سهیلا خوشبین، به مناسبت 9 مهر روز جهانی سالمند در گفتگو با همشهری، افزود: تیم سیار سالمند یکی از طرحهای عملیاتی در شورای ملی سالمندان است که مصوب شده و طبق این طرح، به سالمندانی که قادر به مراجعه به مراکز درمانی نیستند با حضور تیم پزشکی در منازل آنها مراقبتهای خاص ارائه میشود.
وی گفت: در نخستین جلسه ای که قرار است از سوی شورای ملی سالمندان تشکیل شود وزارت بهداشت نقطه نظراتش را در خصوص این طرح اعلام میکند.
خوشبین در خصوص برنامههای وزارت بهداشت برای گروه سالمندان گفت: این برنامهها شامل 2 برنامه بهبود شیوه زندگی و مراقبتهای ادغام یافته پیشگیرانه در شبکه بهداشتی- درمانی کشور است که برنامه اول به پوشش 25 درصدی رسیده و برنامه دوم هنوز نوپاست.
وی با اشاره به اینکه در روز جهانی سالمندان (امروز) در 41 دانشگاه علوم پزشکی کشور سالمندان مراجعه کننده بهطوررایگان درمان میشوند، افزود: برنامه بهبود شیوه زندگی که اکنون شامل برنامههای آموزشی، تغذیه سالم، تمرینات بدنی مناسب، پیشگیری از حوادث در دوره سالمندی به خصوص حوادث خانگی، آموزش روشهای صحیح و بیخطر پیادهروی مانند پیادهروی در کنار دیوار و روشهای صحیح بالا رفتن از پله، خوابیدن و نشستن است، در این دانشگاهها عملیاتی شده ودر این آموزشها همچنین توجه خاصی به بهداشت دهان و دندان، بهداشت روان، کنترل استرس، اضطراب و افسردگی، پیشگیری از آرتروز و واریس پا، تقویت حافظه و مبارزه با فراموشی، آرام سازی خود و روشهای پیشگیری و درمان اختلال خواب شده است.
رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت اضافه کرد: غربالگری و شناسایی عوامل خطر سلامت سالمندان، شامل فشار خون، اختلال چربی خون، دیابت، خطر بیماریهای قلبی وعروقی، سکته، تغذیه مناسب، لاغری و چاقی، سرطانهای شایع سالمندان، اختلالات شناختی، روانی، پوکی استخوان، آرتروز و نیز مشکلات مربوط به بیاختیاری ادرار در سالمندانی که مراجعه میکنند اجرا میشود و در برنامه دوم که برنامه مراقبتهای ادغام یافته سالمندان است، پیشگیری اولیه و مقدماتی و پیشگیری ثانویه بیماریها در گروه سالمندان مورد توجه قرار گرفته است که در این برنامه، تزریق واکسن دوگانه کزاز و دیفتری و نیز واکسن آنفلوآنزا و مراقبت و آموزشهای پزشکی و غیر پزشکی حفظ سلامت آنان انجام میشود.
22 میلیون سالمند در راهند
آخرین آمارها نشان میدهند، در ایران 7تا7/5 درصد جمعیت را سالمندان تشکیل میدهند و در بعضی استانهای کشورمان جمعیت سالمندان به 9 درصد کل جمعیت آن استان نیز میرسد.
براساس تعریف سازمان ملل متحد، کشوری که بیش از 7درصد کل جمعیتش سالمند باشند، کشور سالمندی به حساب میآید. بنابراین زنگ خطر برای ایران زده شده است.
با این اوصاف و درحالیکه در 5 تا 10 سال آینده تعداد افراد بالای 60 سال کشور ما مساوی تعداد افراد زیر 5 سال خواهند بود، در مقایسه با تعداد زیاد متخصصان کودکان، متخصصان طب سالمند ما انگشت شمارند. با اینحال، فعالیتهای محدودی هم در حال اجراست.
به گفته رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت، در برخی از بیمارستانها زیر نظر مرکز تحقیقات سالمندی ایران، کلینیک سرپایی سالمندی دایره شده است که در آن گروهی متشکل از متخصص طب سالمندی، متخصص قلب، روانپزشک، مددکاراجتماعی و متخصص تغذیه به صورت یک تیم، در خدمت سالمندان هستند و قرار است یک بیمارستان سالمندان که دارای 20 تا 30 تخت خواب است در آینده دایر شود و سالمندانی که دوره حاد بیماریشان را گذراندهاند، به این بخش منتقل خواهند شد.
به گفته خوشبین، به عنوان مثال سالمندی که دوره حاد پس از سکته مغزی را پشت سر گذاشته است، به جای رفتن به منزل به این بخش منتقل میشود تا در این بخش خدمات توان بخشی فشرده به وی ارائه شده، دستورات تغذیهای لازم داده شود و برای جلوگیری از افسردگی او در آینده، تحت نظر یک روان شناس قرار گیرد.
رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت افزود: با توجه به جمعیت 5 میلیونى سالمندى در کشور و رشد سالانه جمعیت سالمندان باید از هماکنون به فکر اصلاح این ساختارها بود.
دکتر خوشبین با بیان اینکه 2/ 7 درصد جمعیت کشور بالاى ۶۰ سال سن دارند، تعداد جمعیت سالمند کشور را حدود5 میلیون نفر خواند و ادامه داد: با توجه به وجود 6میلیون کودک زیر ۵ سال و 5 میلیون سالمند باید نگاه خاصترى به آنان شود.وى با اشاره به ضرورت توجه به قشر سالمند، گفت: همه مسئولان بهداشتى سازمانها و نهادهاى مرتبط با سالمند باید بکوشند تا یک سالمند را در خانواده و جامعه، فعال نگه دارند.
رئیس اداره سالمندان وزارت بهداشت یادآور شد: افزایش سن به تغییرات تدریجى فیزیولوژیکى منجر مىشود که فرد را مستعد ایجاد مشکلاتى مىکند که با اجراى شیوه زندگى سالم، یک سالمند مىتواند زندگى موفق و سالمى را داشته باشد.
خوشبین در پایان یادآور شد: نحوه تغذیه صحیح و برنامه غذایى متناسب با سن براى جلوگیرى از عوارضى مثل پوکى استخوان و فشارخون، اجراى اقداماتى در خصوص رفع مشکلات خواب، مشکلات استخوانى و مفاصل، قلب و عروق، عضلات و اختلالات غدد و متابولیک همگى از برنامههایى است که در قالب آموزش شیوه زندگى سالم سالمند به آن توجه مى شود.
این در حالی است که سید موید علویان، معاون سلامت وزارت بهداشت نیز چندی پیش با بیان اینکه هنوز با جمعیت محدودی در کشور مواجه هستیم اما با توجه به هرم جمعیتی کشور تا 20 سال آینده با انبوه جمعیت سالمند در کشور مواجه میشویم، گفت: هنوز فرصت برنامه ریزی و ایجاد ساختار مناسب خدماتدهی به سالمندان را برای آینده داریم ولی اگر غفلت کنیم جبران آن به دلیل زمان از دست رفته و بار مالی بالای آن در سالهای آینده امکان پذیر نیست.
وی فعال شدن هر چه بیشتر سازمانهای غیردولتی و استفاده از پتانسیلهای مردمیو نیز همکاری رسانهها و به خصوص سازمانهای بیمه را برای پوشش خدمات پیشگیرانه و تشخیص زود هنگام به منظور ارتقای سلامت سالمندان خواستار شد.
با این اوصاف، در روز جهانی سالمندان، گذشته از این که مراکز درمانی دانشگاهی به سالمندان خدمات درمانی رایگان ارائه کنند، سازمان نظام پزشکی از پزشکان سالمند تقدیر کند و کمیته امداد به سالمندان تحت پوشش خود شرایط ویژه ای را ارائه دهد، باید به فکر سیاستگذاری وبرنامهریزی برای تامین سلامت جمعیت سالمند ایران در 20تا 30 سال آینده نیز بود.