تا این که به تدریج با ساخت سریالهای مذهبی این روند تغییر کرد و از آنجا که سریال بدون موسیقی مفهومی ندارد؛ به موسیقی که با درون مایه سریالها هم خوانی داشته باشد هم پرداخته شد و تا مدتها موسیقی مذهبی در سایه سریالها و فیلمهای دینی قرار گرفت و مفهوم مستقلی نداشت، در حالی که سایر کشورها به این نکته توجه کرده و آهنگهای مذهبی مختلفی را با مناسبت یا بدون مناسبت ساختهاند؛ از آوازهای مذهبی کلیساها که با ارگ بزرگ کلیسایی اجرا میشد و قطعات بزرگانی چون بتهوون و موتزارت که با الهام از انجیل توانستند آثار خوبی در زمینه موسیقی مذهبی خلق کرده و موسیقی و مذهب را به هم نزدیک کنند گرفته تا موسیقی فیلم محمد رسولالله(ص).
اما مهمترین آثار مذهبی اروپا، آوازهای باخ است که برای ارگهای بزرگ کلیسایی نوشته شده و چنان زیبا و تأثیرگذار بوده که هنوز هم توسط مردم عادی خوانده میشود.
از طرفی در ایران باستان و زمان هخامنشیان نیز، تشریفات مذهبی توسط موسیقی اجرا میشده و گاه تنها روش عبادت بوده است، چون آن زمان موسیقی با باورهای دینی ایرانیان پیوند تنگاتنگی داشته و زرتشتیان نیز با موسیقی به عبادت میپرداختند.هنوز هم زرتشتیان مانند اجداد خود، کتاب مقدس اوستا را با آواز میخوانند.
حتی قرآن مجید نیز بارها توسط مسلمانان با تلاوتهای بسیار زیبا خوانده شده و در احادیث آمده است که قرآن را با نوای خوش بخوانید؛ ولی متأسفانه به این نوع تلاوت که نمیتوان آن را از موسیقی جدا دانست، توجه نشد تا این که پس از انقلاب نیز موسیقی مذهبی شکل دیگری به خود گرفت.
اما مدتی است حداقل در مناسبتهای مختلف، علاوه بر ساخت سریال و فیلم و اجرای نمایش، موسیقی مذهبی نیز بهطور جداگانه، مورد توجه مسئولان دولتی قرار گرفته و هرازگاه کنسرتهایی با درون مایه دینی و مذهبی برگزار میشود.
اگرچه هیچ گاه نمیتوان بهطور قاطع موسیقی مذهبی را از موسیقی غیرمذهبی جداکرد و تعریف مستقلی برای آن ارائه داد یا برای آن حد و مرز قائل شد؛ اما به هر حال مدتی است کنسرتهای موسیقی مذهبی به واسطه اشعار و متون مربوط دینی، اجرا میشوند و استقبال مردم از این کنسرتهای مناسبتی نشان میدهد این نوع موسیقی که تا به حال با سازبندی ارکستر سمفونیک اجرا شدهاند؛ علاوه بر مخاطب موسیقی شناس میتوانند دل مخاطبان عادی را هم به دست آورند.
امسال معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری مؤسسه فرهنگی هنری فدک، کنسرت «هلال کاروان» را با رهبری سعید ذهنی اجرا میکند تا نشان دهد موسیقی هم میتواند همچون سایر رشتههای هنری، در ماه صفر برنامههای ویژه خود را داشته باشد.
در این اجرا گروهی از ذاکران اهل بیت قطعاتی را به شکل نوحه خوانی اجرا میکنند تا پیوند موسیقی جهانی و ارکستر سمفونیک را با باورهای مذهبی و فرهنگ ایرانیان نشان دهند.