او شرق دنیا یعنی قزاقستان و چین را برای نخستین سفر انتخاب کرد. اگر چه نمادین بودن گاهی میتواند مؤثر باشد، اما مورد برای مسکو چندان نتیجهبخش نخواهد بود. شاید بهتر بود مدودف ترکیبی از شرق و غرب را برای این کار انتخاب میکرد که این هم غیرممکن بود.
مسکو هیچ گاه لازم نیست میان سیاستهای شرق و غرب دست به انتخاب بزند چرا که این سیاستها در هم تنیده هستند. از نظر خاکی و جغرافیایی، سه چهارم روسیه آسیایی است ولی تنها ۲۸ درصد از جمعیت این کشور در این منطقه آسیایی زندگی میکنند.
برای روسیه، چین یک همسایه است که طولانیترین مرز را با این کشور دارد. چین همچنین نماد تغییرات جهانی بیسابقه هم هست. حتی خود چینیها هم نمیتوانند حدس بزنند که طی ۱۰ یا ۲۰ سال آینده چه نقشی را ایفا خواهند کرد، چه رسد به اینکه دنیا بتواند چنین گمانهزنی کند.
با وجود اینکه روابط روسیه و غرب این روزها چندان پویا نبوده اما بسیاری از تحلیلگران انتخاب شرق برای اولین سفر خارجی مدودف را نشانه گرایش او به این منطقه از دنیا نمیدانند.
با این حال مسکو در زمان رهبری مدودف باید دیپلماسی خود را در شرق تقویت کند زیرا این منطقه جایی است که روسیه و دیگر کشورها بیشترین و بزرگترین فرصتها، چالشها و مشکلات را در آن دارند.
نکته چالشبرانگیز دیگر آسیای مرکزی است. این منطقه جایی است که منافع روسیه، چین، هند و بسیاری دیگر از کشورهای منطقه در آن با هم گره خورده است. البته این منافع با یکدیگر در تضاد نیستند اما منافع چین در منطقه آسیای مرکزی با منافع روسیه متفاوت است.
مدودف چین را خیلی خوب میشناسد. او ۲ سال گذشته را در راس شغل دشواری بوده و برگزاری مراسم بزرگداشت سال روسیه در چین و سال چین در روسیه را بهعهده داشتهاست.
به همین دلیل باید چندین سفر به چین انجام میداد و مذاکرات بسیاری را با مقامات چینی برگزار میکرد. به عبارت دیگر او فصل گذشته را در روابط دو جانبه روسیه و چین بست و اکنون میخواهد فصلی تازه را بگشاید.
فصل گذشته نه با دوستی بزرگ دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میان دو کشور بلکه در سال ۱۹۸۹ و وقتی شروع شد که میخاییل گورباچف و دنگ شیائوپنگ دشمنی بزرگ را پایان دادند. بعدها ۲ کشور روابط تجاری را از سر گرفتند.
در آغاز این دهه تجارت دوجانبه میان ۲ کشور از مرز ۱۰ میلیارد دلار فراتر رفت. اکنون این رقم ۴۸ میلیارد دلار است و چین سومین شریک بزرگ تجاری روسیه است. در همین مدت 2طرف دریافتند که منافع مشترک جهانی و منطقهای دارند.
ابتکار مدودف برای برگزاری سال روسیه در چین و سال چین در روسیه، به احیای روابط و تماسهای میان میلیونها نفر از مردم دو کشور کمک کرد. با وجود روابط تجاری دوجانبه 48 میلیارد دلاری میان روسیه و چین، هنوز مشکلاتی هم وجود دارد.
مثلا چین اکنون مانند گذشته سلاح از روسیه نمیخرد. البته این مشکل و مشکلات دیگر بیشتر اقتصادی است تا سیاسی. به هر حال مدودف قصد دارد تا دورنمای تازهای را در روابط روسیه و چین ایجاد کند.
مسئله مهم انرژی
درست عصر همان روزی که هواپیمای مدودف از آستانه پایتخت قزاقستان به پکن پرواز کرد، اعلام شد که اگر مسکو و پکن بر سر تمام کردن طرحهایی که از دهه گذشته نیمهکاره مانده به توافق برسند، روسیه ۳۰ میلیون تن نفت و ۶۸ میلیارد متر مکعب گاز در سال به چین خواهد داد.
البته روسیه در قبال منابع انرژی که در اختیار دیگر کشورها میگذارد معمولا از آنها برای سرمایهگذاری و توسعه منابع در سیبری و شرق دور کمک طلب میکند. اما آیا چین حاضر است برای توسعه این منابع و حوزهها و اضافه شدن منابع انرژی روسیه به مسکو کمک کند؟
ریانووستی
۲۳ می ۲۰۰۸