دکتر فرزانه فربخش در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به شیوع بالا و ارتباط نزدیک فشارخون با بیماری‌های قلبی و عروقی، اظهار کرد: فشار خون بالا به عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات سلامت عمومی در جهان و بویژه در کشورهای در حال توسعه مطرح شده و هرچه میزان فشار خون بالاتر باشد، احتمال بروز سکته‌های قلبی، نارسایی‌های قلبی، سکته مغزی و بیماری‌های کلیوی بیشتر می‌شود.
- میزان فشارخون طبیعی چقدر است؟
وی با بیان اینکه به علت ضربان دار بودن پمپ خون توسط قلب، فشار خون بین دو سطح حداقلی و حداکثری با عنوان سیستول و دیاستول در نوسان است، اظهار کرد: فشارخون طبیعی باید کمتر از ۱۲۰ و روی ۸۰ میلی متر جیوه باشد که این رقم در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی، کلیوی، سکته‌های مغزی و دیابت باید کمتر از ۱۳۰ روی ۸۰ باقی بماند؛ در حالیکه در افراد عادی فشار خون بالا ۱۴۰ روی ۹۰ در نظر گرفته می‌شود.
- عوامل تاثیرگذار بر فشارخون
وی با بیان اینکه فشار خون تحت عوامل زیادی ایجاد می‌شود، گفت: فعالیت بدن، مغز، سیستم گوارشی و عضلانی، تحریکات عصبی و دردناک، دما و صدای محیط، مصرف دخانیات، الکل، قهوه، چای و داروها بر روی فشار خون فرد تاثیرگذار است.
فربخش با اشاره به وجود دو نوع فشار خون بالا، تصریح کرد: برای نوع اولیه فشار خون بالا که ۹۵ درصد موارد را شامل می‌شود، در حقیقت علت مشخصی وجود ندارد و عواملی همچون سن بالا، جنس مرد، مصرف بالای نمک، چاقی، دیابت و سابقه خانوادگی در ایجاد آن تاثیرگذار است. فشار خون ثانویه که پنج درصد باقیمانده را تشکیل می‌دهد نیز به دنبال اختلال هورمونی و یا اختلال در غدد کلیوی یا فوق کلیوی ایجاد می‌شود. البته شایع‌ترین علت فشار خون ثانویه، مصرف قرص های جلوگیری از بارداری و مشکلات هورمونی از جمله تیروئید است.
- فشارخون اولیه سال‌ها می‌تواند بدون علامت باشد
وی با بیان اینکه فشارخون اولیه سال‌ها می‌تواند بدون علامت باشد، تصریح کرد: فشارخون اولیه زمانی علامت‌دار می‌شود که بر اندام‌های حیاتی مانند مغز، چشم، کلیه و قلب تاثیر گذاشته باشد و گاهی با علائمی از جمله سردرد ناحیه پس سری، سرگیجه، تاری و اختلال دید، خستگی زودرس، تپش قلب، تنگی نفس شبانه و گاهی درد قفسه سینه بروز پیدا می‌کند.
- عوارض اصلی فشار خون
رییس گروه پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر با بیان اینکه فشارخون باعث تسریع فرایند تصلب شرایین درعروق می‌شود، ادامه داد: با بروز این اتفاق در عروق تغذیه کننده قلب، سکته قلبی ایجاد شده و در برخی مواقع حتی می‌تواند باعث پارگی رگ‌ها، خونریزی مغزی و در نهایت مرگ ناگهانی یا اختلال در حرکت، بینایی و تکلم شود.
فربخش با بیان اینکه درمان فشار خون اثر مفیدی بر بهبود این عوارض دارد، خاطرنشان کرد: کاهش هر ۱۰ میلی متر جیوه فشار خون، تا ۱۵ درصد مرگ های بیماران دیابتی، ۱۲ درصد عوارض دیابت و ۱۱ درصد سکته قلبی را کاهش می‌دهد.
وی با تاکید بر اینکه ترک دخانیات بخش مهمی در امر پیشگیری اولیه بیماری‌های قلبی و عروقی محسوب می‌شود، عنوان کرد: مساله مهم و قابل توجه این است که بیمار دارای فشار خون در تمام طول عمر نیاز به درمان داشته و باید فرد مبتلا و خانواده وی در خصوص بیماری، عوارض، درمان، نحوه مراقبت و پیگیری آموزش ببینند.
- علل اصلی ناکامی در درمان فشار خون بالا
وی با بیان اینکه یکی از علل اصلی ناکامی در درمان فشار خون بالا بی‌علامت بودن آن است، عنوان کرد: متاسفانه جامعه و به ویژه بیماران نیز نسبت به این بیماری و عوارض ناشی از آن اطلاعات کافی ندارند؛ این در حالیست که یکی از مهم‌ترین شیوه‌های درمان این بیماری در کنار درمان دارویی، ترویج سبک زندگی سالم و تغییر الگوی زندگی و تغذیه‌ای مانند کاهش مصرف روغن، مصرف بیشتر سبزیجات، میوه‌ها، کاهش مصرف نمک، پخت غذا ترجیحا به روش آب پز و بخارپز، افزایش فعالیت بدنی، ترک دخانیات و کاهش وزن است.
- جزییات طرح بسیج ملی کنترل فشار خون
وی با بیان اینکه با هدف ترویج سبک زندگی سالم، کاهش آمار مبتلایان به بیماری فشار خون و ارتقای سطح سواد سلامت جامعه، طرح بسیج ملی کنترل فشار خون از سوی وزارت بهداشت راه‌اندازی شد، گفت: فعالیت این طرح از ۲۷ اردیبهشت مصادف با روز جهانی فشار خون آغاز شده و تا ۱۵ تیر ماه سال جاری ادامه دارد. همچنین مهم‌ترین اهداف پیش بینی شده برای این طرح شناسایی، شیوع، مراقبت و درمان مبتلایان به فشار خون در کشور و افزایش آگاهی جامعه نسبت به عوامل خطر، پیامدها و اهمیت تشخیص زودرس و کنترل فشار خون است.
فربخش هدف از مرحله اطلاع رسانی این طرح را افزایش ۵۰ درصدی آگاهی جامعه در خصوص عوامل خطر اصلی فشار خون بالا، پیامدها و اهمیت تشخیص و کنترل فشار خون بالا دانست و ادامه داد: در فاز اجرایی یا مرحله دوم طرح، شهروندان به مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاه‌ها و خانه‌های بهداشت مراجعه کرده و پس از بررسی سابقه بیماری، مورد اندازه‌گیری فشار خون قرار می‌گیرند. همچنین برای مراجعه کنندگان دارای فشار خون بالا، پیامکی در خصوص لزوم پیگیری و بررسی بیشتر ارسال می‌شود.
وی با بیان اینکه امکان خوداظهاری برای گروه هدف ایجاد شده است، گفت: متقاضیان می‌توانند با مراجعه به درگاه salamat.gov.ir فشار خون خود را در سامانه ثبت کنند.
رییس گروه پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اقدامات دانشگاه در راستای طرح بسیج ملی کنترل فشار خون بالا، اظهار کرد:اطلاع رسانی همگانی از طریق رسانه‌ها، پذیرش گروه هدف در بیش از ۵۰۰ مرکز، پایگاه و خانه بهداشت، راه‌اندازی ۱۰۰ ایستگاه سیار، همکاری با سازمان‌ها و ادارات برای غربالگری پرسنل، جلب همکاری داوطلبین، سمن‌ها، خیرین و دانشجویان در این طرح ملی و تهیه مواد و محتوای آموزشی به تفکیک گروه افراد سالم، مشکوک و بیمار، معرفی افراد نیازمند ارجاع فوری یا غیرفوری به پزشک متخصص و در نهایت تشکیل و تکمیل پرونده الکترونیک افراد برخی از اقداماتی است که در دانشگاه در حال انجام است.
نظر شما