هر چند که عده‌ای از تغییرات ایجاد شده در نحوه برگزاری و کیفیت کار گروه‌های شرکت کننده، به شدت تعریف می‌کردند و عده‌ای معتقد بودند که جشنواره امسال نیز مانند سال‌های گذشته، کمبودهایی داشته و حتی بدتر از سال‌های پیش بوده است.
اما نمی‌توان انکار کرد که جشنواره امسال حداقل گروه‌های بسیاری از مردم را درگیر کرد و باعث شد عده بیشتر به خاطر موسیقی در جشنواره حضور داشته باشند.
هر چند که هنوز در مورد چگونگی مردمی شدن جشنواره جای سؤال هست اما همین که موسیقی دانان، منتقدان، کارشناسان و پژوهشگران موسیقی و همچنین مردم عادی 10 روز درگیر جشنواره بودند، قابل بررسی و توجه است.
رقابتی شدن جشنواره، حضور گروه‌های موسیقی پاپ در 2 بخش رقابتی و غیررقابتی جشنواره، انتخاب چندین سالن مختلف برای برپایی کنسرت‌ها، حذف بلیت مهمان، تأسیس دبیرخانه دائمی جشنواره، انتخاب دبیر جشنواره سال بعد درست در ایام برپایی جشنواره امسال و... از تغییرات مثبت یا منفی بیست و سومین دوره جشنواره موسیقی فجر بود.
در این گزارش نظر چند نفر از داوران جشنواره و موسیقی‌دانان را درباره جشنواره موسیقی امسال پرسیده‌ایم:
شاهین فرهت که یکی از داوران بخش کلاسیک جشنواره امسال بود درباره کیفیت گروه‌های شرکت‌کننده در این بخش می‌گوید: گروه‌های شرکت‌کننده در جشنواره امسال از حد متوسط به بالا بودند. به همین دلیل انتخاب گروه برتر برای داوران سخت بود.
اما رقابتی برگزار شدن بیست و سومین جشنواره موسیقی باعث شد که نیروهای جوان و مستعد هنر موسیقی در حوزه‌های مختلف را که از شهرستان‌ها آمده بودند ؛ بشناسیم.
به جرئت می‌توان گفت کیفیت کار گروه‌های شهرستانی به گونه‌ای بود که می‌توان آنها را به‌عنوان گروه‌های معرف موسیقی ایرانی به جشنواره‌های خارجی فرستاد.
در مجموع می‌توان گفت گروه‌های داخلی شرکت‌کننده در بیست و سومین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر، با آمادگی بیشتر و توانمند‌تر از سال‌های گذشته به اجرای کنسرت پرداختند.
فرهت در ادامه درباره کیفیت آثار گروه‌های شرکت‌کننده در بخش پاپ معتقد است: انتقاد من از جشنواره امسال به حضور گروه‌های پاپ مربوط می‌شود. البته نمی‌گویم گروه‌های پاپ حق شرکت در جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر را نداشته باشند؛ بلکه معتقدم این سبک موسیقی نیازمند جشنواره‌ای مستقل از جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر است.
چون جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر شامل موسیقی سنتی، تلفیقی، کلاسیک بین‌المللی است که همه این شاخه‌ها به نوعی شباهت‌هایی با یکدیگر دارند.
اما موسیقی پاپ کاملا از این سبک‌ها جداست و به همین دلیل بهتر است به موسیقی پاپ در جشنواره‌ای مستقل از جشنواره فجر پرداخته شود.
خالق سمفونی تهران با تأکید بر رقابتی برگزار شدن جشنواره و ایجاد هیجان و انگیزه بیشتر برای گروه‌ها، می‌افزاید: جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر باید محلی برای حضور همه اهالی موسیقی کشور باشد. چون متأسفانه گروه‌های شهرستانی در روزهای دیگر سال کمتر فرصت اجرای آثارشان را پیدا می‌کنند.
در واقع جشنواره موسیقی فرصتی در اختیار آنها قرار می‌دهد تا مخاطبان بیشتری از سایر شهرهای تهران بیابند و آثار و سبک کارشان را به آنها معرفی کنند.
این آهنگساز یکی از مشکلات جشنواره بین‌المللی موسیقی را تأخیر در توزیع فراخوان آن دانسته و می‌گوید: هر سال فراخوان جشنواره، دیر آماده و توزیع می‌شود و این شاید تنها نقطه ضعف جشنواره بیست و سوم موسیقی ا ز نظر نحوه اجرا باشد.
البته خوشبختانه با برنامه‌ریزی‌هایی که در ایام جشنواره انجام شد و همچنین تأسیس دبیرخانه دائمی جشنواره، می‌توان امیدوار بود که جشنواره سال بعد بهتر از امسال برپا شود.
گروه‌های ناشناخته
ارفع اطرایی نیز که از داوران بخش سنتی بیست و سومین جشنواره موسیقی فجر بود درباره کار گروهای شرکت‌کننده در جشنواره فجر می‌گوید: حدود 54 گروه در بخش سنتی تلفیقی بیست و سومین جشنواره موسیقی فجر فرم در خواست پر کرده بودند که از میان آنها براساس تازگی قطعات و نوع اجرا 25 گروه انتخاب شدند و خوشبختانه کیفیت آثار همه این گروه‌ها بسیار بالا بود.
وی یکی از علل بهتر شدن کیفیت کار گروه‌های شرکت‌کننده در جشنواره بیست و سوم موسیقی فجر را اعلام معیارهای داوری پیش از شروع جشنواره دانسته و می‌افزاید:
داوران پیش از اعلام فراخوان، انتظاراتشان را از جشنواره نوشته و در اختیار گروه‌های متقاضی قرار داده بودند.
به همین دلیل برخی از گروه‌ها برای شرکت در جشنواره اقدام نکردند چون می‌دانستند که آثارشان ویژگی‌های لازم برای حضور در جشنواره موسیقی فجر را ندارد.
اما خوشبختانه گروه‌های حاضر در جشنواره که اغلب از گروهای ناشناخته موسیقی بودند ؛ آثار خوبی در اختیار داوران قرار دادند که کاملا با ملاک‌های داوری و شأن جشنواره موسیقی فجر هماهنگ بود.
اطرایی، یکی دیگر از ویژگی‌های جشنواره موسیقی امسال را حضور گروه‌های برجسته در بخش جنبی دانسته و می‌گوید: حضور گروه‌های ممتاز و افراد شاخص در بخش جنبی جشنواره موسیقی فجر باعث اعتباربخشیدن به بیست وسومین جشنواره موسیقی فجر شد.
همچنین به‌دلیل عدم حضور آنها دربخش رقابتی جشنواره، فرصت مناسبی برای گروه‌های موسیقی شهرستانی که اغلب از هنرمندان جوان هستند، فراهم شد تا بتوانند به‌عنوان گروه‌های برتر شناخته شوند.
این نوازنده سنتور تأسیس دبیرخانه دائمی جشنواره را از دستاوردهای امسال موسیقی فجر می‌داند و معتقد است: هر سال بخشی از مشکلات مربوط به توزیع فراخوان و ثبت نام از گروه‌های متقاضی است.
اما امسال با تأسیس دبیرخانه دائمی جشنواره موسیقی فجر و شروع کار آن درست یک هفته بعد از جشنواره، می‌توان امیدوار بود که سال آینده جشنواره بهتر از قبل برگزار شود.
چون از امروز تا حداقل ده ماه بعد وقت هست که درباره نحوه حضور گروه‌ها و معیارهای داوری بحث و تبادل نظر شود.
ایجاد انگیزه در هنرمندان
سعید فرج پوری نوازنده کمانچه و آهنگساز، با بیان این که هیچ گاه نسبت به جشنواره موسیقی فجر نظر مثبت نداشته، می‌افزاید: جشنوراه موسیقی فجر بدون برنامه و هرسال در تاریخ نامشخص برگزار می‌شود که همین موضوع، بی‌برنامه بودن جشنواره را نشان می‌دهد. نتیجه چنین بی‌نظمی هم این شد که امسال برای اهالی موسیقی کارت دعوت یا بلیت کنسرت در نظر گرفته نشد البته سال‌های گذشته نیز همین مشکل وجود داشت و موسیقی دانان از شنیدن کار گروه‌های حاضر در جشنواره صرف‌نظر می‌کردند. در حالی که جشنواره موسیقی فجر بزرگ‌ترین جشن مربوط به موسیقی است و باید از نظر کمی و‌کیفی در بهترین شرایط بوده و موسیقی دانانی از طیف‌های مختلف حداقل از برنامه‌های آن دیدن کنند.
وی با مقایسه جشنواره موسیقی فیلم فجر، یکی از علل بی‌توجهی به جشنواره موسیقی را حل نشدن مسائل زیربنایی موسیقی عنوان کرده و می‌گوید: تا زمانی که جایگاه موسیقی در نهادهای رسمی مشخص نشود نمی‌توان انتظار داشت که کیفیت برپایی جشنواره‌های مرتبط با موسیقی تغییر کند.
از طرفی دست‌اندرکاران موسیقی کشور باید بدانند که موسیقی دانان ایرانی برای حضور در جشنواره‌های معتبر خارجی انتخاب می‌شوند و می‌توانند به راحتی در این جشنواره‌ها شرکت کنند.
به همین دلیل اغلب به شرکت در جشنواره موسیقی فجر نیاز ندارند.
در نتیجه مسئولان موسیقی کشور باید در هنرمندان انگیزه و رغبت برای حضور در جشنواره موسیقی فجر را ایجاد کنند تا این جشنواره نیز همچون جشنواره فیلم باشکوه‌تر برگزار شده و عده بیشتری از مردم را به سالن‌ها بکشاند.
جوانان گمنام
داوود گنجه‌ای نیز که از داوران بخش سنتی و تلفیقی جشنواره امسال بوده می‌گوید:
زمانی که کار گروه‌ها را بررسی می‌کردم از اینکه تا به حال به استعدادهای جوانان در موسیقی بی‌توجهی شده، خیلی افسوس خوردم. چون اغلب گروه‌های شرکت‌کننده در بیست وسومین جشنواره موسیقی فجر از جوانان گمنام بودند که توانستند آثار خوبی را ارائه دهند.
اما متأسفانه تا پیش از برپایی جشنواره، این استعدادها کشف نشده بودند.
وی همچنین می‌افزاید: البته بعد از انقلاب، موسیقی ایرانی تغییر و تحولات مثبتی داشته و به خوبی راه خود را پیدا کرده است.
ولی به‌دلیل کمبود بودجه در بخش فرهنگ و به ویژه موسیقی، تعدادی از استعدادهای جوان نادیده گرفته شده‌اند.
این نوازنده تار انتخاب یک گروه خوب از میان گروه‌های شرکت‌کننده در جشنواره را کاری دشوار دانسته و اضافه می‌کند: تا به حال هر چه کار خوب در زمینه موسیقی سنتی ایران انجام شده، حاصل تلاش خود موسیقی‌دانان بوده و همین تلاش و توجه باعث شده که موسیقی راه خود را پیدا کند و موسیقی دانان نیز هر روز آثار بهتری ارائه دهند.
در شرایط فعلی می‌توان گفت که موسیقی از ورزش برای جوانان لازم‌تر و مفید‌تر است چون حداقل راه و روش ماندگاری در موسیقی مشخص شده است.
با توجه جوانان به همین راه‌ها می‌توان امیدوار بود که درسال‌های بعد بازهم گروه‌های ناشناخته دیگری را در جریان جشنواره کشف کنیم و آثارشان را مورد نقد و بررسی قرار دهیم.
