بیرویه از سموم و کودهای شیمیایی و انتخاب نامناسب محل تأسیس کارخانهها و مجتمعهای صنعتی و فقدان نظارت و کنترلهای کافی بر تخلیه فاضلاب آنها روند آلودگی منابع آب را سرعت بخشیده است.