آیا بارش‌های اخیر نتیجه تغییر اقلیم است؟

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، شرایط در سیستان و بلوچستان از سایر استان‌ها وخیم‌تر اعلام شده به طوری که میزان بارش‌ها در جنوب استان نسبت به سال گذشته ۲۶ برابر بیشتر بوده و در نتیجه سرریز شدن آب از پشت سدهای استان را در پی داشته است. اکنون حدود ۵۰۰ روستا و ۱۴ شهرستان این استان درگیر سیل هستند و ۲۰ هزار واحد مسکونی بر اثر جاری شدن سیلاب تخریب کلی و جزئی دیده است.

ایمان باباییان رییس پژوهشکده اقلیم شناسی سازمان هواشناسی درباره اینکه این بارش‌های سیل‌آسا تاثیر تغییر اقلیم است یا خیر گفت: در واقع هر بارش سنگینی را نمی‌توان به تغییر اقلیم نسبت داد، تغییر اقلیم بررسی یک تک رخداد نیست و در صورت تکرار می‌توانیم بگوییم تغییر اقلیم در آن نقش دارد از این رو بارش‌های اخیر را با قطعیت نمی‌توان به تغییر اقلیم نسبت داد.

وی افزود: هر چند در این مدت چند بار شاهد چنین بارش‌هایی در جنوب کشور بودیم اما تعداد دفعات آن آنقدر زیاد نیست که بتوانیم با قطعیت آن را به تغییر اقلیم نسبت دهیم، البته مطالعات ما نشان می‌دهد که الگوی بارش در این مناطق در حال تغییر است یعنی پیش‌بینی شده بود که در جنوب و جنوب شرق کشور بارش‌های سنگین و سیل‌آسا خواهد بود اما در عین حال از لحاظ آماری باید اطمینان پیدا کنیم که این تک رخداد وابسته به تغییر اقلیم است یا خیر، چون با یک تک رخداد نمی‌توانیم علت آن را تغییر اقلیم بدانیم.

رییس پژوهشکده اقلیم شناسی سازمان هواشناسی تاکید کرد: هر چند پیش‌بینی‌های ما نشان می‌دهد که در آینده همین وضعیتی رخ خواهد داد که اکنون در سیستان و بلوچستان با آن مواجه هستیم اما شرایط فعلی نیاز به بررسی و مطالعه بیشتری دارد.

وی یادآور شد: حدود ۱۵ سال قبل پیش‌بینی شده بود که بارش‌های سیل‌آسا در کشور زیاد می‌شود و الان می‌بینیم که در حال رخ دادن است اما باز هم در عین حال یک تک واقعه را نمی‌توانیم به تغییر اقلیم نسبت دهیم، البته ممکن است که این مناطق در گذشته مثلا ۵۰ یا ۱۰۰ سال گذشته چنین تک واقعه‌ای داشته‌اند. در واقع تغییر اقلیم می‌تواند رخدادهای حدی را زیاد کند اما یک تک رخداد حدی را نمی‌توانیم ناشی از تغییر اقلیم بدانیم.

باباییان گفت: برای مقابله با این مساله باید انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهیم، تمام کشورها باید تحت برنامه‌ای که هیات بین‌الدول تغییر اقلیم ( IPCC ) مشخص کرده با هم کار کنند، مطابق توصیه این هیات باید انتشار گازهای گلخانه‌ای کاهش یابد و تمام کشورها روی این مساله اجماع داشته باشند که متاسفانه الان چنین اجماعی وجود ندارد، بر اساس اعلام IPCC  و نشست پاریس باید افزایش دمای کره زمین در سال ۲۱۰۰ نسبت به قبل از انقلاب صنعتی حتما کمتر از دو درجه باشد، البته باید تلاش کنیم که زیر ۱.۵ درجه باشد اما با این وضعیت حداقل ۲.۷ دهم درجه افزایش دما خواهیم داشت.

وی افزود: در واقع دو درجه افزایش دما آستانه تحمل کره زمین است که اگر بیشتر از آن باشد بسیاری از اکوسیستم‌هایی که از بین می‌روند دیگر برگشت‌ناپذیر خواهند شد اما اگر افزایش دمای کره زمین زیر ۱.۵ درجه باشد بعضی اکوسیستم‌هایی که از بین رفتند دوباره برمی‌گردند مانند آبسنگ‌های مرجانی خلیج فارس که می‌توانند دوباره احیا شوند.

باباییان اظهار داشت: اما با این وضعیتی که کشورهای دنیا دارند اگر همین امروز نیز تمام کشورها به تعهداتی که در توافق‌نامه پاریس داده‌اند عمل کنند باز هم ۲.۷ دهم درجه افزایش دما خواهیم داشت که از آستانه تحمل کره زمین که دو درجه است بیشتر خواهد بود و قطعا مشکلات زیادی به بار خواهد آمد.

رییس پژوهشکده اقلیم‌شناسی سازمان هواشناسی تاکید کرد: مثلا قرار بود ۱۰ درصد تولید انرژی ما از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر باشد که الان یک درصد هم نیست البته کشورهای دیگر هم وضعیت بهتری ندارند در واقع مقصر اصلی کشورهایی هستند که به صورت تجمعی در تولید گازهای گلخانه‌ای مشارکت داشتند که معمولا کشورهای قوی اروپایی هستند، درست است که الان ایران در تولید گازهای گلخانه‌ای زیر رتبه ۱۰ است و حدود رتبه ۷ را دارد اما از نظر تجمعی، رتبه ایران بسیار پایین است.

وی افزود: از انقلاب صنعتی در نظر بگیرید تا الان، اگر واقعا سهم و مسئولیت کشورها در تولید گازهای گلخانه‌ای را در نظر بگیریم باید از زمان اختراع ماشین بخار تا به امروز باشد، آن موقع سهم کشورهای غربی و صنعتی بسیار بیشتر از ایران خواهد بود یعنی آنها سهم بیشتری در انتشار گازهای گلخانه‌ای و افزایش دمای کره زمین دارند، بنابر این درست است که الان سهم ما زیاد است اما اگر تجمعی در نظر بگیریم رتبه ایران بسیار پایین‌تر از آنهاست و شاید هم اصلا سهمی نداشته باشیم.

باباییان گفت: معمولا در توافق‌نامه‌های بین‌المللی روی تجمعی مانور نمی‌دهند و وضع فعلی را در نظر می‌گیرند اما این هم دلیل نمی‌شود که ما تلاش نکنیم، سهم ما الان خیلی زیاد است باید سعی کنیم آن را کم کنیم، مثلا خودروهای هیبریدی تولید کنیم و فناوری سبز را به ویژه در بحث خودرو که سهم زیادی در تولید گازهای گلخانه‌ای دارد توسعه دهیم.