که پایتخت هنوز از داشتن یک طرح جامع نور بیبهره است.بسیاری از کارشناسان و طراحان شهری نه تنها نور اطراف بزرگراهها را ضروری میدانند بلکه معتقدند شورای شهر تهران باید توان خود را بر تدوین یک طرح جامع برای نورپردازی تهران قرار دهد.
به گفت طراحان شهری حدود 11 سال پیش طرحی تحت عنوان طرح جامع نورپردازی در تهران تدوین شد اما هیچ گاه به اجرا درنیامد. با این حال، انجمن طراحان شهری، آمادگی خود را برای راهاندازی مرکزی برای گردآوری و تنظیم تجربیات گذشته و ارائه آن به سازمان های مرتبط اعلام کرد.
پاکزاد، رئیس انجمن طراحان شهری ایران و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی به گذشت حدود دوازده سال از طرح جامع نورپردازی شهر تهران اشاره می کند و معتقد است بدون استفاده از تجربیات گذشته، هر طرح جدیدی بینتیجه است.
پاکزاد همچنین تحقیقات وسیع انجام شده در این باره را یادآور می شود و از تدوین کتابی در این باره خبر می دهد: «یک دهه پیش روی دو بعد روشنایی و نور پردازی شهری تحقیقاتی انجام شده که نتیجه آن به شکل یک کتاب درآمد ولی متأسفانه هیچ گاه چاپ نشد. اما باز این آمادگی وجود دارد که این طرح به روز شده و به مسئولان شهری ارائه شود.»
این در حالی است که در آخرین جلسه شورای شهر تهران که مدیر عامل شرکت توزیع برق تهران در آن حضور داشت، معصومه ابتکار، عضو شورای شهر تهران، از تشکیل کارگروهی برای بررسی آلودگی نوری شدید در تهران خبرداد. رئیس شورا هم نسبت به وجود چراغ های تزئینی در بزرگراههای تهران اعتراض کرد و با این استدلال که این چراغها مردم را به نشستن در کنار بزرگراهها تشویق می کند، خواستار تعبیه این چراغها در پارکها شد.
البته ایمان ارجمندی کارشناس شهری هم با تاکید بر اینکه نور در تهران کم است، به اعضای شورای شهر یادآوری کرده که بسیاری از اتوبان های تهران هنوز کم نور هستند. این مسئله که پارکها به نور نیاز دارند، دلیل نمی شود که روشنایی اتوبانها را بگیریم. شهر در شب باید زنده باشد، دوازده ساعت از زمان در تاریکی می گذرد و این بدان معنا نیست که شهر باید در این ساعات تاریک باشد. پاکزاد هم بحث روشنایی و نورپردازی شهری را از هم جدا می داند و با اشاره به اینکه وضع نورپردازی شهر خوب نیست، نداشتن متخصص در ایران را دلیل اصلی این مسئله می داند.
رئیس انجمن طراحان شهری ایران در پاسخ به دلیل استفاده نکردن از متخصصان خارجی می گوید:این قضیه تا کنون مسئله مدیران نبوده است. بسیاری از مسئولان داستان را ساده می گیرند و معتقدند یک سری چراغ وصل کردن کاری ندارد، هزینه هم می کنند، اما با روش های غلط و غیرکارشناسی، نتیجه عکس میگیرند. پاکزاد با اعتقاد به اینکه تا کنون یکی از مشکلات اساسی این بوده که همه مسائل را کمی می بینند، اضافه می کند: کسی نمی گوید میزان برق مصرفی را بالا ببرند، همین مقداری که الان استفاده می شود، اگر درست به کار گرفته شود، می تواند نمای شهر را عوض کند.
ارجمندی نیز به مدیریت تکه تکه و کوتاه مدت-بواسطه تغییر و تحولات زودهنگام- بهعنوان یکی از مشکلات این حوزه اشاره می کند و گوید: زیبا سازی شهر تهران وضعیت مناسبی ندارد، یعنی با توجه به وضعیت جغرافیایی و تاریخی تهران، شهر می تواند بسیار از این که هست زیباتر باشد. بسیاری از کشورها آرزو دارند یک کوه در بغل شهرهایشان داشت باشند، ما آن را داریم ولی استفاده نمیکنیم یا مثلا تفاوت ارتفاع بالا و پایین شهر که می تواند در زیباسازی بسیار مؤثر باشد. اینها استعدادهای بالقوهای هستند که ما داریم ولی استفاده نمی کنیم. اما احمد مسجد جامعی، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران هم در جلسه شورای شهر هشدار داده که د ر حوزه روشنایی شهر دچار کمبودهای جدی هستیم.
مسجد جامعی، با مطرح کردن ارتباط بین جغرافیای جرم و جغرافیای روشنایی به نسبت مشخص آنها اشاره کرد وارتکاب جرم بیشتر در منطقه تاریکتر را نتیجه آن دانست. مصطفی پودراتچی، عضو هیات علمی گروه برنامه ریزی شهری دانشگاه علامه طباطبایی هم با اشاره به همین موضوع تاکید میکند که آسیب پذیر بودن نقاط تاریک یک حقیقت است و با یادآوری اینکه این مناطق در تهران کم نیستند می گوید: نور کم در مناطق شهری یک فضای بدون دفاع ایجاد می کند که آسیبپذیری در آن بسیار بالاست. به همین خاطر است که در جاهای تاریک، آسیبهای اجتماعی زیاد است.
رئیس انجمن طراحان شهری ایران، انجام کار کارشناسی شده را لازم می داند و استفاده از تجربیات گذشته را لازمه این مسئله می داند و عملی ترین راهکار دستیابی به یک نتیجه مطلوب را اینگونه بیان می کند: عملی ترین راهکار این است که شهرداری از یک گروه دانشجویان از رشته هایی مانند برق، هنر و طراحی حمایت کند که مطالعات میان رشته ای را آغاز کنند و از تلفیق این دانشها، به یک نورپردازی مطلوب برسند.
ایمان ارجمندی نیز تنها پیشنهادش را انجام کار کارشناسی شده و با دید هنرمندانه می خواند و تاکید می کند که نورپردازی، خرج کردن نیست، بلکه بحث سرمایهگذاری است چون اقتصاد شهر، هزینههای آن را باز میگرداند. به همین دلیل انتظار میرود که مسئله نور در تهران برپایه کارهای کارشناسی و مطالعات متخصصان این رشته به پیش برود تا بتوان به تهران جلوه بهتری بخشید؛ امری که دیگر در آن نمیتوان به خاموش کردن برق کنار بزرگراه به خاطر مصرف برق یا نشستن شهروندان تهرانی معترض شد و به استناد آن خواستار بردن این لامپها به درون بزرگراهها شد.