۲ هفته پیش در زیمبابوه انتخابات سراسری برگزاری شد که نتایج جنجالی آن هنوز به‌طور رسمی مشخص نشده و محل اختلاف است. حزب« زانو - پی اف» که از رابرت موگابه حمایت می‌کند برای اولین بار اکثریت آرا را از دست داده اما درخواست شمارش مجدد آرا را مطرح کرده‌است.
مقام‌های دولتی می‌گویند که اشتباهاتی در تدوین نتایج انتخابات اخیر رخ داده و به همین خاطر آرای مردم باید دوباره شمرده شود.
یکی از مقام‌های ارشد دولت رابرت موگابه همچنین گفته است که حزب زانو- پی اف، تشکیل یک دولت آشتی ملی با مخالفان خود را نمی‌پذیرد.
تابو امبکی، رئیس‌جمهوری آفریقای جنوبی که در حال حاضر در لندن است گفت که اکنون وقت مداخله بین‌المللی در زیمبابوه نیست و باید منتظر اعلام نتایج انتخابات ماند.
سازمان‌های مستقل می‌گویند که نامزد مخالفان ۴۹ درصد و رابرت موگابه ۴۲ درصد آرا را کسب کرده‌اند و بنابراین انتخابات باید به دور دوم کشیده شود.
برگزاری انتخابات در زیمبابوه آنقدر حرف و حدیث داشت که مطمئناً اعلام نتایج این انتخابات جنجالی هم نخواهد توانست مانع از جریان یافتن سیل توجه فعلی جهان به این کشور آفریقایی شود.
در جریان انتخابات عمومی زیمبابوه، حزب حاکم یعنی حزب زانو- پی اف در مقابل مهم‌ترین حزب اپوزیسیون یعنی حزب جنبش برای تغییر دمکراتیک قرار گرفت و رقابت شدید و بی‌سابقه‌ای شکل گرفت.
حزب حاکم رسماً در این انتخابات، اکثریت مجلس عوام پارلمان را از دست داد و این اتفاقی است که برای اولین بار از زمان اعلام استقلال زیمبابوه می‌افتد. حزب زانو -پی اف این شکست را آنقدر ناگوار می‌بیند که خواهان بازشماری آرا برای به دست آوردن 16 کرسی جدید شده تا از این طریق، اکثریت را در اختیار خود ببیند.
اما انتخابات ریاست‌جمهوری مهم‌ترین عرصه رقابت در زیمبابوه بوده است به‌طوری که ممانعت موگابه و همفکرانش از انتشار نتیجه این رقابت، ظن بالا بودن آرای رقیب موگابه یعنی مورگان چانگرای را تقویت کرده است. مذاکرات پشت پرده برای حل و فصل این موضوع که با مداخله تابو امبکی رئیس‌جمهوری آفریقای جنوبی نیز همراه بوده، هنوز به نتیجه مشخصی منتهی نشده است.
در این میان، همفکران موگابه قصد دارند انتخابات ریاست‌جمهوری را به دور دوم بکشانند و توجیه آنها نیز عدم‌دستیابی هیچ‌یک از ۲ رقیب به بیش از ۵۰ درصد از کل آراء‌عنوان شده است.
کشانده شدن این رقابت به دور دوم، کفه پیروزی را به سمت موگابه سنگین خواهد کرد زیرا نیروهای نزدیک به وی در تمام زیمبابوه نفوذ دارند. به همین جهت است که چانگرای اعلام نتایج دقیق انتخابات ریاست‌جمهوری در همین مرحله را خواستار شده است.
این در حالی است که نیروهای اپوزیسیون، از عدم‌اعتماد به هر برنامه مصالحه‌ای که از سوی موگابه اعلام شود سخن به میان آورده‌اند و به این ترتیب، گره این کلاف کور همچنان سفت‌تر شده است.
نتیجه انتخابات زیمبابوه هرموقع اعلام شود و نتیجه هم هرچه باشد، آنقدرها اهمیت ندارد. نتیجه مهمی که از این انتخابات به دست آمده، این است که بعد از ۲۸ سال حکمرانی، پایه‌های قدرت رابرت موگابه رئیس‌جمهوری زیمبابوه با رای مستقیم مردم به لرزه افتاده است.
واقعیت این است که کشوری که قریب به ۳ دهه پیش، رهایی از استعمار و اعلام استقلال را مهم‌ترین آرمان خود قرار داده بود، سال‌هاست که حتی سایه‌ای از دستاوردهای این ۳ دهه را هم در عرصه‌های مختلف مشاهده نمی‌کند و هر چه هست، مشکل اقتصادی است و فساد و بازی قدرت.
البته در این میان نباید فشار غرب و به ویژه انگلیس، استعمارگر سابق کشور زیمبابوه را علیه دولت رابرت موگابه نادیده گرفت.
در زمان اعلام استقلال زیمبابوه در سال ۱۹۸۰ میلادی، همه به آینده امیدوار بودند. اما حالا همه فقط از خود می‌پرسند اگر موگابه برود چه می‌شود؟ اگر موگابه نرود چه می‌شود؟
شکی نیست که کنار رفتن مردی که ۲۸ سال در صدر قدرت در زیمبابوه بوده، می‌تواند اتفاق بزرگی باشد. مخالفان پرشمار اورؤیای رسیدن چانگرای به ریاست‌جمهوری را در ذهن می‌پرورانند و از سوی دیگر، می‌دانند کنار زدن حلقه یاران موگابه از قدرت، اصلا کار آسانی نیست.
مردم زیمبابوه در زمان اعلام استقلال این کشور آرزوهای دور و درازی داشتند، اما راه رسیدن زیمبابوه امروز به ثبات و شکوفایی، بسیار طولانی‌تر از راهی است که زیمبابوه سال ۱۹۸۰ میلادی پیش روی خود می‌دید.
در آن زمان، اعلام استقلال و پایین کشاندن پرچم استعمار انگلیس باعث شده بود که پس از سال‌ها جنگ و خشونت، روح جدیدی در کالبد این کشور دمیده شود اما امروز، اثری از آن روحیه نیست.
در زمان اعلام استقلال زیمبابوه در آوریل سال ۱۹۸۰ میلادی، رابرت موگابه در تلویزیون ظاهر شد و از آشتی ملی سخن گفت. همزمان، امیدهایی نیز به بهبود وضعیت اقتصادی زیمبابوه برانگیخته شده بود.
پس از چندین سال تحریم بین‌المللی علیه رژیم سفیدپوست قبلی حاکم بر این کشور، مزارع تنباکو نقشی مهم در اقتصاد زیمبابوه بازی می‌کردند و در بسیاری از اراضی که هنوز در اختیار سفیدپوستان بود، مواد غذایی تولید می‌شد. اما نحوه رهبری رابرت موگابه این روند را مخدوش کرد.
او اراضی را به نفع خویشاوندان و حلقه یاران وفادار به‌خودش مصادره کرد و تولید مواد غذایی در آن اراضی تقریبا به بن بست رسید. اکنون، از میان هر ۵ شهروند زیمبابوه‌ای، ۴ نفر بیکارند و نرخ تورم هم به رقم غیرقابل باور ۱۰۰ هزار درصد رسیده است.
کارشناسان می‌گویند اقتصاد کلان زیمبابوه را می‌توان به تدریج با کمک‌های بین‌المللی سامان داد. برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد از مدتی پیش به‌منظور تامین غذا برای مردم زیمبابوه به اجرا در آمده و درصورتی که رابرت موگابه از قدرت کنار برود، احتمال آن می‌رود که کشورهای غربی با جدیت به مسئله ارسال کمک به زیمبابوه مشغول شوند.
تا کنون آنها به‌دلیل وجود و حضور دولت موگابه از کمک به این کشور خودداری می‌کردند. این همان سیاستی است که آمریکا در قبال کره شمالی در پیش گرفت.
اما غذا تنها معضل بزرگ زیمبابوه نیست. درصد بالایی از مردم زیمبابوه به خاطر ناآگاهی و نبود امکانات بهداشتی، مبتلا به ایدز هستند و بسیاری از اتباع زیمبابوه‌ای نیز به کشورهای دیگر آفریقایی و یا کشورهای اروپایی مهاجرت کرده‌اند.
تا زمانی که رابرت موگابه در راس قدرت باشد، این عزلت گزیدگان به زیمبابوه باز نخواهند گشت و حتی پس از کنار رفتن موگابه از قدرت نیز، تضمینی برای بازگشت این افراد تحصیل کرده به کشوری بسیار فقیر و نابسامان مانند زیمبابوه وجود ندارد.
موگابه تلاش می‌کند تا با شعارهای استقلال‌طلبانه مردم را به یاد روزهای مبارزه با استعمار بیندازد. اما شرایط زیمبابوه با کوبا و ونزوئلا فرق دارد. در زیمبابوه مردم گرسنه‌اند و گوشی برای شنیدن حر‌ف‌های موگابه ندارند.
در همین حال، بحث آشتی ملی در زیمبابوه و حتی آشتی میان نژادها هم دیگر در این کشور موضوعیتی ندارد زیرا رابرت موگابه تمام مخالفان خود- از سیاه و سفید- را مورد سرکوب قرار داده‌است.
کارشناسان معتقدند رابرت موگابه و حزبش در واقع مشروعیت خود را تنها از همان مبارزات ضد‌استعماری گذشته گرفته بودند و حالا دیگر ایده‌های ۳۰ سال پیش برای مردم زیمبابوه جذابیتی ندارد. این کشور اکنون بر سر یک دو راهی قرار گرفته است؛اما ظاهراً همان حلقه حاکم می‌خواهد به مردم دیکته کند که در همین دوراهی نیز به کدام سمت بچرخند!
مبارز عبوس
نام رابرت موگابه از دهه ۱۹۶۰ و زمانی که رهبر جنگ‌های چریکی علیه حکومت استعماری و اقلیت سفیدپوست بود، در زیمبابوه و کل آفریقا مطرح است.
آفریقایی‌ها او را قهرمان استقلال‌طلبی این قاره می‌دانند. اما بسیاری او را عامل بحران اقتصادی و تورم سرسام‌آوری می‌دانند که اکنون این کشور را دچار گرسنگی کرده‌است. او که 84 سال دارد اما جوان‌تر از سنش به‌نظر می‌رسد و بعد از ۲۸ سال قدرت همچنان می‌خواهد که در حکومت باقی بماند.
او بسیار کم و به ندرت لبخند می‌زند و عینک بزرگ با قاب ضخیمش بر این عبوسی چهره می‌افزاید.
