کنفرانس دمشق چه نتایجى خواهد داشت؟ هیچ موضوعى حتى فشارهاى دیپلماتیک و نظامى علیه سوریه کارگر نیافتاد. برغم تبلیغات سنگین علیه کنفرانس دمشق و سطح مشارکت کشورها در آن، همچنین تلاش براى در تنگنا قرار دادن سوریه در میان کشورهاى عرب و منطقه بدون تردید برگزاری این کنفرانس یک پیروزى بزرگ است.
برخى ناظران پیروزى در برگزاری کنفرانس را به اقدامات حماس در کشاندن اسراییل به انجام حملات انتقامجویانه تفسیر کردند. بنحوى که این حمله منجر شد اوضاع مناسبى براى تشکیل کنفرانس بوجود آید. آیا حماس بود که اسراییل را واقعا به حمله کشاند؟ آیا واشنگتن و تلآویو از بازى سوریه خبر نداشتند؟
محور آمریکا و اسراییل تلاش کرد تا سوریه را با استفاده از حذف همپیمانانش در نوار غزه وادار به عقبنشینی نماید. ولى در عمل شکست خورده و نتوانستند مانع تشکیل کنفرانس سران عرب در دمشق شوند.
سادهاندیشى است که بپنداریم پیروزى در برابر حجم بالاى تلاشهایى که براى کنار گذاردن سوریه از تصمیمگیریها و در تنگنا قرار دادن و تهدیدات در غزه به سادگی امکانپذیر است. پیروزى در این بازى به ایجاد توازن میان نیروهاى منطقهاى بازمىگردد که سوریه با شبکه روابط خود ایجاد کرده است.
سوریه تنها کشور عرب است که روابط متنوع و متضادى با کشورهاى مختلف دارد. بعنوان مثال مىتوان از روابط رو به رشد نظامى با روسیه یاد کرد. روابط سوریه و ترکیه نیز یکى از گرمترین رابطه یک کشور عرب با ترکیه است که محور این روابط اقدامات جدایىطلبانه کردها بوده که به داخل دو کشور محدود نشده و عراق را نیز شامل مىشود. در موضوعات اقتصادى نیز روابط محکمى میان سوریه و ترکیه وجود دارد.
در روابط سوریه با ایران باید به این موضوع دقت داشت که جغرافیاى سیاسى دمشق پیش از هر چیز به سوریه اجازه مىدهد که کفه سنگینتر معادله باشد. سوریه همچنین پل ارتباطی ایران با همپیمانان خود در لبنان و فلسطین است. تهران بدون سوریه نمىتواند نقش زیادی در درگیرى با اسراییل ایفا کند و نقش واقعى ایران، بعنوان جبهه مخالف رویکرد مردمى از طریق مقاومت فلسطین، ایفا مىشود که سرنخهاى آن در دست سوریه است. سوریه ثابت کرد که نمىتوان نفوذ دمشق در لبنان را قطع و توازن داخلى لبنان در ارتباط همیشگی با روابط استراتژیک با سوریه است.
همپیمانى سوریه و ایران علیه اسراییل، منجر نخواهد شد که دمشق در سیاستهاى خود و اعمال آنها در سوریه تسلیم ایران شود و البته در این رابطه درگیرى و رقابت آرامى میان ایران و سوریه در جریان است که در موضوع عراق عمیقتر شده است. دمشق بهیچوجه از چهره عربى عراق دست نمىکشد و مقام عالیرتبه در نظام سوریه نیز چندی پیش اعلام کرد:«اعراب باید خلاء موجود در سرزمین بینالنهرین (عراق) را با کمک به مبارزان وعلیه اشغالگران آمریکا و همچنین نفوذ ایران پر کنند».
در روابط موجود میان جهان عرب نیز نقش سوریه در عراق، فلسطین، لبنان و درگیرىهاى اعراب و اسراییل بسیار مهم است. سوریه روابط بینالمللى و منطقهاى خوبى با سه کشور مهم منطقه یعنى روسیه، ایران و ترکیه دارد که در کنار روابط با دیگر کشورهاى عرب جداى از دیدگاه سیاسى آنها، بایکوت کردن سوریه را محال ساخته است. بویژه در ماههای اخیر که دولت ضعیف و رو به بحران «جورج بوش» دندانهای خود را در حمایت از اسراییل نشان میدهد.
نقشه درگیرىها وتوازن قوى در منطقه و صحنه بینالملل بسیار پیچیده است تا جاییکه منجر به گذشتن تاریخ مصرف سخنانی چون اقدام براى مطرح ساختن سلطه فلسطینى یا اقدام براى فعال ساختن مذاکرات صلح فلسطین شده است.