در این راستا وزارت جهاد سازندگی با این هدف و با این دید راه‌اندازی شد. با اینکه عمده وظیفه این وزارتخانه تا سال 1369 مباحث مطروحه بود، اما در کنار وزارت کشاورزی امور محول شده از سوی مسئولان این 2 وزارتخانه اجرایی می‌شد.
این در حالی است که با تفکیک وظایف وزارت جهاد سازندگی و وزارت کشاورزی در سال 1369، برنامه‌های آموزش کارکنان و مدیران این 2 وزارتخانه نیز تغییر کرد.
طی این دوران تلاش‌های ارزنده‌ای از سوی هر دو وزارتخانه برای آبادانی و بهبود وضعیت کشاورزی صورت گرفت که در نهایت در دوران دولت هفتم در راستای کاهش تصدی‌گری دولت این دو وزارتخانه در یکدیگر ادغام شدند تا به شکل منسجم‌تری تدابیر لازم برای توسعه این بخش اندیشیده شود.
تا چندین سال قبل، توجه به مقوله توسعه مناطق روستایی بیشتر از سوی وزارت جهاد سازندگی گذشته انجام می‌شد، اما هم اکنون مسئولان ذی‌ربط در بنیاد مسکن در کنار مسئولان وزارتخانه جدید جهاد کشاورزی برای توسعه هر چه بیشتر مناطق روستایی تلاش می‌کنند.
معاون عمران روستایی بنیاد مسکن، در این‌باره می‌گوید: باید شرایط فعلی روستاهای کشور را با آنچه پیش از انقلاب بوده‌اند مقایسه کنیم. در یک محاسبه ساده مشخص می‌شود که میزان برخورداری مناطق روستایی از امکاناتی چون راه هم اکنون به 89 درصد رسیده است، حال آنکه این برخورداری در پیش از انقلاب تنها 15 درصد بوده است. در زمینه برق نیز میزان برخورداری روستاهای کشور از 5 درصد گذشته به 99 درصد رسیده است.
به گفته محمد رضا شاملو، در زمینه سرانه وضعیت آموزشی و بهداشتی هم شاهد رشد چشمگیر و کاهش مرگ و میر نوزادان هستیم. به عبارتی دیگر باید بگوییم ارتقای کمی و کیفی قابل توجهی هم‌اکنون در محیط‌های روستایی روی داده است، اما باز هم این مناطق در قیاس با امکانات مناطق شهری بزرگ فاصله دارند.
وی می‌گوید: در سال‌های اخیر این مشکل رفع شده است و مسئولان وزارت جهاد کشاورزی متولی مسائل توسعه، اقتصاد و تولید در روستاهای کشور شده‌اند و مسئولان بنیاد مسکن حول محور امور عمرانی روستاها تلاش می‌کنند. در حقیقت فعالیت‌های دو نهاد ذکرشده هم‌اکنون با یکدیگر هیچ تداخلی ندارند و کاملا مکمل یکدیگر هم هستند.
خودکفایی گندم
طبق برنامه چهارم توسعه برای نیل به اهداف بخش کشاورزی بایستی سالانه 2هزار میلیارد تومان به این بخش تخصیص یابد، این در حالی است که این مبلغ در سال گذشته معادل 800 میلیارد تومان بوده است.
شاید به همین دلیل هم بتوان پاره‌ای از کاستی‌های صورت گرفته در عملکرد وزارت جهاد کشاورزی در یک سال گذشته را توجیه کرد. این رقم در سال جاری به یک هزار و200 میلیارد تومان بالغ شده است که ماحصل آن رسیدن نرخ رشد بخش کشاورزی به 1/7 است که خود رقمی فراتر از برنامه چهارم است.
از مهم‌ترین تلاش‌های صورت گرفته در بخش کشاورزی کشور طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب می‌توان به تلاش مسئولان دولت‌های ذی‌ربط برای نیل به خودکفایی در تولید محصولات اساسی و راهبردی اشاره کرد که مهم‌ترین آن گندم بود تا همین چند سال گذشته دولت ناچار بود برای تامین گندم مورد نیاز مردم اقدام به واردات گندم و صرف منابع ارزی قابل توجهی در این راستا کند.
هم‌اکنون 4 سال است که در تولید این محصول اساسی به خودکفایی دست‌یافته‌ایم و حتی امکان صدور این محصول کشاورزی در حد 2 میلیون تن را هم پیدا کرده‌ایم.
وزیر جهاد کشاورزی در این باره می‌گوید: خرید نهایی گندم که سال گذشته به 10 میلیون 957 هزارو 440 تن بالغ شده بود، امسال با رسیدن میزان تولید به بیش از 15 میلیون تن افزایش یافته است.
محمدرضا اسکندری، می‌افزاید: در پایان برنامه چهارم توسعه با حفظ ذخایر گندم یک میلیون تن به تولید آن اضافه خواهد شد.
وقتی از وی در خصوص میزان رضایتش از عملکرد وزارتخانه متبوعش می‌پرسیم، اظهار می‌کند: رضایت صرف از عملکرد به معنای رضایت برای سکون است.
امکان خودکفایی در تولید تمامی محصولات
همزمان با افزایش حجم تولید محصولی چون گندم و سایر غلات یکی از اقدامات دولت پس از پیروزی انقلاب، آغاز نهضت سیلو سازی در کشور با اولویت قرار دادن بخش خصوصی به ابتکار دولت نهم است.
این اقدام به منظور افزایش سطح بهره‌وری و در راستای اجرای اصل 44 صورت گرفته است تا امور تولید، نگهداری و تجارت گندم و غلات به بخش خصوصی واگذار شود.
این در حالی است که بنا به گفته وزیر جهاد کشاورزی با اقدامات صورت گرفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی در محصولات کشاورزی به جز دانه‌های روغنی که زمان طولانی‌تری برای خودکفایی نیاز دارد، تقریبا در اکثر محصولات در آستانه خودکفایی قرار داریم.
اسکندری کل نیاز داخل کشور در بخش تولیدات کشاورزی را سالیانه حدود 110 میلیون تن دانسته و تاکید می‌کند: پیش‌بینی می‌شود تولید محصولات کشاورزی در سال زراعی 87-86 به 107 میلیون تن برسد.
تلاش برای صدور منطقی زعفران
با وجود آنکه 75 درصد تولید جهانی زعفران در اختیار ایران است ،اما متاسفانه طی چند سال اخیر برای افزایش حجم صادراتی این محصول از سوی مسئولان ذی‌ربط تلاش‌های اساسی صورت نگرفته است.
هم‌اکنون اسپانیا با تولید سالانه معادل یک تن در این عرصه در مقابل ما نقش آفرینی می‌کند.
به نظر کارشناسان، قاچاق زعفران از علل اصلی کمبود آن و افزایش بهای این محصول است. در اوایل امسال قیمت هر کیلو گرم زعفران در بازار مشهد به یک میلیون و 800 هزار تومان بالغ شد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی ، در این باره می‌گوید: متاسفانه سال گذشته عده‌ای از دلالان و واسطه‌ها بازار را آلوده کرده‌اند که این مسئله باعث نامتعادل شدن بازار شد.
به گفته محمد اسماعیل‌نیا، قیمت این محصول باید در حد کشش بازار داخلی و بازار جهانی باشد تا تولیدکنندگان و مصرف کنندگان هر دو قانع شوند.
این در حالی است که علی شریعتی مقدم،رئیس صندوق توسعه صادرات زعفران ایران نبود بسته‌بندی مناسب و صدور فله‌ای 90 درصد از تولید زعفران به 3 بازار امارات متحده عربی ،اسپانیا و عربستان را از علل عدم موفقیت دولت‌ها در رشد صدور زعفران می‌داند.
افزایش تولید محصولات پروتئینی
در اوایل پیروزی انقلاب به علت کمبود نهاده‌های دامی و مشکلات پیش آمده در آن دوران حجم زیادی از مرغ و گوشت مورد نیاز مردم از خارج به داخل وارد می‌شد. این اقدام صرفه نظر از آنکه امکان استفاده عموم از گوشت و مرغ تازه را به حداقل می‌رساند، باعث خروج ارز از کشور نیز می‌شد.
طی سال‌های پس از انقلاب با تلاش‌هایی که در این عرصه صورت گرفت با افزایش حجم کشت نهاده‌های دامی و توزیع مناسب آنها در بین تولیدکنندگان، زمینه بالا رفتن میزان تولید محصولات پروتئینی از 20 سال گذشته تاکنون فراهم شد.
در حالی که نیاز کشور سالانه 3/1 میلیون تن گوشت مرغ است، بر اساس روند تولید امسال 45/1 میلیون تن گوشت مرغ در کشور تولید می‌شود. تولید گوشت گوساله در سال جاری با افزایش 2 هزار تنی نسبت به سال قبل به 359 هزار تن و میزان تولید گوشت گوسفند در این سال با افزایش 30 هزار تنی به 550 هزار تن خواهد رسید.
تولید شیر کشور هم امسال از مرز 8 میلیون و 300 هزار تن خواهد گذشت. میزان تولید تخم مرغ نیز معادل 758هزار تن پیش‌بینی شده است. میزان تولید آبزیان در کشور هم طی یک سال گذشته با رشد 10درصدی به 523هزار تن رسیده است.
هم‌اکنون بخش کشاورزی 7/13درصد تولید ناخالص داخلی «به قیمت ثابت 1376»، یک پنجم اشتغال کشور، 23درصد ارزش صادرات غیر‌نفتی، 82درصد غذای مصرف کشور و 90درصد نیاز مواد اولیه صنایع تبدیلی کشاورزی را تامین می‌کند.
