تأکید اعضای شورای اسلامی شهر این طرح را دوباره در بودجه ۹۸ جای داد، اما اجرای آن مورد مخالفت شورای ترافیک قرارگرفت. معاون فنی و عمرانی شهردار قم گفت: گشودن گره ترافیکی خیابان امام خمینی(ره) و ۳۰ متری کیوانفر به دو طریق ممکن است. یکی این‌که خیابان آیت‌الله کاشانی به‌صورت زیرگذر به خیابان کیوانفر متصل شود و دیگری این‌که خیابان امام خمینی(ره) به‌صورت زیرگذر از این مقطع بگذرد.
«علیرضا قاری قرآن» معتقد است تملک‌های سنگین املاک تجاری در خیابان کیوانفر گزینه زیرسطحی شدن آن را از اولویت انداخته است. در عوض محور امام خمینی(ره) یک محور شریانی درجه یک است، اما نقش تجاری‌اش نسبت به محور کیوانفر کمرنگ‌تر است و می‌شود با تملک‌هایش کنار آمد. وی افزود: مشاور در سال‌های گذشته ایده داشته که یک تونل کل محور ساخته شود و از زیر ریل هم عبور کند. آن تونل امکان‌پذیر نیست، چراکه اجرا شدنش هزینه‌های سرسام‌آور دارد. از طرفی زیرگذر شدن تقاطع از سمت کیوانفر به این دلیل که فاصله کمی تا پل آیت‌الله کاشانی دارد، امکان‌پذیر نیست.
به گفته قاری قرآن، می‌شود در این طرح از زیرگذر یک انشعاب به بلوار زینبیه داد که می‌تواند بخشی از بار ترافیکی خیابان امام خمینی(ره) را جابه‌جا کند. از نظر معاون شهردار، تنها مشکل خط فاضلاب اصلی در محور امام خمینی(ره) است که به معابر پشت می‌رود. گویا معاونت فنی و عمرانی شهرداری قم نقشه‌های فاز دو این طرح را هم تهیه کرده و حتی با پیمانکار هم‌صحبت‌هایی کرده است. تنها قطعه گمشده این پازل مصوبه شورای ترافیک است تا کار آغاز شود.
- هزینه مسائل شهرسازی را در نظر بگیریم
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری قم اما موانع را گسترده‌تر می‌بیند. به گفته «محسن بهشتی»، این تقاطع در مطالعات جامع حمل‌ونقل به‌صورت طرح پیشنهادی و در اولویت چهاردهم در میان ۱۴ طرح آمده است. این در حالی است که شهرداری بسیاری طرح‌ها با اولویت‌های بالاتر را هنوز انجام نداده است. همچنین وی به قدمت ۹۰ ساله خیابان امام خمینی(ره) و حرم‌نما بودن آن اشاره کرد که به همین استناد ۳ میلیون متر مربع زمین در سوی دیگر شهر تملک شد تا محور حرم‌نمای دیگری در همین راستا ایجاد شود.
معاون استاندار قم معتقد است، حالا که بلوار پیامبر اعظم(ص) با این هزینه سنگین تملک و بازگشایی شده، زیرگذر کردن بخش قابل‌توجهی از خیابان امام خمینی(ره) توجیه شهرسازی ندارد. وی گفت: مشکل این است که در این‌گونه طرح‌ها فقط هزینه ریالی را می‌بینیم و هزینه مسائل شهرسازی را در نظر نمی‌گیریم.
- گره‌های ترافیکی محاسبه شود
دو گره مهم در این محور، میدان امام خمینی(ره) و میدان سعیدی است. اگر این زیرگذر ساخته شود و خودروها با ۱۰۰ کیلومتر سرعت عبور کنند، اصل مطلب در گره، ۶ راهی است که در میدان سعیدی اتفاق می‌افتد. در واقع با این کار ترافیک را از گرهی به گره دیگر منتقل می‌کنیم. این‌ها صحبت‌های «محسن صابری مقدم» مشاور عمرانی استاندار قم درباره این طرح است. او معتقد است وقتی مطالعات توجیهی برای این طرح‌ها مطرح می‌شود حتماً باید گره بالادست و پایین‌دست را محاسبه کرد.
صابری مقدم افزود: جریان ترافیک از خیابان هدف یک طرفه است و از سمت دیگر به‌سوی حرم مطهر می‌رود که برایش در حال تعریف کردن طرح ترافیک هستیم و می‌خواهیم محدودیت عبور ایجاد کنیم. نگاه طرح تفصیلی این است که حجم ترافیک خودروی شخصی به سمت حرم مطهر کاهنده باشد، اما این طرح خلاف آن را نشانه گرفته است. از طرفی برای گره‌های ترافیکی بعد از این طرح هنوز راه‌حل روشنی ارائه نشده است.
- کنترل ترافیک در اطراف حرم
رئیس کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر قم در پاسخ به این ایرادها به طرح زیرگذر شدن خیابان امام موسی صدر اشاره کرد که قرار است ترافیک را مقابل حرم مطهر کنترل کند، طرحی که البته معاون شهردار قم آن را غیر اجرایی دانست. «روح‌الله امراللهی» همچنین به رمپی اشاره کرد که قرار است این زیرگذر را به بلوار زینبیه متصل کند. به عقیده امراللهی این موضوع موجب رونق گرفتن خانه‌های مسافر در این محدوده خواهد شد. وی در پاسخ به ترافیک منتقل‌شده به میدان سعیدی و مقابل ایستگاه راه‌آهن، از احداث یک تونل از مقابل ایستگاه راه‌آهن گفته تا ترافیک را به بعد از آن محدوده منتقل کند.
مخالفان طرح اما معتقدند، ابتدا باید این مقدمات اجرا شود تا طرح خیابان امام خمینی(ره) آغاز شود. یعنی هر زمان خانه‌های مسکونی راه‌آهن تملک شد و زیرگذر تا بعد از ایستگاه راه‌آهن راه‌اندازی و خیابان امام موسی صدر هم زیرسطحی شد، می‌توانیم بگوییم فضا برای ایجاد این زیرگذر فراهم شده است. گویا در مطالعاتی که برای این طرح صورت گرفت، ابتدا قرار بود ۳۰ متری کیوانفر زیر برود اما به دلیل ندیدن پیش‌بینی‌ها برای آینده در ساخت پل آیت‌الله کاشانی، این گزینه کمتر مورد توجه قرار گرفت.
مشاور طراح شهری معاونت شهرسازی شهرداری هم گزینه زیرگذر شدن خیابان کیوانفر را ترجیح داده، چراکه این خیابان نقش ترافیکی دارد اما خیابان امام خمینی(ره) از گذشته نقش اجتماعی داشته است. از طرفی تجربه شهرهای بزرگ از جمله تهران نشان می‌دهد هر قدر اندازه زیرگذرها و روگذرها گسترش یابد، باز هم به همان اندازه، ترافیک و میزان استفاده از وسایل حمل‌ونقل شخصی بیشتر خواهد شد. این موضوع به‌ویژه زمانی که در شهری مانند قم با مرگ قریب‌الوقوع حمل‌ونقل عمومی مواجه هستیم، پررنگ‌تر خواهد بود.
- مبنای کارشناسی طرح
در گفت‌وگوهای مختلف و متعدد با کارشناسان، نخستین سؤالی که پیش می‌آید، مبنای کارشناسی این طرح است. «علی روشن» کارشناس حمل‌ونقل و ترافیک معتقد است در تعریف طرح‌های ترافیکی باید نگاه ترافیکی داشت نه مدیریتی. وی گفت: امروز در شهر قم در نقاطی به‌جز این نقطه، تقاطع‌هایی داریم که مشکلات ترافیکی جدی دارند. تقاطع‌هایی که اگر چند مأمور پلیس آن جا نباشند، نمی‌شود آنها را مدیریت کرد. این صحیح نیست که این نقاط را رها کنیم و به دنبال ایجاد تقاطع در نقطه‌ای باشیم که شرایط آنچنان بدی ندارد. روشن اظهار کرد: در مدیریت ترافیکی شهر باید مسائل را علمی نگاه کرد و سهمیه دادن به مناطق شهری برای طرح عمرانی فکر صحیحی نیست.
نظر شما