همشهری آنلاین: خانه‌تکانی، به‌جا آوردن رسم چهارشنبه‌سوری، خرید اقلام نوروزی اعم از خوراکی‌ها و غیره، سبزه سبزکردن، پختن سمنو، راه‌اندازی نمایش‌های حاجی فیروز و کوسه‌گردی، پختن نان برنجی به عنوان شیرینی عید و پهن کردن سفره هفت‌سین ازعادت‌های مردم کرمانشاه در نوروز است. در گذشته رسم بر این بوده مردان با شلیک گلوله در ساعت تحویل سال شادمانی خود را از آغاز سال جدید ابراز کنند. در روستاها هم هنوز عیدی‌دادن تخم‌مرغ‌های پخته مرسوم است. سوای این آیین‌های مشترک، مردم این استان آداب دیگری نیز دارند که در ادامه تشریح می‌شود.
غذای ویژه نوروز
شب سال نو معمولا در کرمانشاه سبزی پلو و یا رشته پلو پخته می‌شود. خورشت خلال، کباب و نان‌های محلی از دیگر خوردنی‌های ویژه کرمانشاهی‌ها در عید نوروز است. همچنین کوفته غذایی است که مردم استان آن را برای ناهار سیزده به در می‌پزند.
مراسم آگر نوروز
یکی از زیباترین آیین‌های نوروزی در کرمانشاه، مراسم «آگر نوروز» است. یک شب قبل از سال تحویل، همسایه‌ها و اقوام دور هم جمع می‌شوند و با فراهم کردن چیلک (چوب‌های خشک درختان) آتش می‌افروزند. در گذشته‌های نه‌چندان دور برای زیباترکردن این مراسم از گلوله‌های کاموایی استفاده می‌شد. پدرها و مادرها لباس‌های بافتنی کهنه را با استفاده از سیم‌های فلزی به شکل توپ‌های کاموایی درمی‌آوردند و آنها را چند روز قبل از آگر نوروز در ظرف نفت می‌گذاشتند. "آگر نوروز" که می‌شد، گلوله‌های کاموایی به آتش کشیده و به آسمان پرتاب می‌شدند. آگرنوروز با آن شکل و شمایل زیبا از مهیج‌ترین و شادترین برنامه‌های نوروز به شمار می‌آمد که هنوز هم در برخی از روستاهای دورافتاده برپا می‌شود.
«شمع پروینه» یا شمع‌های پارچه‌ای از دیگر وسایل مورد استفاده در جشن آگرنوروز بود. برای این کار از پارچه‌های نخی کهنه یا گونی‌های کاموایی استفاده می‌شد. این پارچه‌ها یا گونی‌ها با سیم به هم تنیده می‌شد. سپس آنها را به یک چوب وصل می‌کردند تا به شکل شمع‌های بزرگ پارچه‌ای دربیایند. دور تا دور بام خانه‌ها با این شمع‌های پارچه‌ای تزیین می‌شد. هم‌زمان با آگر نوروز، این شمع‌ها نیز روشن می‌شد و خانه‌های کوچک و گلی روستایی از دور مانند قصرهای کوچکی با فانوس‌های روشن به چشم می‌آمد.
نوعید یا دلجویی از خانواده‌های مصیبت‌دیده
مردم کرمانشاه در آغاز سال توجه ویژه‌ای به افراد و خانواده‌های داغدار دارند. از آنجا که داغ‌دیدگان بر اساس یک باور و رسم، مراسم سال نو را به‌جا نمی‌آورند، اقوام نزدیک سبزه‌هایی را که از قبل به همین منظور کاشته‌اند، به خانه آنها می‌برند و برای آنها سفره هفت‌سین می‌چینند و نوعید می‌گیرند.
کرمانشاهیان همچنین رسم آگرنوروزی را برای خانواده‌های مصیبت‌دیده نیز به جا می‌آوردند و از این آیین برای زدودن غم از دل کسانی که در آن سال عزیزی را از دست داده بودند، استفاده می‌کردند. به این ترتیب که به در خانه صاحبان عزا می‌رفتند و برای آنها نیز آتش روشن می‌کردند تا آنها هم سهمی از این جشن داشته باشند.
عیددیدنی ویژه مناطق روستایی
عیددیدنی در گذشته با نوع متداول امروزی آن تفاوت‌هایی داشت. در روستاها اقوام گرد هم می‌آمدند و به منزل بزرگ فامیل می‌رفتند. هر خانواده به احترام بزرگ خود و به قول معروف به خاطر این‌که دست‌خالی به خانه آن شخص نروند، چند تخم‌مرغ را درون دستمال‌های ابریشمی می‌گذاشتند و به عنوان هدیه یا عیدی به بزرگ فامیل تقدیم می‌کردند. شکل و شمایل عیددیدنی یا عیدمبارکی در روستاها نیز بسیار جالب بود. پس از تحویل سال، خانواده‌ای که خانه‌اش در ردیف خانه‌های روستا، اول بود، به در خانه دوم می‌رفت و اعضای خانه دوم با «نان‌برنجی» به عنوان شیرینی مخصوص کرمانشاه به استقبال آنها می‌آمدند و بدین ترتیب عیدمبارکی می‌کردند. سپس خانواده دوم نیز به خانواده اول می‌پیوست و برای عیددیدنی به در خانه سومین خانه می‌رفتند. این پیوستگی به همین ترتیب ادامه می‌یافت تا مقابل خانه آخر که تمامی اهل روستا جمع می‌شدند و عیدمبارکی می‌کردند. در کنار این مراسم، نوعی آشتی‌کنان هم می‌شد. به این ترتیب که اگر در روستا کسانی یا خانواده‌هایی با همدیگر مشکل داشتند یا به‌اصطلاح قهر بودند، با همراهی دیگران آشتی می‌کردند. به این ترتیب جشن سال نو و آغاز بهار با شستن دل از کینه‌ها همراه می‌شد.
نوروز نوعروسان
نوروز نوعروسان هم از رسم‌های ویژه کرمانشاهی‌هاست. در این روز تازه‌دامادها به‌همراه خانواده خود به خانه نامزد و نوعروس خود می‌روند و با برگزاری مراسمی به تازه‌عروس عیدی ویژه می‌دهند.
رسم سنتی بابا یادگار
گروهی از مردم نیز دو روز پس از نوروز به منطقه بابا یادگار در ۴۸ کیلومتری شمال‌شرقی «کرندغرب» می‌روند. مراسمی سنتی و باستانی را در بابا یادگار اجرا می‌کنند که با نواختن تنبور، ساز باستانی ایران همراه است.
مراسم سیزده به در نیز از دیگر آدابی است که در روز سیزدهم نوروز برگزار می‌شود، مردم کرمانشاه در این روز از خانه بیرون می‌زنند و عصر به خانه برمی‌گردند.
نظر شما