همشهری آنلاین- سحر جعفریان: سالن تشریفات و بازدیدهای رسمی برج آزادی که روزگاری محل رفت و آمد سران کشورها و چهره های مطرح در حوزه های گوناگون بود از سال ۱۳۹۵ با هدف کسب منابع درآمدی تبدیل به کافه گالری و آشپزخانه صنعتی شده است. اتفاقی که تا امروز نه تنها باعث رونق این بنای تاریخی نشده بلکه به گفته کارشناسان معماری، آثار تخریبی بسیاری از خود بر جا می گذارد که اگر ضرورت توجه به آن درک نشود فرسایش زودهنگام این برج فاخر را شاهد خواهیم بود.
«گیتی اعتماد» مدرس دانشگاه و رئیس عضو هئیت امنا انجمن مفاخر معماری ایران معتقد است یک سازه شهری مانند برج آزادی که هویت تاریخی یک ملت را یدک می کشد به حمایت های کارشناسانه و مسئولانه افزون تری نیاز دارد.او با اشاره به نوپا بودن اصول و قواعد رشته مرمت معماری در ایران ،می گوید: «طرح های زنده سازی در مورد بناهای پایداری نظیر برج آزادی باید با دقت عمل بسیاری صورت گیرد. راه اندازی یک آشپزخانه تجاری در این برج در حال حاضر شاید آسیب محسوسی ایجاد نکند اما در بلند مدت و در صورت استقبال شهروندان از این کافه گالری و افزایش ظرفیت و پذیرش بازدیدکنندگان به طور حتم خطرات جبران ناپذیری متوجه برج خواهد شد.»
اعتماد به پیشنهاد سال گذشته شهرداری مبنی طرح زیر سطحی میدان آزادی (تردد خودروها از محورهای زیرگذری) و اجرا نشدن آن به سبب شدت گرفتن آثار فرسایشی این نماد معماری و فرهنگی پایتخت درپی مخالفت شدید جامعه مهندسان و سازمان میراث فرهنگی اشاره می کند و می گوید:«مسئولان باید دقت داشته باشند که قبل از انجام هر گونه اقدامی پیرامون ابنیه تاریخی ،پیوست های مطالعاتی و پژوهشی مختلف مدنظر قرار گیرد.»
«ماهان رحیمیان» معمار ارشد انجمن مهندسان ایران نیز با تاکید بر حساسیت فعالیت های عمرانی در حوزه بناهای تاریخی می گوید: «براساس آنچه از سوی کمیته میراث جهانی یونسکو ارائه شده است در احیای بناهای تاریخی باید توجه داشت اصل، اصالت و کاربرد ابنیه دچار تغییرات اساسی و آسیب رسان به مجموعه آن نشود. در واقع خارج شدن از وضعیت تاریخی بنا در پی بازسازی و مرمت می تواند حتی به تحریف تاریخ و هویت یک جامعه محلی و ملی منجر شود. ظرافت در مرمت بناهای تاریخی به قدری اهمیت و ضرورت دارد که بازسازی بخش های کوچک یک میراث تاریخی نیز باید جزء به جزء با اصول استاندارد از نظر کالبدی، ساختاری و عملکردی همراه باشد. بایدهایی که در مورد برج آزادی به عنوان بنایی فاخر و نمادی از فرهنگ و تمدن تا امروز تحقق نیافته است. »
او با نگرانی به راه اندازی آشپزخانه بزرگ در زیرزمین برج آزادی اشاره می کند و می گوید: «بخش هایی از سالن تشریفات برج آزادی که می توانست در فرآیند بازسازی هویت خود را حفظ کند به آشپزخانه آن هم بدون سیستم های تهویه مناسب و کافه به بهانه افزایش درآمدزایی تبدیل شده است. سازه آزادی ظرفیت جلوه گری تمدن و شکوه معماری ایرانی را دارد نه اینکه جایی برای طبخ غذا شود! مسئولان گاهی برای توجیه کم کاری های خود در عرصه های مختلف به دنبال ساده ترین و متأسفانه خسارتبارترین شیوه هستند. برای رونق برج آزادی باید اتاق فکر تشکیل دهند. باید برنامه های جذاب تدارک ببینند. باید رستوران و مراکز تفریحی حاشیه ای را افزایش دهند. انتقادات بسیاری به این نوع خاص از درآمدزایی در برج آزادی از سوی کارشناسان میراث فرهنگی و ابنیه تاریخی صورت گرفت اما گوش کسی تا امروز شنوا نبوده است. »
رحیمیان بر ضرورت حفظ میراث فرهنگی برای آیندگان تاکید می کند و ادامه می دهد: «اجرا نشدن تخصصی مرمت های حفاظتی، استحکامی، آرتیستیک، باز زندهسازی و تاریخی از سوی مسئولان در بلندمدت می تواند هویت ریشه دار تهران و کشور را به زوال بکشاند. این زنگ هشداری است که تبعات نشنیدن آن را نسل های بعد نظاره گر خواهند بود. »
شنیده حاکی از آن است که یکی از رستوران داران بنام تهران طی قراردادی این مکان را تحویل گرفته و بیش از دومیلیارد تومان برای تجهیز رستوران هزینه کرده است.
نظر شما