این شرایط هرچند معلول عوامل قدیمی همچون تحریم‌ها و فشارهای بینالمللی است اما، فضای جدید با تشدید فشارهای خارجی از یک سو و ضرورت توسعه صنعت نفت همراه با آغاز حرکت‌های جدید برای تحول ساختار اقتصادی کشور از سوی دیگر الزامات نوینی را رویاروی صنعت نفت کشور قرارداده‌است.
این شرایط برای صنعت نفت فرصت‌ها و درعین حال چالش‌هایی در پی‌دارد. فرصت از این جهت که ظرفیت‌های مهجور داخلی برای مدیریت فنی و اقتصادی صنعت نفت مورد توجه قرار گیرد و از این طریق ارزش افزوده نفت و گاز در داخل کشور به صورت رشد تولید، افزایش درآمد، جدایی از اقتصاد نفت خام، افزایش اشتغال و نهایتا رفاه عمومی افزایش یابد و چالش از این رو که در صورت نداشتن یک نگاه کلان، بلندمدت، اقتصادی و فنی، موقعیت ایران در بازار جهانی نفت تضعیف شده و به این ترتیب زیان‌های سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی بیش از پیش دامن‌گیر کشور شود.
واقعیت این است که نفت در طول ۱۰۰ سال گذشته همواره پاشنه آشیل پنهان ایران بوده است که به صورت سلبی و ایجابی آثار زیانبار خود را به کشور تحمیل کرده‌است. نفت امروزه نقشی مثبت و توسعه‌گرا در اقتصاد ایران بازی نمی‌کند.
در روزهای اخیر اخبار داغی از حوزه نفت و گاز منتشر شده که درعین اینکه برخی در نگاه اول مثبت به نظر می‌رسد،( مانند امضای تفاهمنامه گازپروم و شرکت ملی نفت) اما در واقع نگران‌کننده است.
درشرایطی که صنعت نفت به شدت برای توسعه و حفظ جایگاه در تکاپوی جدی برای جلب مشارکت بینالمللی است و حیات و بالندگی خود را در تعامل گسترده با عوامل بینالمللی جست‌وجو می‌کند (که کاملا درست است)، فضای بینالمللی برای پاسخگویی به این انتظار با وجود میل واقعی چندان مناسب نیست.
در دوسه سال اخیر تفاهمنامه‌ها و قراردادهای بزرگی بین ایران و برخی شرکت‌های خارجی به امضا رسیده که هنوز آثار عملی آنها دیده نمی‌شود.
این نگرانی وجود دارد که ایران ناچار به عقد قراردادهایی با شرکت‌های دست‌چندم به لحاظ توان اقتصادی، فنی و مدیریتی شود که عملا سودی برای ارتقا و توسعه صنعت نفت کشور نداشته باشد.
از سوی دیگر امضای قرارداد با شرکت‌های بزرگ نیز این نگرانی را درپی دارد که عملا به نتیجه نرسد و ایران فرصت‌های زمانی را در مدارا کردن با این شرکت‌ها از دست دهد(ماجرای حضور اینپکس ژاپن در میدان آزادگان).
آنچه ضروری است بارورکردن ظرفیت‌های داخلی صنعت نفت است.
چرا با وجود عمر ۱۰۰ ساله، صنعت نفت ایران با وجود بهره‌مندی از فرصت‌های طبیعی هنوز از داشتن یک شرکت پیمانکار معتبر در سطح بینالمللی محروم است؟
