عربستان در دیپلماسی خود همواره رفتاری میانهرو داشته است. اما به صراحت مىتوان گفت که ریاض اکنون دیپلماسى تندى را اتخاذ کرده است که با حوادث 11 سپتامبر شروع و پس از حمله آمریکا به عراق رشد زیادى یافت. تغییر در دیپلماسی ریاض به شدیدترین شکل خود در لبنان ظاهر شد.
روزنامه لبنانی الاخبار روز یکشنبه در مقالهای در این باره نوشت، دیپلماتهای عرب بر این اعتقادند که با توجه به بحران موجود میان سوریه و عربستان درصورتى که ریاض نتواند نفوذ سیاسى خود در لبنان را تضمین کند، بحران میان 2 کشور وخیمتر خواهد شد.
یک دیپلمات عرب در این باره به الاخبار میگوید: با گذشت 3 سال از ترور رفیق حریری، عربستان دریافته که عاملان ترور پیش از هر موضوعى، قدرت و نفوذ عربستان در لبنان را هدف قرار داده بودند.
حتى تجربه گروه 14 مارس نیز دردى از عربستان دوا نکرد، بهطوری که ریاض مجبور شد بسیارى از امور را خود شخصا برعهده گیرد.عربستان در شرایط کنونى ناچار به دخالت در امور گوناگون و حتی جزئی در رابطه با گروههای هم پیمان خود در جریان المستقبل و اسلامگرایان سنى است.
شبکه کنونى حمایت مالى عربستان از نظام پراکندهای پیروى مىکند. درحالیکه در زمان حریرى چنین نبود. عربستان اکنون مجبور است روابط مالى خودرا با همه گروهها و شخصیتهای سیاسی کوچک و بزرگ بهطور مستقیم اداره کند.
عربستان حتى مجبور شد بهطور شخصى در تنظیم روابط میان سعد حریرى و فواد سنیوره و روابط میان برخى افراد پیرامون مفتى اهل سنت لبنان اقدام نماید. مشکل حقیقى لبنان ناشى از تعدد محورهاى نفوذ عربستان در این کشور است که افراد متعددى نیز از دربار و بخش بازرگانی عربستان در جزئیات موضوعات لبنان دخالت مىکنند.
وزارت خارجه و دستگاههاى امنیتى عربستان نیز هر روز پروندههاى متعددى را در موضوع لبنان و کشورهاى مجاور آن دنبال مىکنند. رایزنىهاى عربستان با کشورهاى عرب با نفوذ در لبنان نیز منجر به ایجاد تغییراتى در برنامههاى کارى عربستان در لبنان شده است.
اهتمام بیش از حد عربستان به لبنان و تعدد محورهاى نفوذ ریاض در لبنان منجر به ایجاد تناقض در عملکرد آن کشور در لبنان شده است. فرستاده پادشاه عربستان به بشار اسد رئیسجمهوری سوریه مىگوید که در چند سال گذشته نزدیک به 4 میلیون شهروند سورى شیعه شدهاند. ناگفته پیداست که اطلاعات اشتباه عربستان ناشى از همان اختلال روابط میان عربستان و برخى مقامات لبنانی است.
همین اختلال است که ارزیابى از امور سیاسى لبنان را تا این اندازه غیرواقعى نموده که ریاض از پذیرفتن نماینده شیعیان لبنان خوددارى مىکند. عربستان صبر خود را از دست داده، بهویژه آنکه راهحلى براى بحران لبنان بدون توجه به شیعیان و شخص نبیه برى قابل تصور نیست.
مهره عربستان در لبنان
یک دیپلمات عرب درباره نفوذ عربستان در لبنان می گوید: هنگامی که رفیق حریری در دهه 90 میلادى در لبنان به قدرت رسید، عربستان نگران نبود، حتى در مورد سوریه نیز نگرانى نداشت. عربستان حتى به دلیل محدود ساختن نفوذ خود به موقعیت حریرى، روابط دیگر خود را فداى آن نمود. چون مىدانست تمرکز روابط بر شخصى چون حریری منجر به نظم بخشیدن به روابط مىشود.