هجدهم تیر؛ روز ادبیات کودک و نوجوان بود، این روز چه ربطی میتواند به شهر، شورای شهر و شهرداری داشته باشد؟ این سؤالی بود که در آغاز نشست سی و نهم «تهران امید دارد» مطرح شد؛ در گفتوگویی اجتماعی که با حضور شهروندان تهرانی و به میزبانی الهام فخاری، نایبرئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران برگزار شد. خود فخاری بود که این سؤال را مطرح کرد و خود او هم به آن جواب داد: «روستا، شهر، ابرشهر و... زیستبوم زندگی همه گروههای سنی هستند و رشد و بالندگی کودک و نوجوان در بافتها و گستره شهری اتفاق میافتد. گرچه بزرگسال، شهر را اداره میکند ولی شهر از آن کودک و نوجوان است. از این نظر لازم است که در گفتوگوهایمان سرفصلهای بیشتری درباره کودک و نوجوان داشته باشیم. »
مهمانان این نشست از ادبیاتیها بودند؛ چه آنهایی که کاری برای ادبیات کودک و نوجوان انجام میدهند چه آنهایی که دغدغه کودک و ادبیات دارند.
این نشست مهمان ویژه هم داشت؛ هومن، پسر عباس یمینیشریف، شاعر کودک و نوجوان که کسی به یادبود درگذشت او توجهی نکرده بود.
آغازگر صحبت مهمانان، فاطمه مرتضاییفرد، عضو هیأت مدیره و هماهنگکننده بخش ادبیات کودک و نوجوان در شورای کتاب کودک بود. او صحبتهایش را با یک نقد شروع کرد: «من دچار دوگانگیام، نمیدانم این روز را تبریک بگویم یا تسلیت. امروز سالروز فوت آقای مهدی آذریزدی است. » مرتضاییفرد شورای کتاب کودک را معرفی کرد و از مسئولان شهری گلایهای هم داشت، اینکه آنها فقط در یک روز خاص به فکر ادبیات کودکان هستند. مرتضاییفرد پیشنهاد داد کتابخانه فرهنگسراها برای کودکان فعال شوند و از ساماندهی به کودکان کار و ایجاد فرصت کتابخوانی برای آنها سخن گفت.
- قدیانی: ویترینی برای کتاب کودک نداریم
نادر قدیانی، ناشر و مدیر انتشارات قدیانی هم نماینده حوزه نشر در این نشست بود. او آماری از درصد ترجمه و تالیف در دهههای مختلف داد: «تا قبل از انقلاب تالیفهای حوزه کودک و نوجوان انگشتشمار بود. بیشتر ترجمه داشتیم. دهه ۵۰، ۹۰ درصد کتاب کودک و نوجوان ترجمه بود و ۱۰ درصد تالیف. در دهه ۶۰ و نیمههای ۷۰ که اوج شکوفایی ادبیات کودک و نوجوان بود، این آمار برعکس میشود؛ نزدیک به ۹۰ درصد تالیف داشتیم و ۱۰ درصد ترجمه. ولی براساس مشکلاتی که بهوجود آمده، امروز آمارها باز هم تغییر کرده، ۶۰ تا ۷۰ درصد ترجمه داریم و تالیف به ۲۰ تا ۳۰ درصد رسیده. این آمار نگرانکننده است. » اینکه کتاب کودک و نوجوان ویترینی ندارد، دغدغه این ناشر است؛ «بخش خصوصی توان و آمادگی راهاندازی این ویترین را دارد ولی حمایت نمیشود. شورای شهر کمک کند این ویترین راهاندازی شود، بزرگترین خدمت را به ادبیات کودک و نوجوان کرده است. »
- اقبالزاده: کودک، خانه کودکی میخواهد
شهرام اقبالزاده، نویسنده، منتقد، مترجم و ویراستار ادبیات کودک و نوجوان از کار گروهی صحبت کرد، اینکه همه نهادهایی که به حوزه کودک و ادبیات کودک مربوط هستند باید در کنار هم حرکت کنند. با توجه به این موضوع بود که او دعوت مهمانان را به این نشست دعوت هوشمندانهای خواند؛ نشستی که همه دستاندرکاران این حوزه را در یک روز ملی کنار هم قرار داد. اقبالزاده هم پیشنهاد راهاندازی خانههای کودکی را داد که کودکان آنجا بتوانند دوران کودکی خوبی داشته باشند.
هدی حداد، شاعر، نویسنده و تصویرگر کودکان و نوجوانان هم بعد از معرفی انجمن تصویرگران از همکاری نهادهای حوزه ادبیات کودک و نوجوان گفت، اینکه این همکاری و کنار هم بودن، کمک کند تا تصویر و متن کتاب بیشتر به هم مرتبط شود.
مهمانان دیگر هم صحبت کردند، فعالان شهری و اجتماعی. آنها گفتند که برای داشتن شهر بهتر باید شهروندان بهتر داشت و لازمه این کار تغییر آموزش، زنده کردن کوچههای شهر و حضور اجتماعی کودکان دراین کوچههاست. راهاندازی سینما بلوار که روزی سینمای کودک بوده، گنجاندن زنگ کتابخوانی در ساعتهای درسی مدارس و ... پیشنهادهایی بود که مطرح شد و از فخاری خواستند تا در شورای شهر آنها را مطرح و برای اجرایی شدنشان کمک کند.
فخاری در پایان این جلسه از مهمانان خواست برای بهدستآوردن مطالبههایشان و به سرانجام رسیدن پیشنهادهایشان پیگیر باشند؛ مثل مانی، پسری که برای داشتن کتابخانه در مدرسهشان پیگیر شد و این پیگیری به سرانجام رسید و حالا او و دوستانش نوبتی کتابخانه مدرسه را اداره میکنند.
نظر شما