روزی روزگاری نهر بهشتی، در محله جلیلی

وجود زمین‌های زراعی حاصلخیز و شبکه‌های آبی زیرزمینی(کاریز) باعث شد تا اقوام زیادی از شهرهای دور و نزدیک برای زندگی و کشاورزی به این محدوده مهاجرت کنند. بیشتر محله‌های منطقه۱۷ از جمله محله جلیلی در گذشته جزو املاک فردی به نام «فلاح» بود. فلاح از نیمه دهه 40 شروع به تفکیک و فروش زمین‌هایش کرد. تا قبل از سال ۱۳۵۵ بیشتر زمین‌های محله جلیلی زراعی بود که در آن بیشتر گندم کشت می‌شد و فقط بخش کوچکی از این محدوده در شمال میدان جلیلی کنونی به محل سکونت اقوام مختلفی چون آذری‌ها، چناری‌ها، سرابی‌ها، شاهسون‌ها و... تبدیل شده بود. در محدوده خیابان شهید فتحی و شهید برزو باغ بزرگی وجود داشت که با آب قنات سیراب می‌شد. اغلب قنات‌ها در خیابان شهید برزو جریان داشت و آن‌طور که قدیمی‌ها می‌گویند، حتی نهر آبی هم از این خیابان می‌گذشت و شاید به همین دلیل است که هنوز هم قدیمی‌های محله به خیابان شهید برزو «نهر بهشتی» می‌گویند. امروزه نه از آن نهر اثری به جا مانده و نه از قناتی که از محله امامزاده حسن(ع) تا محله جلیلی امتداد داشت نشانی دیده می‌شود.

 امروزه خیلی از ساکنان منطقه۱۷، محله جلیلی را با بازارچه معروفش می‌شناسند. این بازارچه اگرچه در دل خیابان برادران شهید آقایاری شکل گرفته، اما در بین اهالی به بازارچه جلیلی معروف است. در این بازارچه علاوه بر وجود مغازه‌های متعدد، دستفروشان زیادی هم فعالیت می‌کنند؛ به‌طوری که بعدازظهرها عملاً تردد خودرو در این خیابان ناممکن می‌شود. جالب است بدانید که محله جلیلی جزو نخستین محله‌های جنوب تهران بود که صاحب خط اتوبوسرانی شد. نخستین خط اتوبوسرانی، اهالی این محله را از میدان جلیلی تا سرپل امامزاده معصوم (ع) جابه‌جا می‌کرد. مسجد موسی بن جعفر(ع) در خیابان آقایاری هم قدیمی‌ترین مسجد این محله است که متعلق به سرابی‌هاست. در باره چگونگی نامگذاری محله جلیلی سندی در دست نیست، اما برخی از قدیمی‌های محله می‌گویند «فلاح» که مالک زمین‌های محله جلیلی بوده، پیشکاری به نام «جلیلی» داشته که قطعه‌بندی و فروش زمین‌ها را انجام می‌داده است. وقتی اقوام مختلف در این محله ساکن شدند نخستین میدانگاهی محله را به دلیل آن که جلیلی هم در آن ساکن بود؛ میدان جلیلی نامیدند که هنوز هم به همین نام شناخته می‌شود. بعد از تقسیم‌بندی محله‌های منطقه۱۷، این محله با توجه به نام مهم‌ترین میدانش، یعنی میدان جلیلی، به همین نام ثبت شد.