این ممنوعیت در هیچ سالی به طور کامل اعمال نشده است. این بار هم با مصوبه هیات دولت، گلستان جزو استان‌های دارای ممنوعیت کشت سنتی برنج بوده و بر همین اساس خشکه‌کاری برنج در دستور کار قرار گرفته است. سازمان جهاد کشاورزی گلستان از استقبال کشاورزان برای خشکه‌کاری خبر می‌دهد. در این روش بذر شالی در زمین اصلی که شخم زده شده همچون بذر دیگر محصولات پاشیده و کشت می‌شود.
این سازمان کاهش مصرف آب را یکی از مهم‌ترین دلایل ترویج خشکه‌کاری شالی در اراضی گلستان می‌داند. این کشت مصرف آب را از ۱۴ تا ۱۵ هزار مترمکعب در هر هکتار کشت سنتی-غرقابی، بسته به رقم، آب و هوای منطقه، خاک و مدیریت مزرعه شالی، به ۶ تا ۱۱ هزار مترمکعب تقلیل می‌دهد. در سال‌های اخیر کاهش نزولات جوی و آسیب ناشی از خشکسالی باعث توجه کارشناسان به روش خشکه‌کاری و ترغیب کشاورزان به استفاده از آن شده است. طبق گزارش مسئولان جهاد کشاورزی گلستان، سال گذشته در بیش از ۶۰ هکتار از اراضی استان به روش خشکه‌کاری کشت انجام شد.
- برنامه‌ریزی برای خشکه‌کاری
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی گلستان می‌گوید: امسال برنامه کشت شالی به روش خشکه‌کاری در ۳ هزار هکتار برنامه‌ریزی شده است. «علی اکبر مهقانی» ادامه می‌دهد: از اواسط اردیبهشت که خشکه‌کاری شالی آغاز شده، تاکنون ۴۰ هکتار از اراضی با این روش زیر کشت شالی رفته است. وی اضافه می‌کند: خشکه‌کاری شالی بیشتر در فصل بهار انجام می‌شود، اما برخی کشاورزان بعد از برداشت گندم نیز اقدام به خشکه‌کاری شالی می‌کنند.
مهقانی از جمله اهداف این روش در اراضی گلستان را افزایش بهره‌وری مصرف آب زراعی، کاهش هزینه‌های تولید و ایجاد سود بیشتر برای کشاورزان عنوان کرد. این مسئول در مورد میزان عملکرد واحد سطح شالی در هکتار توضیح می‌دهد: کشت شالی به شیوه خشکه‌کاری با روش سنتی-غرقابی فرقی ندارد و در این کشت، کاهش هزینه و افزایش سودآوری کشاورزان مدنظر است.
- استفاده از رقم‌های متنوع در خشکه‌کاری
مهقانی می‌گوید: کشاورزان در روش خشکه‌کاری می‌توانند از رقم‌های موجود از جمله دم سیاه، شیرودی، ندا و فجر استفاده کنند. کاسته شدن از زحمت کشاورز نسبت به روش تهیه خزانه، کاهش ۴۰ درصدی هزینه‌ها، یکنواختی در سبز شدن مزرعه، امکان استفاده از ماشین‌آلات کشاورزی در کاشت و برداشت، جلوگیری از هدررفت کود مصرفی و افزایش اکسیژن خاک، کاهش ترکیبات سمی و آفات، کاهش نیاز به انرژی و مدیریت آسان مزرعه، استفاده بهتر از نهاده‌ها به دلیل عمق کشت مناسب و تراکم یکنواخت، کاهش ۵۰ درصدی مصرف آب، کاهش آلودگی خاک و آب، کم شدن آفت و ارتقای بذر در واحد سطح از جمله مزایای استفاده از روش خشکه‌کاری برنج است.
این مسئول اضافه می‌کند: در سال‌های اخیر طرح‌های تحقیقاتی و به تبع آن ترویجی متنوعی در خصوص خشکه‌کاری در استان‌های خوزستان، مازندران و زنجان اجرا شد که مورد استقبال کشاورزان آن مناطق قرار گرفت. گسترش آن در گلستان می‌تواند درآمد بالاتر برای کشاورز را به همراه داشته باشد.
- اقلیم‌های گلستان
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی گلستان می‌گوید: گلستان ۳ اقلیم خشک و نیمه‌خشک در شمال با ۲۵۰ میلی‌متر بارش، اقلیم خزری در میانه با ۶۰۰ میلی‌متر و کوهستانی در جنوب با ۳۰۰ میلی‌متر بارندگی و ۱۵ هزار هکتار اراضی زراعی نسق‌دار برای کشت شالی دارد. کشاورزان به طور میانگین سالانه در ۵۰ تا ۶۰ هزار هکتار از اراضی استان به روش سنتی-غرقابی، شالی کشت می‌کنند. در گلستان طی سال زراعی قبل ۶۴ هزار هکتار شالی کشت شد.
با این همه برخی کشاورزان گلستانی به‌ویژه آنهایی که سن و سالی از آنها گذشته است در مورد استفاده از این الگوی کشت مقاومت دارند؛ مساله‌ای که در مورد تغییر محصول توتون به واحدهای جایگزین شرکت دخانیات هم اتفاق افتاد. این بار شاید کارشناسان ترویج جهاد کشاورزی بتوانند تعداد بیشتری از کشاورزان را نسبت به خشکه‌کاری شالی متقاعد کنند.
- دولت اجازه کشت خشکه‌کاری برنج را به گلستان داد
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان می‌گوید: با توجه به محدودیت‌های منابع آب و میزان تبخیری که در این استان شمالی وجود دارد، مجوز کشت خشکه‌کاری برنج در گلستان با وجود ممنوعیت کشت برنج به غیر از استان‌های گیلان و مازندران، از هیات دولت اخذ شد. «مختار مهاجر» اظهار می‌کند: خشکه‌کاری برنج، صرفه‌جویی ۴۰ تا ۵۰ درصدی در مصرف آب و کاهش هزینه در کشت و داشت این محصول را به همراه دارد. وی می‌گوید: سازمان جهاد کشاورزی از خشکه‌کاری برنج در استان با تامین نهاده‌ها و ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت از کشاورزان علاقه‌مند به این نوع کشت حمایت می‌کند.
در روش خشکه‌کاری، بذر شالی در زمین اصلی که شخم زده شده همچون بذر دیگر محصولات پاشیده و کشت می‌شود. کاهش مصرف آب یکی از مهم‌ترین دلایل ترویج خشکه‌کاری شالی در اراضی گلستان است به طوری که مصرف آب را از ۱۴ تا ۱۵ هزار مترمکعب در هر هکتار کشت سنتی-غرقابی، بسته به رقم، آب و هوای منطقه، خاک به ۶ تا ۱۱ هزار مترمکعب تقلیل می‌دهد.
کاهش نزولات جوی در گلستان طی سال‌های اخیر و آسیب ناشی از خشکسالی باعث توجه کارشناسان به روش خشکه‌کاری شالی و ترغیب کشاورزان به استفاده از این روش شده است. طبق گزارش مسئولان جهاد کشاورزی گلستان، سال گذشته در بیش از ۶۰ هکتار از اراضی استان شالی به روش خشکه‌کاری کشت شد.
نظر شما