در این حال، رئیسکل بانک مرکزی دیروز در جمع اعضای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران، رؤسای اتاقهای بازرگانی شهرستانها و نمایندگان تشکلها و انجمنهای بخش خصوصی، به تشریح مهمترین چالشهای پیشروی شبکه بانکی کشور پرداخت و مهمترین معضل فعلی نظام بانکی کشورمان را نبود تعادل میان منابع بانکها و انتظارات از آنها اعلام کرد و بارها از حاضران در نشست خواست بانک مرکزی را در اجرای برنامههای خود برای بازگرداندن تعادل به نظام پولی کشور یاری کنند.
طهماسب مظاهری در شانزدهمین سفره صبحانه اتاق تهران، افزایش مطالبات معوق را یکی دیگر از چالشهای شبکه بانکی کشور خواند و تاکید کرد که میزان مطالبات معوق بانکهای ایران بسیار بیشتر از سطح استانداردهای جهانی است و وصول مطالبات معوق را (که از جدیترین گلایههای بخش خصوصی از بانکهاست) یکی از راههای نجات نظام بانکی خواند.
رئیسکل بانک مرکزی دیگر بیماری ساختاری اقتصاد کشور را سیریناپذیری اقتصاد خواند و گفت: این پدیده سبب شده هر میزان هم که به اقتصاد کشور، منابع تزریق میکنیم به رشد تولید و کاهش نرخ بیکاری منجر نمیشود بلکه رشد تورم را به دنبال دارد و بدین ترتیب، تزریق بیشتر درآمدهای نفتی نتوانسته چارهساز شود.
ارزیابی بنگاههای زودبازده
مظاهری بر حمایت از توسعه طرحهای کوچک و زودبازده تاکید کرد و از تشکیل کارگروهی با حضور مسئولان وزارت اقتصاد، وزارت کار و بانک مرکزی برای رفع معایب اجرایی این طرحها خبر داد.
طهماسب مظاهری که پیش از این در نامهای به رئیسجمهوری نسبت به نحوه اجرایی شدن طرح گسترش بنگاههای کوچک و زودبازده هشدار داده بود، در این باره گفت: بنگاههای کوچک در حد خود دارای مزایای زیادی برای اقتصاد کشور هستند، اما در سالهای اخیر به این بنگاهها بیتوجهی شده بود که در 2 سال اخیر با تزریق منابع بانکی برای رفع این نقیصه تلاش شد و به بنگاههای کوچک و زودبازده توجه بیشتری شد و منابع بانکی توزیع عادلانهتری پیدا کرد.
وی با تاکید بر این که در نحوه اعطای تسهیلات به بنگاههای کوچک و زودبازده نباید افراط کرد، تصریح نمود که باید میان تسهیلات به بنگاههای بزرگ، متوسط و کوچک تعادل ایجاد کرد تا مانع ورود این تسهیلات به دیگر بخشها همچون مسکن شد.
وی درباره نامه خود به رئیسجمهوری نیز گفت: هدف من از این نامه، رفع معایب طرح بنگاههای زودبازده بود و من به آماری که در این نامه ذکر شد، استناد نکردم بلکه حرفم این بود که با توجه به وجود چنین گزارشهایی، ارزیابی این طرح ضروری است که خوشبختانه هماکنون کارگروهی متشکل از وزارت اقتصاد، وزارت کار و بانک مرکزی برای بررسی نقاط قوت و ضعف این طرح تشکیل شده که تا پایان فروردین ماه نتیجه بررسیهای آن مشخص خواهد شد تا بر اساس آن اقدام به رفع معایب اجرایی طرح گسترش بنگاههای زودبازده نماییم.
وی در مورد میزان نقدینگی موجود در کشور گفت: مشکل اصلی آن است که نقدینگی به جای مناسب خود هدایت نمیشود. مثلاً بسیاری در داخل ایران کسب درآمد میکنند اما درآمد خود را در دوبی سرمایهگذاری میکنند که برای معکوس کردن چنین روندی باید از ابزارهای اقتصادی استفاده کرد.
مظاهری در واکنش به اظهارات یکی از اعضای اتاق بازرگانی که سطح فعلی تورم را نگران کننده ندانست، با تصریح این که نرخ فعلی تورم حتماً در سطح نگرانکنندهای قرار دارد، گفت: اما در چند ماه اخیر توانستهایم شتاب رشد تورم را مهار کنیم و اگر سیاست 3 قفله کردن خزانه بانک مرکزی را اجرا نکرده بودیم، نرخ تورم بسیار بیشتر از سطح فعلی بود.
وی افزود: بخش اعظم فشار تورمی موجود در کالاهایی همچون مواد غذایی و پوشاک، رخ داده است که اقشار کمدرآمد جامعه بیشتر از آن استفاده میکنند.
وی تاکید کرد: مسئولان بانک مرکزی تمام تلاش خود را به کار گرفتهاند که این فرهنگ را که چاپ پول، ثروت میآفریند، از بین ببرند و در این راستا مصالح مملکت را به همه چیز ترجیح خواهیم داد چرا که چاپ پول و تزریق نقدینگی، دوستی خاله خرسه است.
رئیسکل بانک مرکزی در پاسخ به درخواست یکی از اعضای اتاق بازرگانی برای بخشودگی وامهای تولیدی کوچک، گفت: هیچ مقام و مسئولی چه از لحاظ شرعی و چه از لحاظ قانونی حق بخشودگی وامهای بانکی واحدهای تولیدی را ندارند، فقط میتوان جرائم بدهیهای معوق را بخشید.
مظاهری در جمع خبرنگاران نیز پرداخت سکه به جای عیدی را در کنترل نقدینگی مؤثر دانست و خبر صدور مجوز تشکیل بانک صنعت نفت را تکذیب کرد و گفت: به چند بانک خارجی برای تاسیس شعب در داخل کشور مجوز دادهایم که پس از اتمام مراحل مقدماتی، نام آنها را اعلام میکنیم.
انتقادات اعضای اتاق بازرگانی
در نشست روز گذشته، مهمترین سوژهای که اعضای اتاق بازرگانی به آن پرداختند، مسئله 3 قفله شدن خزانه بانک مرکزی به روی بانکهای تجاری بود که به گفته فعالان بخش خصوصی، این مسئله بهانهای برای بانکها در عدم اختصاص تسهیلات به تولیدکنندگان شده است.
نگرانی از کاهش استقلال بانک مرکزی، افزایش بدهی خارجی ایران، بنگاههای زودبازده، تدوین قانون جدید چک بدون حضور نمایندگان بخش خصوصی، نقدینگی غیرمتناسب در 2 سال اخیر، افزایش هزینه واردات در اثر تحریمها، فشار بانکها به تولیدکنندگان برای بازپرداخت تسهیلات، عمیقتر شدن فاصله ریال با ارزها، خروج سرمایه از کشور، انتظارات ایجاد شده در جامعه برای طلب رفاه بیشتر، امکان بروز رکود اقتصادی در صورت کاهش نقدینگی، ضرورت تلاش برای رفع محدودیتهای بانکی، نیاز واحدهای تولیدی به نقدینگی، مربوط بودن عمده مطالبات بانکها از بخش دولتی، و عدم پرداخت بدهی دولت به پیمانکاران دیگر انتقادات اعضای اتاق بازرگانی در نشست با رئیسکل بانک مرکزی بود.
در حاشیه نشست
- در نشست صبحانه نمایندگان بخش خصوصی با رئیس کل بانک مرکزی،آن قدر حرف ناگفته باقی ماند که قرار شد هفته دیگر نیز این نشست برگزار شود.
- حسین قضاوی قائم مقام بانک مرکزی دراین نشست قرار بود، به تشریح سیاست های پولی بانک مرکزی بپردازد که به دلیل کمبود وقت، به نشست هفته آینده موکول شد.
- تقی بهرامی نوشهر که درمیان اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران به صراحت لهجه شهرت دارد، در مقدمه صحبتهایش گفت: زمانی که مهندس مظاهری به بانک مرکزی آمد، به دلیل سختگیریهایش گفتیم: خدابه خیر کند. وی خطاب به رئیسکل بانک مرکزی گفت: با تمام سختگیریها، ما شما را دوست داریم.
- طهماسب مظاهری درمیان صحبتهایش خطاب به اعضای حاضر در نشست گفت: شما پولدارها وقتی میخواهید به پسرتان پول بدهید، ملاحظه میکنید چگونه از بانک مرکزی توقع دارید بدون ملاحظه تسهیلات بدهد؟ این سخن رئیس کل بانک مرکزی باعث خنده حضار شد که بعضیها هم واکنش نشان دادند وگفتند ما پولدار نیستیم...ورشکسته هستیم. مظاهری در پاسخ گفت: نه هم شما هم ما میدانیم که وضع شما خوب است.
- اظهارات مظاهری چندین بار با تشویق حضار مواجه شد. زمانی که مظاهری از فرار سرمایه از ایران به دوبی سخن گفت، حاضران برای او دست زدند اما مظاهری فوراً گفت: برای چنین پدیدهای باید گریه کرد.
- مظاهری نقش مطلوب برای دولت در اقتصاد را همچون نقش رئیس سیرک خواند و گفت: اما الان دولت همچون فرمانده پادگان در تمامی شئون اقتصاد دخالت میکند.