شما هم دوست دارید صد سالگی را تجربه کنید؟! این آرزوی هر انسانی است که عمر بیشتری داشته باشد البته اگر زندگی سالم و با نشاطی را تجربه کند.
برای رسیدن به صد سالگی شاد و سالم هم غیراز دعای مادر بزرگها راههای سادهای وجود دارد که محققان هر بار از یکیشان پرده بر میدارند.
از سالها قبل محققان بهدنبال راز طول عمر میگردند اما تاکنون چیزهای کمی درباره اینکه چه میشود کرد تا عمر بیشتری داشت، فهمیدهاند. بعضی از همین چیزهای کم، اینها هستند.
براساس تخمینی که محققان زدهاند طول عمر تنها تا 30 درصد به ژنهای ما وابسته بوده و ما بقی تحتتأثیر نحوه زندگیکردن ماست.
نتایج این مطالعه که در بیمارستان زنان و بریگام در بوستون انجام شده، در آرشیو طب داخلی موجود است.
دانشمندان متوجه شدهاند 70 سالههایی که منظم ورزش کنند و غذای سالم بخورند؛اگر سیگار نکشند خواهند توانست 90 سالگی را هم پشت سر بگذارند.
یک مطالعه جدید نشان میدهد اگریک مرد 70 ساله هیچکدام از عوامل خطر را نداشته باشد، یعنی سیگار نکشد، وزن و فشار خونش طبیعی باشد، دیابت نداشته و مرتب ورزش کند، شانس او برای زندگی 90 ساله، 54 درصد است.
اما اگر یکی از این عوامل خطر را داشته باشد: زندگی بدون تحرک داشته باشد44 درصد، فشارخون بالا داشته باشد 36 درصد، چاق باشد 23 درصد و اگر سیگار بکشد 22 درصد، شانس پا گذاشتن در صد سالگی را دارد.
اگر 3 تا از این عوامل را داشته باشد (مثلا؛ زندگی بدون تحرک داشته و چاق و دیابتی باشد) شانس 90 ساله شدن او 14 درصد بوده واگر همه 5 عامل را داشته باشد شانس ادامه زندگی اش تا 90 سالگی 4 درصد میشود.
دکتر لورل یاتیس معتقد است این نتایج، شگفت آور نیست و تنها تاییدی است بر اینکه با تلاش برای زندگی سالم، میتوان سود زیادی در زندگی آینده به دست آورد و آن تجربه کردن دهمین دهه از زندگی است.
با این حال سرپرست این تیم تحقیقاتی معتقد است که تغییر سبک زندگی سختترین کاری است که فرد باید برای رسیدن به آرزوی صد ساله شدن انجام دهد وگرنه حتی وقتی به این سن برسد، بیماری و ناتوانیهای آزار دهنده نخواهد گذاشت از این عمر طولانی لذت ببرد.
بهخاطرچند سال بیشتر
تحقیقاتی که در طول چنددهه روی 20 هزار نفر انجام شده نشان میدهد، کسانی که سیگار کشیده، ورزش نکرده و میوه و سبزی کافی نمیخورند، 4 برابر بیش از دیگران میمیرند.
بنا به توصیه تحقیقات عمومی علوم پزشکی، طول عمر را میتوان با تغییرات کوچکی در زندگی، زیاد کرد.
این تحقیقات در دانشگاه کمبریج و انجمن تحقیقات پزشکی انگلیس در استان نورفولک بین سالهای 1993 تا 2006 انجام شده است. شرکتکنندگان 45 تا 79 سال داشته و مشکل قلبی یا سرطان نداشتند.
کاهش مرگ و میر در اثر بیماری قلب و عروق مهمترین علت چنین طول عمری است. چرا که بررسیها نشان داده است، افراد ی که نمره صفر از این آزمون بگیرند، 5 برابر بیش از آنهایی که4 گرفتهاند، از پا در میآیند. البته بین این امتیازها ومرگ در اثر سرطان هم روابطی وجود دارد.
یک تغییر کوچک، یک گام بزرگ
اگر چه پیش از این هم میدانستیم که سیگار نکشیدن و ورزش کردن میتواند عمر را زیاد کند، اما این بار اثر همه این عوامل، با هم بررسی شدهاست.
پروفسور کای-تی کاو در این باره میگوید: جالب اینجاست که در نتایج این تحقیق، طبقه اجتماعی و حتی شاخص توده بدنی که از تقسیم وزن بر مجذور قد بر حسب متر به دست میآید، نقشی نداشته است و این یعنی هر کدام از افراد جامعه میتوانند با تغییرات کوچکی در زندگی، فواید زیادی نصیب خود کنند.
البته هرکس مسئول سلامت خودش است.
اگر هرکس در هر سال با یک تغییر کوچک برای رسیدن به زندگی سالم پیشقدم شود، خواهد توانست به تدریج زندگی خود را متحول کند و تغییرات بزرگ و غیرممکن را ممکن سازد.
محققان میگویند رفتار شما بر طول عمرتان اثر دارد. اگر رفتار سالمی نداشته باشید میزان بقای شما 75 درصد و اگر 4 نکته را رعایت کنید، 95 درصد است.
وزن کمتر، زندگی بهتر
آزمایش روی موشها نشان داده، کاهش اثر پیام انسولین در مغز میتواند به طول عمر بیفزاید.
محققان آمریکایی معتقدند زندگی و وزن متعادل میتواند با کم کردن سطح انسولین، چنین اثری در انسان هم داشته باشد.
به عبارت دیگر وقتی وزن انسان متعادل باشد، مغز او کمتر در معرض تحریک انسولین – که مسئول تنظیم سطح قند خون است - قرار گرفته و عمرش طولانیتر میشود.
بد نیست بدانید حتی در موشهایی که اضافه وزن و انسولین زیادی داشتند اما فعالتر از همسالان خود بودند، متابولیسم گلوکزآنها شبیه موشهای جوانتر بود. این نتیجه میتواند برای افراد چاق نوید دهنده خوبی باشد. که حتی در دوران چاقی هم میتوان با ورزش و فعالیت تا حدی عمر را طولانیتر کرد.
محققان معتقدند این قضیه وابسته به فعالیت پروتئین IRS2 در پاسخ به پیام انسولین است. اگر میزان این پروتئین نصف شود، عمر موشها 18 درصد بیشتر میشود. شاید با استفاده از این مکانیسم و کاهش فعالیت این پروتئین در آینده بتوان دارویی برای طولانی شدن عمر پیدا کرد!
البته دکتر موریس وایت از مؤسسه پزشکی هاوارد هیوجز معتقد است، بهترین و سادهترین روش برای طولانی کردن عمر، محدود کردن سطح انسولین با ورزش و غذای کم کالری است.
این کار با کنترل قند خون، بافتهای محیطی بدن را نسبت به انسولین حساس نگه داشته و لازم نیست که انسولین زیادی ترشح شود. بنابر این مغز هم کمتر در معرض این هورمون قرار میگیرد.
سر نخ، یک ژن
به نظر میرسد محققان از این راز که چگونه کم خوردن عمر را طولانی میکند، پرده برداشتهاند. محققان آمریکایی در نماتودها( کرمهای حلقوی) آزمایش کرده و در مجله نیچر نتایج را چاپ کردهاند.
این تحقیق نشان میدهد که یک ژن اثری غیرمعمول دارد. کنجکاو شدید نه؟
اولین بار در سال 1930 محققان متوجه ارتباط طول عمر جوندگان با کاهش کالری مصرفی شدند.
بعدها این اثر در قارچها، مگسها، کرمها و سگها نیز اثبات شد. با کاهش جذب کالری تا 60 درصد و کافی نگهداشتن سطح مواد مغذی حیاتی میتوان به عمر طولانی دست یافت.
پروفسور آندرو دیلین از مؤسسه تحقیقات زیستی سالک میگوید: اگر خیلی خیلی کم غذا بخورید، دچار گرسنگی شده و عمرتان کم میشود اما اگر زیاده روی کرده و تسلیم چاقی شوید هم عمرتان کوتاه میشود.
تعادل در غذا خوردن، بین این دو حالت است. البته بررسی کرمها نشان داده که ژنی به نام pha- 4 در این قضیه نقش کلیدی دارد. یعنی در کرمهایی که این ژن برداشته شده بود، حتی محدودیت کالری هم نتوانست عمر را زیاد کند. این ژن اولین ژنی است که برای طول عمر ( در پاسخ به رژیم غذایی) ضروری شناخته شده است.
اگر چه این بررسی روی کرمها انجام شده، اما حتی در پستانداران و از جمله انسان هم مهم است. چراکه حتما در آنها هم ژنهای مشابهی وجود دارد. این ژن در تکامل ودر تنظیم گلوکاگون – هورمونی که گلوکز خون را ( بهخصوص هنگام گرسنگی ) بالا نگه میدارد- نقش دارد.
چنین ژنی در شرایط پر از استرس به جانور کمک میکند تا زندگی طولانی تری در شرایط سخت و محدودیت غذایی داشته باشد. پروفسور ریچارد میلر از دانشگاه میشیگان در این باره میگوید: بسیار سخت است که حدس بزنیم ارتباط موجود بین ژن مورد نظر و رژیم غذایی در پستانداران هم همینگونه است یا نه! چرا که پاسخ آنها به شرایط بیغذایی و کم غذایی در دورههای کوتاه و طولانی بسیار پیچیدهتر از کرمهاست.