کوله‌بار ارزشمندی که می‌تواند توشه راه نسل جوان و آینده‌ساز کشور باشد. قشری که از آنها با عنوان سالمند یا جهاندیده یاد می‌شود و در بین مردم جایگاه و منزلت خاصی دارند. در سال‌های اخیر مدیریت شهری تلاش کرده تا با فراهم کردن برخی زیرساخت‌ها، شعار «تهران، شهر دوستدار سالمندان» را محقق کند. شهری که بر اساس رویکرد سازمان بهداشت جهانی، توزیع خدمات عمومی در آن باید متناسب با نیازها و محدودیت‌های سالمندان باشد. در این گزارش مروری بر اقدامات انجام شده از سوی مدیریت شهری خواهیم داشت و در پایان دبیران کانون‌های سالمندان پهنه مرکزی از دغدغه‌هایشان می‌گویند.
تماس با ۴۳۲۷
سامانه ۴۳۲۷ به نام «خط زندگی»، نخستین پل ارتباطی سالمندان با نهادهای حمایتی چون بهزیستی و کمیته امداد است. سالمندان از طریق تماس با این سامانه می‌توانند خدمات توانبخشی تخصصی و درمانی را با بهترین کیفیت و در حداقل زمان دریافت کنند.
براساس شعار «تهران، شهر دوستدار سالمندان» خدمات حمل‌ونقل، ساخت‌وساز اماکن و طراحی شهری و خدمات فرهنگی ـ بهداشتی باید به گونه‌ای باشد که سالمندان بتوانند از آنها بهره‌مند شوند. به گفته کارشناسان حوزه سلامت با ایجاد تناسب میان خدمات مختلف رفاهی، اجتماعی و فرهنگی با نیاز و شرایط جسمی سالمندان، می‌توان موانع پیش روی این اقشار را به حداقل رساند. تشکیل کانون‌های سالمندی، استفاده از تجربه سالمندان در اداره شهرها، افزایش کیفیت زندگی سالمندان، رفع نیازها، افزایش حضور و مشارکت اجتماعی، همه در شکوفایی استعدادها و افزایش امید به زندگی سالمندان مؤثر خواهند بود.
تخفیف‌های ویژه سالمندان
سالمندان از یک سو به دلیل شرایط بد اقتصادی و از سوی دیگر ناتوانی‌های جسمی ناگزیر به خانه‌نشینی هستند و کمتر در مراکز تفریحی حاضر می‌شوند. طراحی «کارت منزلت» بهترین راهکاری بود که از سوی مدیریت شهری ارائه و اجرا شد. کارت منزلت به افراد بالای ۶۵ سال داده می‌شود و سالمندان می‌توانند با ارائه آن از امکانات حمل‌ونقل عمومی، مراکز فرهنگی و هنری مانند سینما و سالن‌های تئاتر و کتابخانه‌ها، مراکز ورزشی و استخرها رایگان یا با تخفیف‌های ویژه بهره‌مند شوند.
خدمات پزشکی و روان شناسی
پایش سلامت جسم و روان، ۲ نیاز قشر سالمند است که متأسفانه بنا به دلایلی از سوی اطرافیان سالمندان، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. اجرای طرح‌هایی چون تست رایگان فشارخون، اندازه‌گیری قند خون، ویزیت رایگان، بینایی‌سنجی و شنوایی‌سنجی و همچنین ارائه مشاوره‌های روان‌شناسی، خدمات ارزشمندی‌اند که در کارنامه مدیریت شهری در مناطق مختلف دیده می‌شود. این خدمات در مناسبت‌های مختلف رایگان ارائه می‌شود.
دوشنبه‌های سالمندی
اجرای ویژه‌برنامه «دوشنبه‌های سالمندی» برنامه دیگری است که مورد استقبال جهاندیدگان قرار گرفت. برنامه‌ای که تابستان اجرا شد و سالمندان برای نخستین بار حضور در اجتماعات بزرگ را تجربه کردند و از بودن در کنار یکدیگر لذت بردند.
دبیران کانون های سالمندان پهنه مرکزی از دغدغه هایشان می گویند
- منطقه ۶
لزوم توجه ویژه به سلامت سالمندان
به گفته «همدم مؤذنی» دبیر کانون سالمندان منطقه ۶، بیشتر جهاندیدگان خود را فراموش کرده‌اند و اهمیتی به سلامتی‌شان نمی‌دهند: «به همت مدیران فرهنگی و اجتماعی، خدمات متعددی در حوزه سلامت به سالمندان ارائه می‌شود، اما این خدمات مقطعی‌اند و تأثیری در سلامتی عمومی سالمندان ندارد. لازم است سلامتی این افراد مدام و مستمر رصد شود و در برخی موارد برای دریافت خدمات تکمیلی به مراکز درمانی معرفی شوند. گران بودن هزینه خدمات پزشکی آنها را از ادامه راه باز می‌دارد و همین امر آسیب‌های جدی به سلامتی‌شان می‌زند.» ارجاع و معرفی به مراکز درمانی برای دریافت خدمات پزشکی با تخفیف ویژه، مهم‌ترین کاری است که باید انجام شود: «لازم است برای سالمندان شناسنامه سلامت تهیه شود و در صورت نیاز همراه با همین شناسنامه و معرفینامه به مراکز درمانی ارجاع داده شوند.»
- منطقه ۷
استفاده از ایده‌های سالمندان
سالمندان جزو اقشار با تجربه‌ای هستند که می‌توان از تجربه‌هایشان برای مدیریت بهتر کارهای فرهنگی، اجتماعی، هنری و ورزشی استفاده کرد. «شهلا خامچی» دبیر کانون سالمندان منطقه ۷ می‌گوید: «این افراد کوله‌باری از تجربه دارند و نباید بی‌تفاوت از کنارشان عبور کرد. شاید به سبب جسمی تحلیل رفته‌اند اما هنوز هم مملو از ایده و خلاقیت هستند و اگر مدیران فرصتی به آنها بدهند، می‌توانند ایده‌هایشان را ارائه دهند.» به گفته او در طی سال‌های اخیر برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی زیادی در مناسبت‌های ملی و مذهبی برای سالمندان برگزار شده است، اما مقطعی بوده و نتیجه مطلوبی نداشته‌اند. او می‌گوید: «سالمندان دوست دارند با مدیران شهری و متولیان فرهنگی دیدار کنند و ایده‌هایشان را ارائه دهند، اما تاکنون این ملاقات محقق نشده است.»
- منطقه ۱۰
تکریم جهاندیدگان با اهدای گل
سالمندان بیش از اقشار دیگر نیاز به توجه و محبت دارند و به گفته «سکینه ترکی‌نژاد» دبیر کانون سالمندان منطقه ۱۰، این کار هزینه ندارد و با حداقل امکانات و حتی یک شاخه گل می‌توان به آنها محبت کرد. او می‌گوید: «آمار دقیقی از سالمندان منطقه وجود ندارد، اما به‌طور تقریبی بیش از ۵۰۰ نفر در کانون سالمندان عضو شده‌اند که همگی دوست دارند اطرافیان و حتی مدیران شهری و متولیان فرهنگی آنها را ببینند و یک شاخه گل نثارشان کنند.» ترکی‌نژاد به کار بزرگ مدیریت شهری منطقه در نصب نیمکت‌های خیابان آذربایجان اشاره می‌کند و می‌گوید: «مدیران شهری همواره به یاد سالمندان بوده و هستند، اما گاهی اهدای یک شاخه گل معجزه‌ای می‌کند که کار بزرگ نصب نیمکت در بوستان و خیابان نمی‌کند.»
- منطقه ۱۱
تعطیلی اردوهای زیارتی و سیاحتی
برپایی اردوهای زیارتی، سیاحتی و تفریحی، مهم‌ترین برنامه مدیریت شهری در راستای ارائه خدمات به سالمندان بوده است. اقدامی که به گفته «غلامرضا مسگری» دبیرکانون سالمندان منطقه ۱۱ در سال‌های گذشته، کم‌رنگ‌تر شده است. او می‌گوید: «تاکنون بیش از ۹۰۰ سالمند در ۱۳ کانون منطقه ثبت‌نام کرده‌اند. عضویت در این کانون‌ها سبب می‌شود سالمندان خدمات رایگان دریافت کنند و حضور فعالی در برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی و هنری داشته باشند. اردوهای زیارتی، مورد علاقه و استقبال سالمندان است که بنا به دلایلی کمتر شده است و دیگر مانند گذشته، متولیان فرهنگی برای برپایی اردو امکانات و تجهیزات در اختیار کانون‌ها قرار نمی‌دهند. » مسگری باور دارد برپایی اردوها در افزایش امید به زندگی سالمندان موثرند.
- منطقه ۱۲
همکاری خوب سالمندان با شهرداری
مشارکت خوب سالمندان با مسئولان اتفاق‌های خوبی در منطقه ۱۲ رقم زده است. «فرزانه بشردوست» دبیر کانون سالمندان منطقه می‌گوید: «همین مشارکت سبب شده تا مقدمات تحقق شعار «تهران، شهر دوستدار سالمندان» فراهم شود. کاستی‌ها، ضعف‌ها و کمبودها در محله‌ها از سوی سالمندان شناسایی و به دبیران کانون‌ها در محله‌ها منعکس شده و آنها هم موارد را به مدیران شهری از جمله مدیران حوزه فنی و عمران گزارش داده‌اند. این نکات با حضور دبیران اولویت‌بندی و در اسرع وقت توسط کارشناسان رسیدگی می‌شود.» اجرای برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و برپایی اردوهای تفریحی و گردشگری در مناسبت‌های مختلف برنامه دیگر مدیریت شهری در خدمت‌رسانی به سالمندان است که با حضور و مشارکت جهاندیدگان انجام می‌شود.
نظر شما