آشنایی با شیلی

شیلی از شمال با پرو، از شمال شرق با بولیوی و از شرق با آرژانتین همسایه است. در غرب این کشور اقیانوس آرام قرار دارد.

در حدود 10 هزار سال پیش مهاجران بومی ساکن قاره آمریکا در دره‌های حاصلخیز و سواحل کشوری که امروزه شیلی نام گرفته سکنی گزیدند. اینکاها نیز زمانی امپراطوری خود را تا نقاطی در شیلی امروزی توسعه دادند.

در سال 1520 فردیناند ماژلان که قصد داشت از طریق دریا دور دنیا را طی کند، از آبراهه واقع در جنوب شیلی گذر کرد، اکنون بخش جنوبی شیلی که ماژلان از آن گذر کرده را تنگه ماژلان می‌نامند.

اما در سال 1540 پدرو در والدیویا یکی از افراد تحت فرمان فرانسیسکو پیسارو از فرماندهان اسپانیایی و فاتح پرو، وارد شیلی شد و فرایند تصرف این منطقه را آغاز کرد. والدیویا همچنین بانی سانتیاگو ، پایتخت امروزی شیلی است. 

تصرف کامل شیلی اما با دشواری‌های فراوان همراه بود و نیرو‌های الروپایی در این راه بارها شکست خوردند. قوم ماپوچه در سال 1553 علیه استعمار اسپانیا قیام کرد، این قیام در نهایت به کشته شدند پدرو والدیویال قاتح اسپانیایی شیلی انجامید. طی سال‌های بعد نیز ماپوچه‌ها چندین بار علیه استعمارگران اسپانیایی قیام کردند.

اشغال اسپانیا توسط قوای فرانسه و برتخت نشستن ژوزف برادر ناپلئون بناپارت در اسپانیا به فرایند استقلال شیلی شتاب بخشید.در سال 1810 یک ستاد ملی تحت فرمان فرناندو ولیعهد در تبعید اسپانیا تشکیل شد، این ستاد شیلی را یک جمهوری خودمختار تحت حاکمیت پادشاهی اسپانیا اعلام کرد.

اما تلاش‌های بعدی اسپانیایی‌ها برای تصرف مجدد شیلی، به منازعات متعددی میان استقلال طلبان شیلیایی و نظامیان اسپانیایی انجامید. در سال 1817 فرناندو او هیگینزشناخته‌شده‌ترین ملی‌گرای شیلیایی به همراه خوسه د سان مارتین قهرمان نبرد‌های استقلال آرژانتین، دررراس قوای خود از کوه‌های آند گذر کردند و در شیلی توانستند در مصاف با قوای سلطنت طلب اسپانیایی آن‌ها را شکست دهند.

متعاقب شکست نیرو‌های اسپانیایی در 12 فوریه سال 1818  استقلال شیلی اعلام شد و این کشور تحت زمامداری او هیگینز قرار گرفت.

سیاست در شیلی

قانون اساسی شیلی در شرایط غیر معمول و در زمان زمامداری اوگوستو پینوشه دیکتاتور سابق نظامی این کشور در سال 1980 تصویب شد.

این قانون در سال  1981 جنبه اجرایی به خود گرفت. پس از شکست پینوشه در همه پرسی سال 1988، مفادی به این قانون اساسی اضافه شد تا روند تغییرات احتمالی آتی در این قانون اساسی تسهیل شود.

در سال 2005، ریکاردو لاگوس رییس جمهوری وقت شیلی مصوبه‌های کنگره شیلی را به عنوان الحاقیه به قانون اساسی این کشور افزود.

بر اساس این تغییرات در قانون اساسی حق انتصاب سناتور‌ها یا انتصاب سناتور‌های مادام‌العمر لغو شد. همچنین حق کنار گذاشتن فرمانده نیرو‌های مسلح شیلی به رییس‌جمهور این کشور واگذار شد. بر همین مبنا دوره زمامداری رییس جمهوری نیز از شش سال به چهار سال کاهش یافت.

در این اولین دور انتخابات ریاست جمهوری شیلی در 11 دسامبر 2005، هیچ یک از چهار کاندیدای ریاست جمهوری نتوانست 50 درصد آرای لازم برای پیروزی را کسب کند.

در دور دوم نیز  میچله باچلت کاندیدای ائتلاف چپ میانه با سباستیان پینیرا کاندیدای ائتلاف راست میانه به رقابت پرداخت و در نهایت باچلت از این رقابت پیروز خارج شد.

باچلت در 11 مارس 2006 در مقام ریاست جمهوری شیلی سوگند خورد. این چهارمین انتخاباتی بود که پس از پایان عصر دیکتاتوری پینوشه در شیلی برگزار می‌شد.

براساس قانون اساسی، رییس جمهوری شیلی نمی‌تواند چندین دوره پیاپی در انتخابات شرکت کند.

شیلی دارای یک کنگره دو مجلسی است؛ مجلس سنا با 38 نماینده ومجلس نمایندگان با 120 عضو. دوره نمایندگی سناتورها هشت سال و دوره حضور اعضای مجلس نمایندگان در عرصه قانونگذاری چهار سال است.

20 نماینده عضو سنای شیلی از حزب حاکم ائتلاف چپ میانه هستند. حزب حاکم در مجلس نمایندگان شیلی نیز از اکثریت برخوردار است. در مجلس نمایندگان حزب ائتلاف چپ میانه دارای 63 کرسی و حزب ائتلاف راست میانه دارای 57 کرسی است.

قوه قضایی شیلی مستقل عمل می‌کند. این قوه متشکل از یک دادگاه استنیاف، دادگاه‌های نظامی، یک دادگاه قانون اساسی و دادگاه عالی است. 

اقتصاد در شیلی

تولید ناخالص داخلی در این کشور 4/234میلیارد دلار است. شش میلیون و 970 هزار نفر نیروی کار این کشور را تشکیل می‌دهند.

نرخ بیکاری در این کشور 7 درصد است. نزدیک 18 درصد از مردم این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند. در سال 2007 نرخ تورم در این کشور 5/6 درصد بود.

محصولات صادراتی این کشور شامل مس، میوه، ماهی، کاغذ و مواد شیمیایی است که به کشورهای آمریکا (6/15 درصد)، ژاپن (5/10 درصد)، چین (6/8درصد)، هلند (7/6درصد)، کره جنوبی (9/5 درصد)، ایتالیا (9/4 درصد)، برزیل (8/4 درصد) و فرانسه (2/4 درصد) صادر می‌شود.

محصولات وارداتی این کشور شامل نفت و محصولات پتروشیمی، مواد شیمیایی، تجهیزات الکترونیک، ماشین‌آلات صنعتی، وسایل نقلیه و گاز طبیعی است که از کشورهای آمریکا (15/6 درصد)، آرژانتین (6/12 درصد)، برزیل (8/11 درصد) و چین (7/9 درصد) وارد می‌شود.

مردم شیلی

جمعیت این کشور حدود 16 میلیون و 454 هزار نفر با میانگین سنی 31 سال است. امید به زندگی برای زنان 80 سال و برای مردان 74 سال است.

70 درصد از مردم این کشور کاتولیک پیرو کلیسای رم هستند. زبان رسمی این کشور اسپانیایی است.

شیلی در یک نگاه