این تغییرات بهصورت طبیعی و منطقی باید برآیند نتایج مثبت سهمیهبندی بنزین و مدیریت مصرف سوخت شهروندان باشد.
متأسفانه در دورههای قبلی، با وجود تذکر کارشناسان نسبت به صورت احساسی و احتمالا سیاسی قضیه، تغییرات و سهمیههای جدیدی از سوی دولت در نظام سهمیهبندی بنزین صورت داد که باعث بروز مشکلاتی همچون اتمام بودجه مصوب واردات بنزین و تامین منابع جدید بدون مجوز مجلس و همچنین بدعادت شدن مردم و برهم خوردن مدیریت مصرف سوخت آنها شد.
بهنظر میرسد یک سال، مدت زمان مناسبی برای بررسی عملکرد نظام سهمیهبندی است؟ آیا دستاوردهای آن به قیمت به زحمت افتادن مردم میارزد؟
آیا منابع ناشی از صرفهجویی بنزین در محلهای تعیینشده همچون نظام حملونقل عمومی صرف شده است؟و اینکه آیا این تغییرات بهصورت واقعی ناشی از بررسی کارشناسی نظام سهمیهبندی است و مردم با توجه به مدیریت مصرف سوخت آمادگی پذیرش این تغییرات را دارند؟
در بروز تغییرات جدید 2 عامل بیش از همه ایفای نقش میکند: عامل اول بودجه واردات بنزین است که در حال اتمام است و دوم، طرح دولت برای هدفمند شدن یارانهها. این 2 عامل عملا دست دولت را برای مدیریت منطقی و غیراحساسی سوخت و مانور قدرت بسته است.
البته دولت خود اولین هجمهها را با تغییرات و اعمال سهمیههای جدید به طرح سهمیهبندی در سال گذشته وارد کرد و عملا زمینههای بیتاثیرساختن آن را مهیا کرد.
متغیری که هماکنون در نظام سهمیهبندی ایفاگر نقش اصلی است، بودجه واردات بنزین است. دولت یا باید از مجلس بودجه بیشتری برای واردات بگیرد که البته این راه چندان خوشبینانه بهنظر نمیرسد (هرچند هنوز موضع مجلس جدید در این زمینه مشخص نیست).
موافقت نکردن مجلس نیز عمدتا بهدلیل تضاد با اصل و موضوعیت سهمیهبندی بنزین است. در گام دوم دولت میبایست سهمیهها را کاهش دهد.
در این رابطه دولت تصمیماتی همچون حذف بنزین سوپر از نظام سهمیهبندی و حذف سهمیه بنزین خودروهای گرانقیمت داخلی و خارجی گرفته است.
هرچند در نگاه اول نیت هدفمند شدن یارانهها را میتوان از درون این تصمیمات برداشت کرد اما این تصمیمات در نقطهای با هدف اساسی سهمیهبندی بنزین و واقعی شدن قیمت سوخت در کشور در تضاد اساسی است.
در واقع این تصمیم نوعی تشویق تولید خودروهای پرمصرف تولید داخل و مقابله با فناوریهای جدید مصرف سوخت است. از سوی دیگر دولت به صاحبان خودروهای عمومی بنزین سوز این فرصت را داده که تا پایان تابستان نسبت به دوگانهسوز کردن خودرو ی خود اقدام کنند.
در اینجا این سؤال مطرح است آیا این امکان و توان برای پاسخگویی به این خودروها برای دوگانهسوز کردن وجود دارد؟
بهنظر میرسد دولت در این تنگنای مدیریت مصرف بنزین و جبران کسری واردات، تنها یک راه پیش رو دارد و آن کاهش سهمیههای بنزین خودروهای شخصی است که با رویه گذشته دولت برای افزایش سهمیهها اتخاذ این راه نیز با مشکلاتی مواجه است.
آیا دولت میتواند سهمیه خودروهای شخصی را کاهش دهد؟دولت باید مدیریت مصرف سوخت را از خود آغاز کند.