براساس این تحقیقات، مشخص شده افرادی که در سنین کودکی با مضرات فست‌فودها، روغن‌های ناسالم و بیماری‌های حاصل از مصرف این غذاها آشنا شده‌اند، در سنین نوجوانی و جوانی رغبت کمتری نسبت به خوردن فست‌فودها داشته‌اند.
به گفته این محققان، غذاهایی سالم و آماده مانند نان و کره و مربا، کره و عسل، گردو و پنیر و غذاهای خانگی که سریع و به صورت ساندویچ آماده می‌شوند، می‌توانند در سنین کودکی جایگزین غذاهایی مانند سوسیس، کالباس، همبرگر، چیزبرگر و انواع برگرهایی شوند که در روغن‌هایی ناسالم سرخ می‌شوند.
درحالی‌که در همه‌جای دنیا، موجی بر علیه فست‌فودها راه افتاده و محققان، روز‌به‌روز تأکیدشان را بر استفاده‌نکردن از این‌غذاها بیشتر می‌کنند، در ایران هنوز توجه چندانی به رواج روزافزون فست فودها نمی‌شود و این موضوعی است که نگرانی‌های متولیان بهداشت وسلامت در جامعه را برانگیخته است.
دکتر ربابه شیخ الاسلام، متخصص اپیدمیولوژی تغذیه و رئیس مؤسسه تغذیه، سلامت و توسعه، در رابطه با مضرات این غذاها به همشهری می‌گوید: ما متخصصین تغذیه، با هیچ‌یک از تولیدکنندگان فست‌فود دشمنی نداریم ولی با عوامل خطری که مردم را به بیماری زودرس و ناتوان‌کننده مبتلا می‌کند دشمنیم.
به گفته او، موضوع اصلی در رابطه با مشکلات فست‌فودی در ایران این است که متأسفانه نظارتی قوی و مؤثر از طرف متولیان سلامت روی نحوه تولید غذا نه در رستوران‌ها و نه در انواع دیگر دکه‌ها و مراکز تولید غذا و فست‌فود صورت نمی‌گیرد. این در حالی است که سازمان‌های بین‌المللی سلامت از جمله سازمان جهانی بهداشت برای کنترل روند رو به افزایش بیماری های غیر واگیر معتقدند که باید تغذیه صحیح از دوران کودکی و نوجوانی و حتی دوره مهم جنینی مورد توجه قرار گیرد.
دکتر شیخ الاسلام به راه‌کارهای مؤثر در این زمینه اشاره کرده و می‌گوید: کاری که می‌شود کرد این است که رستوران‌ها و تولیدکنندگان انواع غذا را تشویق کنیم که در خرید مواد اولیه دقت کنند، به کارگرانشان آموزش دهند شرایط بهداشتی را رعایت کنند و با مؤسساتی که به آنها در این زمینه‌ها کمک می‌کنند همکاری کنند تا بتوانند به مردم و به مشتریان خود نشان دهند که استانداردهایی را رعایت می‌کنند یا در گرفتن نشان سلامت از مؤسسات علمی که مورد تأیید وزارت بهداشت است، کمک بگیرند.
اقدامات فرهنگی، بهتر از بگیر و ببند
دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و عضوهیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در این زمینه، با بیان این‌که مصرف روغن‌های جامد، سس مایونز و امثال این ها ممنوعیت مصرفی در رستوران‌های غیر دولتی ندارند، می‌گوید: وزارت بهداشت، بهترین کاری که می‌تواند بکند، اقدامات پیشگیرانه فرهنگی است که تقاضا برای چنین غذاهایی را کم کند و البته درست است که این اقدامات در لحظه جواب نمی‌دهند ولی تأثیراتی عمیق وپایدار می‌گذارند.
به گفته وی، تجربه نشان داده که اجبار و وضع قوانین سختگیرانه کاری را درست نمی‌کند.
دکتر کیمیاگر البته پیشنهادهایی هم برای بهتر شدن کیفیت مواد غذایی که در رستوران‌های فست فود ارائه می‌شوند، دارد؛ اومعتقد است: رستوران‌های فست فود در ایران، می‌توانند بخشی را به ارائه غذاهای سالم مثل انواع سالاد‌ها، غذاهای کم چربی یا رژیمی اختصاص دهند و این کاری است که در حال حاضر در تمام رستوران‌های مطرح دنیا اتفاق می‌افتد.
به گفته او، موضوع دیگری که در مورد این غذاها جای کار دارد، برچسب گذاری آنهاست به این مفهوم که اگر برچسب‌هایی به هنگام تحویل به مشتری بر روی این غذاها چسبانده شود که مصرف‌کننده را از میزان سدیم، چربی اشباع، چربی غیر اشباع و دیگرموارد مطلع کند افراد می‌توانند با آگاهی کامل دست به انتخاب بزنند.
در همین حال، دکتر پریسا ترابی، مسئول اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت، از اقدامات پیشگیرانه فرهنگی که در راستای سالم‌سازی فست فودها انجام شده خبر داده و می‌گوید: بیشترین اقداماتی که دفتر تغذیه انجام داده در راستای فرهنگ‌سازی است چرا که ما نیز مانند بسیاری از صاحب‌نظران در این حوزه معتقدیم که فرهنگ‌سازی عمیق‌ترین تأثیر را دارد.
او در ادامه به اقدامات عملی صورت گرفته نیز اشاره کرده و می‌گوید: اقدامی مثل کاهش سهمیه تولید روغن‌های جامد در کارخانه‌ها سبب می‌شود روغن‌های جامد کمتری در بازار باشد.
به گفته او ممنوعیت مصرف روغن‌های جامد در ادارات دولتی و یا استفاده از دوغ و آبمیوه‌ها به جای نوشابه هم طرح موفق دیگری است که امیدواریم به سایر مراکز خصوصی و رستوران‌ها هم تسری یابد.
فست فود، آفت سفره‌های ایرانی
برخی از صاحب نظران معتقدند که فست‌فودزدگی می‌تواند تمام سنت‌ها و عادات خوب تغذیه‌ای ما را نابود کند چرا که اگرمسئله فراگیر شدن این غذاها، سرعت تهیه و سادگی آنهاست، ما در سفره‌ایرانی و در خانه‌هامان نیز مخلفات گوناگونی از ترکیب غذاهای سالم مانند انواع سبزی یا انواع مواد لبنی و تخم‌مرغ تهیه می‌کردیم و مثلا املت‌های گوناگون که در فرهنگ غذایی ما جا دارد از نظر ارزش تغذیه‌ای نیز مناسب بود.
در حقیقت، ما ایرانی‌ها به‌دلیل عادات تغذیه‌ای خوب مثل وجود سبزی خوردن و پنیر در سر سفره، استفاده از ماست و نوشابه سالم دوغ و مصرف انواع آش‌ها که دارای حبوبات و غلات بودند و مصرف میوه‌ها چه به صورت تازه و چه به صورت برگه نیاز‌های تغذیه‌ای سلول‌های مختلف بدنمان را بهتر از زمان حاضر که فست فود زده شده‌ایم، تأمین می‌کردیم.
اما چرا فست‌فودها جای غذای حاضری خودمان را گرفته‌اند؟ دکتر شیخ الاسلام این سؤال را اینگونه پاسخ می‌دهد: فست فودهای جدید خوش‌مزه‌ترند ولی به ازای طعم خوش، کالری زیاد، چربی نامناسب، مواد نگه‌دارنده و گاهی خطرناک و ادویه‌های تند دارند و متأسفانه چون خوش‌مزه‌ترند، زیادتر هم خورده می‌شوند ولی سریع هضم نمی‌شوند.
به گفته او، حتی همین حاضری‌های خوشمزه را می‌توان در خانه هم درست کرد. به این معنا که همان پیتزا هم می‌تواند سالم‌تر درست شود، اگر خمیر پیتزا با آرد کامل گندم درست شود، اگر از سبزی‌های متنوع و زیبا برای پیتزا استفاده شود و اگر پنیر کم‌چرب‌تر روی آن ریخته شود، غذای بسیار سالم و خوبی است و با انواع فلفل‌های دلمه‌ای رنگی و سبز، کدو، کرفس، قارچ، پیاز، برش‌های کوچک گوجه‌فرنگی و حتی تکه‌های کوچک میوه می‌توان پیتزاهای بسیار خوش طعمی‌درست کرد.
