در آثارش نیز مکتب‌های مختلف فکری و ادبی را پوشش داده است. بچه شرق تهران و در حوزه ادبیات و ترجمه، نام‌آشناست. سال گذشته نیز سکاندار جشنواره ادبی یوسف بود. به گفته او: «با وجود اینکه کتابخانه های شرق تهران مطلوبند اما بعضی کتاب‌ها اینجا پیدا نمی‌شود و ناچار باید برای تهیه آنها به خیابان انقلاب رفت. ساکن شرق تهران و بزرگ شده همین منطقه است. در حال حاضر نیز در «شهرک‌امید» سکونت دارد. گفت‌وگوی ما با «مسعود امیرخانی» نویسنده و مترجم درباره کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی و هنری شرق تهران را بخوانید.
- با توجه به اینکه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور اکنون ۴۰ میلیون عنوان کتاب دارد و با عضویت در یک کتابخانه به سادگی می‌توان با همه کتابخانه‌های کل کشور در ارتباط بود و از آنها کتاب امانت گرفت؛ کتابخانه‌های شرق تهران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
دادن پاسخ جامع و مستدل به پرسش شما مستلزم این است که به همه کتابخانه‌های شرق تهران مراجعه کرده و کتاب‌های مورد نیاز را درخواست کنیم تا ببینیم وضع کتابخانه‌ها از نظر کیفیت کتاب‌ها چگونه است. کتابخانه‌ها از نظر من که در زمینه ادبیات و ترجمه قدری حرفه‌ای‌تر به این موضوع می‌نگرم، در شرق تهران به‌ویژه نارمک و تهرانپارس امکانات کتابخانه‌ها در حد مطلوب اهل کتاب و مطالعه است. دورادور نیز شاهد تلاش دست‌اندرکاران امور فرهنگی و کتابخانه‌های عمومی بوده‌ام. این مهم را حتی در نقاط دور افتاده کل کشور نیز می‌توان دید چه رسد به کتابخانه‌های شرق تهران.
اما اینکه می‌گویم مطلوب است به این معنا نیست که کامل است. گاهی برخی کتاب‌هایی را که لازم داشته‌ام در این کتابخانه‌ها پیدا نکرده‌ام. لازم است که جامع‌نگری داشته باشیم. البته اغلب کتابخانه‌های شهرداری و نهاد کتابخانه‌ها، نام کتابی که شهروندان نیاز دارند و در کتابخانه موجود نیست را ثبت می‌کنند و بعد از مدتی آن را می‌خرند اما اینکه به شکل مطلوب و ایده‌آل و عالی باشد نه ولی در مجموع برای رفع و رجوع بد نیست.
- کتاب‌های زبان اصلی را در شرق تهران پیدا می‌کنید؟
نه متأسفانه. خیلی اندکند. کتابخانه عمومی نمی‌تواند به شکل تخصصی همه کتاب‌ها را مثلاً برای من مترجم در دسترس قرار دهد. مسئولان بیشتر سعی می‌کنند کتاب‌هایی را که مخاطب بیشتری دارند عرضه کنند. در این زمینه می‌توانند تخصصی‌تر کار کنند اما در مجموع آنچه مورد نیاز یک مترجم است، در حد دانشنامه و فرهنگ‌های مختلف به زبان‌های مختلف به گمانم در اختیارمان است.
- یک کتابفروشی به نام «آرش» در چهارراه سرسبز و یک مرکز شهر کتاب هم در میدان هفت‌حوض است. در کتابفروشی‌ها چطور؟ کتاب‌های مورد نظرتان را پیدا می‌کنید؟
یک شهر کتاب در شهرک امید است که معمولاً شهر کتاب‌ها کارهای انگلیسی و زبان اصلی را دارند و مدیریتشان از سرچشمه و منشأ خوب است چون اغلب آثار شاخص ادبی و کارهایی که جایزه ادبی می‌گیرند تقریباً در آنجاها وجود دارد. ولی در عین حال تمرکز اصلی روی نوشت‌افزار است. شهر کتاب‌ها البته سودآورانه و با قیمت‌های بالا کالای فرهنگی را عرضه می‌کنند و کمتر دیده می‌شود که تخفیفی در این زمینه بدهند. مثلاً در فصل‌های مختلف طرح‌هایی مثل طرح پاییزه و بهاره هست اما در شهر کتاب این طرح‌ها اجرا نمی‌شود و بیشتر کتاب را با قیمت پشت جلد می‌فروشند و صرفاً کتاب تخفیف‌دار را از ناشرانی که در خیابان انقلاب هستند، می‌توان تهیه کرد.
- به کتابخانه‌ها اشاره کردید. معمولاً کتابخانه‌ها چه کتاب‌هایی را ندارند؟
شاید به مصداق خاطرم نباشد اما چند بار کتاب‌هایی را که می‌خواستم نتوانسته‌ام پیدا کنم. مثلاً کتاب‌های خودم در شرق تهران در فرهنگسرای گلستان نبود اما در دو سه کتابخانه دیگر بود. منظورم کتاب «اعدام سرباز اسلویک» است. در مجموع کتاب‌های دیگری مد نظرم است. تعدادشان اندک بوده اما کتاب‌های مطلوب خودم را در عین حال بیش و کم پیدا کرده‌ام.
- دیگر امکانات فرهنگی شرق تهران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
دوره‌ای که ما در این محله زندگی می‌کردیم، نزدیک‌ترین سینما، شاهد در محله نظام‌آباد بود. گاهی هم برای دیدن فیلم به میدان امام حسین(ع) می‌رفتیم. اکنون برای نمایش فیلم به دلیل ساخت فرهنگسراهای مختلف کارها آسان شده اما در زمینه تئاتر کمتر و بیشتر تئاترهای شاد و کمدی اجرا می‌شود. برای دیدن فیلم اما می‌توان به فرهنگسرای اشراق رفت یا فرهنگسرای خانواده که آثار خوبی ارائه می‌دهد و نسبت به قبل خیلی بهتر شده است.
- شما در جلسات محلی هم شرکت می‌کنید. این جلسات محلی از چه کیفیتی برخوردارند؟ شما آنها را چگونه ارزیابی کرده‌اید؟
به نظرم فعالیت خوبی که طی دو، سه سال اخیر در فرهنگسرای گلستان رخ داده این است که با انتخاب‌ها و کتاب‌های جدی روبه‌روییم. در زمینه ادبیات، فعالیت فرهنگسرای گلستان به گونه‌ای است که نشان می‌دهد فردی آگاه و مطلع در رأس امور قرار دارد. همچنین منتقدان حرفه‌ای و به اصطلاح کار کشته وارد عرصه نقد می‌شوند. مکان جلسات نیز مطلوب است و جای خوشحالی دارد اما در عین حال می‌توان از دوستان نویسنده‌ای که در شرق تهران سکونت دارند بیشتر بهره برد. چند بار دیده‌ام که آقای بایرامی در این جلسات حضور دارند اما به گمانم ساکن کرج هستند یا دوستان دیگر مانند آقای قاسمعلی‌فر است که در این جلسات حضور یافته‌اند.می‌شود نویسندگان شرق تهران را شناسایی و از آثارشان استفاده کرد. این کار به نوعی هم ارج‌گذاری است و هم آثار آنها به بوته نقد گذاشته می‌شود. نویسندگانی مانند استاد شیرزادی و مجید قیصری که در شرق تهران زندگی می‌کنند و جا دارد که آثارشان باز هم مورد نقد و بررسی قرار گیرد یا مراسم رونمایی کتاب‌هایشان در همین محله انجام شود.
- غیر از فرهنگسرای گلستان پاتوق‌های دیگر شما در شرق تهران کجاست؟
در پهنه شرقی تهران کتابخانه‌ای متعلق به نهاد کتابخانه‌های عمومی کل کشور در پارک تسلیحات است که من به آنجا هم سر می‌زدم. در حال حاضر چون در شهرک امید و قنات کوثر سکونت دارم، کتابخانه‌ای در شهرک امید است و دورادور شناخت دارم که فعالیتشان نتیجه‌بخش است.
- کدام بوستان‌های شرق تهران را برای قدم زدن انتخاب می‌کنید؟
در شهرک امید و محل سکونتم بوستان بزرگ یاس است. فضای شهرک امید نیز دوستداشتنی است. پارک فدک که فرهنگسرای گلستان هم آنجا واقع شده پارک خوبی است و گاهی به آنجامی‌روم.
نظر شما