برخی از کتاب شناسان و اساتید فن بر این باورند که بعد از قرآن کریم ، نهج البلاغه ، صحیفه سجادیه ویکی دو کتاب حدیثی دیگر هیچ کتابی از جهت تعداد شرح ، حاشیه و تعلیقه با فصوص الحکم، قابل مقایسه نیست.
فصوص الحکم عالی ترین و مهم ترین کتاب در عرفان نظری است که توسط شیخ اکبر محی الدین بن عربی در قرن هفتم به رشته تحریر در آمده است و از همان زمان نیز مورد توجه فراوان اهل نظر و تحقیق قرار گرفته است.
صدرا لدین قونیوی- شاگرد وفرزند خوانده ابن عربی – اولین کسی است که به شرح و بسط و تبیین مبانی عرفان وحدت وجودی ابن عربی دست زده است. پس از وی نیز بزرگانی چون جندی ، داوود قیصری ، صائن الدین ابن ترکه اصفهانی و جامی به این میدان مرد افکن پای نهاده اند و تلاش های شایسته ای نموده اند.
یکی از آخرین تعلیقاتی که بر" شرح قیصری " بر کتاب گرانسنگ فصوص الحکم زده شده، تعلیقات موجز و حکیمانه ی استاد فقید دانشکده الهیات دانشگاه تهران، مرحوم آیت الله محمد حسین فاضل تونی است که در سال 1316 و به زبان فارسی نگاشته شده است .
این کتاب در حقیقت تصدیق استادی آن مرحوم برای تدریس در دانشگاه تهران است که توسط هیئت ممیزه با رتبه ی عالی پذیرفته شده است.
این کتاب در یازده فصل تدوین شده ونظرات مولف شهیر درمباحثی چون وجود ، واجب ، علم واجب ، اعیان ثابته ، عالم مثال ، کشف و شهود ، انسان کامل ، حقیقت محمدیه روح و بدن و ولایت عامه و خاصه به صورت موجز و دقیق مطرح گردیده است.
از ویژگی های مهم کتاب پرداختن به امهات مسایل مطرح شده در مقدمه ی معروف و بسیار مهم قیصری و شرح موجز بر دقایق پنهان آن قلم رصین می باشد که به فهم آن برای خواننده امروزی کمک می نماید.
مرحوم فاضل تونی از تربیت یافتگان مکتب جهانگیر خان قشقایی می باشد که به حدت ذهن وسلامت نفس و اندیشه معروف می باشند.
چاپ منقح و جدید کتاب همراه با ترجمان احوال آن مرحوم به قلم استاد فرهیخته دانشگاه تهران دکترمحمد خوانساری ومقدمه علامه فقید مرحوم بدیع الزمان فروزانفر به کوشش خانم مهناز رئیس زاده آماده گردیده است.
همشهری امارات
