تاکنون کوششهای متعددی توسط دانشمندان برای دستهبندی ملل جهان بر حسب نژاد به عمل آمده است.
برخی مولفان 4 یا 5 نژاد عمده را تشخیص دادهاند، در حالی که دیگران بیش از30 نژاد مختلف را شناسایی کردهاند. اما استثناهای متعددی بر این طبقهبندیها یافت شده است که باعث میشود هیچ یک از آنها عملا قابل استفاده نباشد. برای مثال، نوعی که معمولا زیاد به آن استناد میشود، نژاد «سیاه» است که فرضا باید دارای پوست سیاه، موی سیاه کاملا مجعد و بعضی مشخصات فیزیکی دیگر باشد. [تاریخچه کشف ژنها]
با وجود این ساکنان اصلی استرالیا، یا بومیان، پوست سیاه اما موی غیرمجعد و گاهی بور دارند. ظاهر شخصی با پوست کاملا تیره، موهای مجعد کوتاه و لبهای کلفت در برابر فردی با پوست کمرنگ، موهای صاف یا فردار و لبهای نازک ممکن است تفاوتهای فیزیکی اساسی را نشان دهد. در واقع تفاوتهای فیزیکی تقریبا به طور کامل محدود به این گونه جنبههای ظاهری است.
با توجه به این تفاوتها دانشمندان درصدد برآمدهاند تا به کشف منشاء و سرچشمه تفاوتهای فیزیکی و نژادی انسانها پی ببرند.
براساس آخرین یافتههای محققان که در مجله طبیعت ژنتیک در فوریه 2008 به چاپ رسیده است، مشخص شده که انسانهای اولیه در بدو پیدایش، مانند حیوانات رفتار میکردند اما به تدریج آموختند که چگونه آتش را تحت کنترل خود درآورند، برای بقا ابزار آلات مختلفی بسازند و از گیاهان تغذیه کنند و زمین را زیرکشت خود ببرند. آنها در این راه بهطور فزایندهای یاد گرفتند چگونه خود را با قوانین طبیعت وفق دهند و از گزند قدرتهای طبیعی (باد، باران، سیل و غیره) در امان بمانند.
این تحقیق همچنین نشان میدهد که تغییرات فیزیکی و ژنتیکی انسانها از 60 هزار سال قبل بر اثر قرار گرفتن در محیطهای طبیعی گوناگون نظیر صحرا، کوهستان و یا قطب شمال آغاز گردیده است که بر اثر این عوامل طبیعی انسانها از لحاظ رنگ پوست، اندازه و قد، ساختار فیزیکی و یا حساسیتها و مقاومت در مقابل برخی از بیماریها تقسیم گردیدند.
منشاء فیزیولوژی این تغییرات تاثیر عوامل طبیعی بر پروتئینی است که در یک ژن انسانی یافت میشود. این تغییرات باعث آن شده است که برخی شاخصهای فیزیکی که در انسانها وجود دارد در برخی ملل قابل مشاهده باشد و در برخی دیگر این شاخصها اصلا وجود نداشته باشند.
این ژن تغییر یافته موجب آن شده که مصونیت انسانها در برابر بیماریهایی مانند دیابت، فشار خون و یا حتی ایدز در نژادها و گروههای انسانی متفاوت به نظر برسد. به عنوان مثال بیماری فشار خون و بیماریهای قلبی و عروقی در سیاه پوستان آفریقایی تبار درمقابل سفیدپوستان به میزان قابل توجهی کمتر است. این ژن همچنین در مورد ضخامت موها، مدل دندانها و طریقه عرق کردن و از دست دادن حرارت بدن نیز نقش مهمی را ایفا مینماید.