اگر به موارد یاد شده، لزوم غذا خوردن در بین راه برای سفرهای طولانی یا وسوسه چشیدن طعمهای تازه در سفر به مناطق محلی را هم اضافه کنیم، در مییابیم که غذا و غذا خوردن، جزء لاینفک سفر است اما از آنجایی که همین غذای لذت بخش، درصورت آلوده بودن میتواند خطرات زیادی را برای سلامت مسافران به همراه آورده و تبدیل به یکی از خطرات سفر شود، ذکر نکاتی برای تشخیص کیفیت مناسب غذاها ضروری است تا شاید بهاین وسیله در گذراندن تعطیلاتی سالم و خوش، به شما کمک شده باشد.
افزایش اشتها در طول سفر سبب میشود تا اشتیاق مسافران برای خوردن مواد غذایی بیشتر شود. برای دوری از مشکلات احتمالی بهوجود آمده از خوردن غذاهای گوناگون بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:
1 - درست است که بهترین گزینه برای غذا خوردن در سفر این است که مواداولیه سالم و تازه را تهیه کرده و شخصا طبخ کنید اما در همین مورد هم باید توجه داشته باشید که از خریداری مواد غذایی در کنار جاده پرهیز کنید چرا که این مواد غذایی معمولا مدت زمان زیادی رادر خارج از یخچال ماندهاند، اغلب فلهای بوده و از کیفیت آنها اطلاع کافی ندارید. در همین راستا بد نیست بدانید که مواد حاوی پروتئین، فساد پذیری بالایی دارند بنابراین گوشت، مرغ، ماهی و تخممرغ را فقط از مراکز مجاز که زیر نظر سازمان دامپزشکی کشور هستند تهیه کنید.
2 - در طول سفر، نوع غذایی که میخورید هم، از اهمیت ویژهای برخوردار است با توجه به اینکه رطوبت زیاد، رشد و تکثیر میکروبها را بیشتر میکند، باید سعی کنید از غذاهای نیمه خشک با رطوبت کم استفاده کنید، در این میان، غذاهای کاملا داغ و تازه، میوههای تازه پوست کنده، انواع کنسروها، بستنیهای پاستوریزه، غذاهای خشک و نان تازه جزو غذاهای سالم تلقی میشوند. اما سالادها به ویژه سالادهایی که در آنها کاهو به کار رفته است و غذاهای دریایی در غداخوریهای بین راهی مناسب نیستند.
3 - بهترین میوههایی که برای مسافرت میتوان همراه داشت، میوههایی مانند موز، سیب و پرتقال هستند که برای مصرف باید پوست آنها کنده شود.
4 - از خوردن میان وعدههای بین راهی مثل لواشکهای محلی، فلافل، سمبوسه و پیراشکی بهدلیل عدمنظارت بهداشتی خودداری کنید.
5 - با توجه بهمدت تعطیلات و احتمالاً تعجیل در ساعت حرکت، ممکن است در تهیه غذا کوتاهی شود اما هر چقدر هم عجله داشتید، سعی کنید غذا به شکل کامل پخته شود چراکه غذا، به ویژه گوشتها اگر بهطور کامل پخته نشوند، آلودگی و فساد آنها افزایش مییابد. در مورد کبابها هم این تفکر عامه که چون گوشت روی شعله مستقیم قرار گرفته، بنابراین قسمت درونی آن پخته میشود، اشتباه است چرا که بارها دیده شده که روی ( سطح) کباب به حالت سوخته درآمده اما درون آن همچنان نپخته مانده است. همچنین از خوردن تخم مرغ نیم پز (عسلی) نیز بهطور جدی بپرهیزید.
6 - زمانی که در بیرون از منزل کباب میپزید، از ظروف تمیز برای کبابهای پخته استفاده کنید و هیچوقت ظروفی را که در آنها گوشت خام قرار داشته و هنوز شسته نشده است برای کبابهای پخته استفاده نکنید.
7 - در سفر به مناطق محلی و روستاها، از خوردن شیر تازه دوشیده شده از دام یا بستنی و پنیر محلی و کلا محصولات لبنی تازه خودداری کنید چرا که قرارگرفتن تحت این تفکر که غذاهای روستایی، طبیعی و نتیجتا سالم هستند، ممکن است شما را در آستانه ابتلا به بیماریهایی نظیر تب مالت قراردهد.
8 - هنگام استفاده از غذاهای محلی یا برای یافتن رستورانهای معتبر در شهرستانها، ازافراد بومی راهنمایی بخواهید چرا که استفاده ازغذاهای محلی، نیاز به شناخت کیفیت آن دارد. بهعنوان مثال، اگر به استانهای شمالی کشور سفر میکنید، هنگام خوردن ماهی و... از افراد بومی راهنمایی بخواهید.
9 - چنانچه به مناطق کوهستانی مسافرت میکنید از خوردن قارچ بهطور جدی خودداری کنید.
10 - در طول سفر آب را فقط از منابع مطمئن تهیه کرده یا از آبهای معدنی استفاده کنید و اگردرکنار جوی آبی توقف کردهاید تا غذا را در آن جا میل کنید. به هیچ وجه به فکر استفاه ازآب نیفتید. مصرف آبهای سطحی، چشمهها و دریاچهها به هیچوجه توصیه نمیشود.در مواردی هم که به سلامت آب مشکوک هستید یا برای کودکان غذا تهیه میکنید، جوشاندن آب بهمدت 5 دقیقه یا استفاده از قرصهای هالوژن طبق دستورالعمل سازنده، به سلامت آب کمک میکند.
11 -یخ را از مراکز مطمئن تهیه کرده و از مصرف یخهایی که در شرایط غیربهداشتی و روی زمین نگهداری یا خرد میشوند، خودداری کنید.
12 - در سفر ممکن است برای بازدید چرخهای ماشین به آنها دست بزنید یا اگر از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس یا قطار استفاده میکنید به صندلیها، پنجره و... دست بزنید اما فراموش نکنید که قبل از خوردن غذا، دستهای خود را بشویید. بهطور کلی پس از استفاده از سرویسهای بهداشتی، برداشتن گوشتخام، سیگار کشیدن، دست زدن به حیوانات و دست زدن به زباله یا چمن حتما دستهای خود را بشویید.
13 - باید به کسانی که از غذا در رستورانهای بین راهی استفاده میکنند یادآوری کنیم که در بین رستورانهای بین راهی، رستورانهای غیراستاندارد زیادی وجود دارد که متأسفانه سطح نظارت و بهداشت در این واحدها ابتدایی است. چنانچه مجبور به خوردن غذا در رستورانهای بین راهی شدید، درصورت امکان از رستورانهای معتبر و مورد اطمینان استفاده کنید. برای ارزیابی سطح (رعایت) بهداشت در اینگونه واحدها باید به وضعیت دستشوییها، لباس کارگران ِ نظافت میزها، حضورمگس ها و سایر حشرات، وسایل صرف غذا مانند چنگال، قاشق، لیوان، پارچ آب و غیره توجه کرد. همچنین دراین واحدها برای تشخیص سالم بودن غذا باید از حواس خوداستفاده کنید، مانند استفاده از حس بینایی برای تشخیص رنگ و کیفیت غذا، حس بویایی برای بوی غذا و حس چشایی برای طعم غذا!
14 - تا حد امکان از خوردن انواع خورشها، کباب کوبیده، سالاد الویه و همبرگر خودداری کنید. از انواع غذاهایی که میتوان آن را چندین بار گرم کرد و ماندگی آن به سختی قابل تشخیص است خورشها هستند. از مصرف کباب کوبیده و همبرگر بهدلیل عدماطلاع از کیفیت گوشت به کار برده شده، عدماطلاع از ماندگی چندروزه گوشت چرخ شده و به کاربردن مواداولیه مختلف از جمله خرده نان، ادویه جات و غیره، از مصرف سالاد الویه بهدلیل خام بودن مواداولیه موجود درسس مایونز مانند تخم مرغ و...، همچنین عدمنظارت بر چگونگی تهیه الویه (بهصورت دستی تهیه میشود) در رستورانهای غیرمعتبر بین راهی بهطور جدی خودداری کنید.
15 - دستور طلایی پیشگیری از مسمومیت غذایی، پختن غذا و خوردن آن در همان روز است. طی سفر برای حمل مواد غذایی فاسد شدنی، از یخدان مناسب استفاده کنید، هرگز غذاهای پخته شده را بیش از دو ساعت (اگر هوای اتاق گرم است، بیش از یک ساعت) در دمای محیط رها نکنید. برای دوباره گرم کردن غذاها باقیمانده آنهارا تا 74 درجه سانتی گرادگرما دهید وهمچنین غذاهایی که بیش از سه روز حتی در یخچال باقیماندهاند را مصرف نکنید.