در این روز ویتنام با پرتاب اولین ماهواره مخابراتی خود توسط موشک آریان 5 فرانسوی، قدم به عصر ماهوارهها گذاشت و اولین ماهواره خود را با نام ویناست (Vinasat-1) در مدار مقررش جای داد.
ما همیشه عادت داریم ویتنام را در حال جنگ ببینیم و تاکنون هم هر چه فیلم از آن کشور دیدهایم موضوعش مربوط به کماندوهای آمریکایی در ویتنام بوده است و به همین دلیل شاید باور کردنش برای ما کمی سخت باشد ولی عزم راسخ دولتمردان ویتنام باعث چنین تحولی شد.
در همین راستا تران دوک لای، معاون وزیر مخابرات و اطلاعات با افتخار گفته است: طرح ماهواره با ارزش ۳۰۰میلیون دلاری، ویتنام را در نقشه جهانی استفاده از ارتباطات ماهوارهای قرار میدهد.
وی اضافه کرده است: تقاضا برای ارتباطات، اکنون در حال افزایش است. ۱۰سال پیش فقط تلفن ثابت وجود داشت، سپس تلفن همراه ارائه شد و حالا این ماهواره میتواند ما را در ارائه هر چه بیشتر این خدمات کمک کند.
از سال ۱۹۹۷ما اینترنت را عرضه کردیم و درحال حاضر تقاضای کاربران اینترنتی خیلی بالاست ولی تنها ۲۳درصد مردم به اینترنت دسترسی دارند و تا سال ۲۰۱۰قرار است این میزان به ۴۰درصد برسد. اینجاست که کار برای ما ایرانیان سخت میشود و با خود میگوییم، ضریب نفوذ اینترنت در ویتنام هم 40 درصد شد و ما...؟
جیم گریبون، معاونت جنوب شرق آسیا ی شرکت لاکهید مارتین گفته که ماهواره ویناست با ظرفیت ۱۲۰شبکه تلویزیونی میتواند پزشکی و آموزش از راه دور را برای دورافتادهترین مناطق ارائه کند.
ویتنام اولین طعم مخابرات ماهوارهای را زمانی چشید که ماهواره اسپوتنیک روسیه در سال ۱۹۸۰بازیهای المپیک مسکو را تحت پوشش قرار داد.
این کشور تاکنون ناچار بود ظرفیت ماهواره سایر کشورها را اجاره کند، اما حالا ویناست که بر فراز مرز گینه نو ،پاپوآ و اندونزی مستقر است بخشهایی از ژاپن، استرالیا و میانمار را نیز تحت پوشش قرار میدهد. ویتنام امیدوار است ظرفیت مازاد را به همسایگان خود بفروشد.
ما هم چندی پیش خبر خوش هوافضایی رئیسجمهور عزیزمان را شنیدیم و پس از گذشت 51 سال از اولین ماهوارهای که در مدار مستقر شد، از ماهواره «امید» ایرانی رونمایی شد. البته فقط از امید ایرانی رونمایی شد و هنوز پرتاب نشده است تا کاربردهایش را هم بتوان جشن گرفت.
شاید هم بهتر بود که از آن رونمایی نمیشد تا مانند ویتنام، وقتی که آن را به فضا پرتاب کردیم و از آن خدمات گرفتیم این خبر خوش به هموطنان داده شود، البته خوشحال کردن مردم هم یکی از وظایف مسئولان است که دولت عزیز در این مورد تبحر دارد.
دو شباهت جالب بین کشور ما و ویتنام هست. اول اینکه ویتنام در دهه ۱۹۹۰ در حال جنگ بوده و ما هم همینطور و دوم اینکه، این کشور جنگ زده پس از گذشت حدود 20سال از جنگ، طرح ماهواره اش را رونمایی میکند و ما هم تقریباً پس از گذشت چنین زمانی طرح ماهواره امید را رونمایی کردیم.
اما سه تفاوت بسیار مهم هم بین ما و ویتنام وجود دارد. اول اینکه آنها ماهواره شان را در مدار قرار دادند ولی ما فقط آن را به مردم نشان دادیم و قرار است سال آینده آن را در مدار مستقر کنیم؛ دوم اینکه ماهواره ویتنامی ویناست (Vinasat-1) ساخت کشور ویتنام نیست و تنها به درخواست این کشور توسط شرکت مجرب لاکهید مارتین (یکی از بزرگترین شرکتهای هوافضایی آمریکا) ساخته شده است، درصورتی که ماهواره ایرانی به نام امید ظاهرا ساخت دستان پرتوان مهندسان ایرانی است.
نکته سوم هم که بسیار مهم است در مورد موشک ماهواره بر است. ویتنامیها ماهواره شان را با موشک آریان 5فرانسوی به فضا پرتاب کردند ولی ما میخواهیم سال بعد امید را با موشک ماهواره بر سفیر که باز هم ساخت مهندسان ایرانی است به فضا پرتاب کنیم.
هزاره سوم، زمان نبرد فناوری است و هم اکنون بیش از 40 کشور دنیا صاحب ماهواره هستند. از چهارم اکتبر سال 1957 که اولین ماهواره دنیا توسط اتحاد جماهیر شوروی با نام اسپوتنیک-1 به فضا پرتاب شد تاکنون بیش از 3 هزار ماهواره در انواع مختلف و در مدارهای گوناگون مستقر شدهاند و جالب است بدانید که بسیاری از ماهوارهها به ویژه ماهوارههایی که آمریکا پرتاب میکند، ماهوارههای خصوصی است.
حالا ما پس از 51 سال ادعای ساخت یک ماهواره تمام ایرانی را داریم و طی یک مراسم پر سر و صدا که با واکنش منفی تمام رسانههای دنیا روبهرو شد، خبر خوش هوافضایی را اعلام میکنیم.
واکنش رسانههای دنیا به این خبر هم در نوع خود بسیار جالب بود و کمتر رسانهای به موضوع پیشرفت ایران در زمینه ساخت ماهوارهها پرداخت و همواره صحبت از برد، ارتفاع پروازی، خطرات و تهدیدات موشک سفیر بود و بهترین بهره برداریها را از این مسئله داشتند.
البته شاید هم برای آنها ساخت ماهواره مسئله بسیار مهمی نباشد، زیرا در هر سال شاید بیش از ۱۰۰ ماهواره میسازند و حتی پرتاب میکنند و به همین خاطر ساخت ماهواره برایشان عجیب نیست.
تلاشهای دیگری هم در گذشته داشتهایم به ویژه در مورد ماهواره زهره. موضوع ساخت و پرتاب ماهواره زهره در سال ۱۳۵۶ در دستور کار دولت ایران قرار گرفت ولی اجرای آن بعد از انقلاب اسلامی ایران (۱۹۷۹) متوقف شد.
در دهه ۱۳۷۰ چند بار بحث ساخت ماهواره زهره به میان آمد اما با واکنش مخالف برخی مقامهای ایرانی، اجرای این طرح به تعویق افتاد. سرانجام وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (در زمان دولت هشتم) با راضی کردن شورای اقتصاد و شورایعالی امنیت ملی، مناقصه ماهواره زهره را برگزار کرد و شرکت آویا اکسپورت روسیه برنده این مناقصه اعلام شد.
مجلس ششم با قرارداد آویا اکسپورت مخالفت کرده بود و حتی اعلام رسمی برنده مناقصه، مخالفت برخی کارشناسان و گروهی از نمایندگان مجلس ششم را بهدنبال داشت.
مخالفان پرتاب ماهواره زهره میگفتند نیازی به پرتاب این ماهواره نیست زیرا ظرفیت آن بسیار بیشتر از نیاز ایران است و کسی اضافه ظرفیت آن را اجاره نخواهد کرد و با پرداخت مبالغ کمتری میتوان از ماهوارههای موجود استفاده کرد.
در مقابل، موافقان معتقد بودند برای حفظ نقاط مداری هر سال بودجه کلانی صرف میشود و به همین جهت بهتر است بودجه چند سال آن را به اجرای این طرح اختصاص داد. ولی در نهایت این طرح مسکوت ماند و دیگر خبری از زهره نشد و به جایش امید ساختیم. دعا کنیم امیدمان ناامید نشود.