یک دیدگاه معتقد است که مکانیزم ارتقای علمی کشور کاملا وابسته به سهم مقالات پذیرش شده در مجلات علمی بینالمللی وISI است. از اینرو تنها راه پیشرفت علمی کشور را اصرار و استمرار برگسترش فعالیتهای علمی هر چه بیشتر با این مجلات و سعی در بالا بردن آمار تولید مقالات و آمار استناد به مقالات میداند.
تفکر دیگر معتقد بهخودباوری علمی است و با دقت نظر بر سیر تاریخ و فرهنگ طی شده ایران اسلامی و مداقه بر تفاوتهای آن نسبت به جوامع غربی اعتقاد دارد، راهی که این کشورها درطول تاریخ علم پیش گرفتهاند لزوما بهترین راهحل برای ما نخواهد بود. از اینرو تولید علم و حذف فاصله کشور نسبت به جوامع پیشرفته را منوط به مسئله هم اندیشی و تقابل اندیشههای دانشمندان و فرهیختگان کشور بهمنظور یافتن راه حلهایی میانبر بهجای عبور از جادههای کهنه و امن طی شده توسط جوامع غربی میدانند.
از نظر دسته دوم آنچه اکنون روش تولید علم فرض شده و همه ساله برای آن ابزار و ادوات پر هزینهای چون بانک ISI و پایگاهها و مجلات علمی الکترونیکی در قالب قراردادهایی چند ساله فراهم میشود و در دانشگاههای کشور مکررا به نسلهای بعدی آموزش داده میشود تنها برداشتی است از تصورات جوامع غربی نسبت به حقایق این جهان که بهصورت مجرد وجود دارند. تصوراتی که در این جوامع هر یک بدون کوچکترین فوت وقتی به مفاهیمی نوین و فناوریهایی جدید ختم میشوند، در حالیکه ما همچنان به مرور و ترویج همان برداشتهای کهنه خود از این تصورات دلخوش هستیم.
بنابراین اگر دقت کافی درخصوص انتخاب، استفاده و هزینه کردن بابت پایگاههای اطلاعاتی علمی و مؤسسات اطلاع رسانی بینالمللی صورت نگیرد و اگر هر چه سریعتر مسیری که وزارت علوم در سالهای اخیر برای تولید علم و ترویج یافتههای کشور پیش گرفته است مورد مداقه و تجدید نظر قرار ندهد، تمام سرمایههای مالی و معنوی کشور در اختیار دیگران قرارگرفته و به نام آنها ثبت میشود.
امید است هر چه سریعتر سیاستهایی اتخاذ شود که استادان و پژوهشگران با خلوص نیت و تنها بهمنظور رشد و تعالی علمی و معنوی خود تلاش کنند و از اینکه علم و پژوهش را وسیلهای برای ارتزاق و کسب درجات و مقامات و عناوین بیمحتوا قرار دهند بازمانده، قبل از هر چیز خود را از اسارت بازیهای تجاری مالکین اطلاعات علمی رها کرده تا از این طریق جایگاه خود را بهعنوان صاحبان اطلاعات علمی احیا کنند.
اندکی مداقه بر روند فناوری انرژی هستهای و سایر اکتشافات مهم اخیر کشور در زمینه پزشکی بیانگر آن است که از طریق کنکاش در هزاران راه نرفته بهمنظور یافتن راهحلهایی میانبر، امکان حذف فاصله کشور نسبت به جوامع پیشرفته وجود دارد و از این طریق امکان گشایشی مؤثر و جهشی اساسی در سطح تولید علم و رفاه جامعه فراهم خواهد آمد. گشایشی که یقینا میتواند ما را به جایگاه شایستهای که متون و نصوص دینی و فرهنگیمان ترسیم کردهاند، برساند.