همشهری آنلاین-راحله عبدالحسینی:درباره ریشه و نسب امام زاده قاسم (ع)، روایت های متفاوتی وجود دارد. ولی آنچه در کتاب ها و اسناد تاریخی آمده، همانی است که اهالی نیز به آن اعتقاد دارند. به علاوه دو تن از بزرگترین علماء از جمله آیت الله مرعشی نجفی و آیت الله‌عطاردی(از علمای محلی که سال ها در محله امام زاده زندگی می کرده و در همین محله فوت کرده است) نیز همین را می گویند که نسب اصلی امام زاده قاسم به امام حسن مجتبی (ع) باز می گردد و حضرت قاسم در واقع قاسم بن، حسن بن، زید بن، حسن مجتبی و دخترش خدیجه همسر حضرت عبدالعظیم حسنی است. همچنین آمده این امام زاده مانند بسیاری از سادات، تحت تعقیب ماموران بنی امیه و بنی عباس، به سمت کوه های البرز که مامن مناسبی بوده و به مکان فعلی که در قدیم به بالادژ (چون بر روی بلندی ها و تپه قرار داشته) شهرت داشته، عزیمت کرده است و پس از وفات یا شهادت در مکان فعلی امام زاده، مدفون شده است. از آن زمان محله بالادژ به محله امام زاده قاسم تغییر نام یافته است و محله امام زاده قاسم شکل گرفت.
آثار به جای مانده از دوران صفویه
آن طور که اهالی محله از اجداد خود روایت می کنند این امام زاده حدود هزار سال قدمت دارد ولی آنچه که قابل رویت است بنای امام زاده است که به نظر می رسد از دوران صفویه به جا مانده است که در اثر گذشت زمان بازسازی شده و شکل و نمای امروزی گرفته است. ولی هنوز نشانه های از دوران صفوی در آن مشهود است. برای همین در دهه ۵۰ به ثبت آثار ملی در آمد. درفضای مدرن امام زاده طاق نماهای رومی عهد صفوی دیده می شود و ساختمان اصلی بقعه امام زاده مانند دوران صفویه به صورت برج هشت ضلعی و دارای صحن، ایوان، رواق، گنبد کاشیکاری و آینه کاری است. چنانچه در کتاب محله ما شمیران آمده: «ساخت و سازهای قرن هفتمی بنای امام زاده حدود ۴۲۰ سال پیش، یعنی در زمان شاه تهماسب اول (۹۸۴-۹۳۰ قمری) به دست هنرمندان صفوی بازسازی شده است. یک صندوق نیز بر مرقد امام زاده گذاشته اند. این صندوق از آثار نفیس آن روزگار است و روی آن بخشی از سوره یاسین به زبان ثلث نوشته شده است و تاریخ ساختش سال ۹۶۳ هجری برابر با سی و سومین سالگرد شاه طهماسب اول است. »
ضریح چوبی
حرف حدود ۸۰ سال قبل است. زمانی که ورودی امام زاده، راه گلی و خاکی بود. به گفته اهالی در جای که امروز کوچه امام زاده خوانده می شود و مغازه هایی کوچک نانوایی، سبزی فروشی و... وجود دارد. در گذشته زمین گلی و خاکی و محل بازی بچه ها بود. امامزاده یک سر در خشتی و گلی داشت. درست در همین جایی که ورودی آجری امام زاده با کاشی کاری جدید دیده می شود. زمین امام زاده وقفی بود. اداره آن نیز توسط اهالی انجام می شد. ورودی امام زاده سنگی به بزرگی یک اتاقک قرار داشت. بعد یک آب انبار بود که اهالی از آن برای آشامیدن استفاده می کردند. (امروز جای آب انبار، مغازه کوچک شکلات فروشی است).بعد ساختمان اصلی امام زاده به شکل خشتی و گلی با ضریح چوبی دیده می شدکه به ۳۰۰ متر می رسید. از دهه ۴۰ به تدریج امام زاده توسعه پیدا کرد و مجموع بناها در امام زاد ه به ۲۰۰۰ متر رسید. بنای اصلی نیز چندین بار بازسازی شده است. در دهه ۵۰ ضریح چوبی به ضریح فلزی تبدیل شد...» به ضریح فلزی چشم می دوزم بر روی آن نوشته شده: نجاری اخوان خالق زاده گان، قلمزنی سید علی خسروانی.
امام زاده قاسم در قسمت شمال شرقی شمیران قرار دارد. برای رفتن به امام زاده می توانید از خیابان دربند بالا بروید؛ نرسیده به میدان دربند، سمت راست، ایستگاه ظهیر الدوله شما را به سمت امام زاده می برد راه دیگر این است که از خیابان نیاوران وارد سر بالایی خیابان شهید مژده ایی شوید. انتهای خیابان میدانی دیده می شود؛ امام زاده در سمت شرقی میدان و بر روی بلندی ها واقع شده است.
نظر شما