همشهری آنلاین_سعیده مرادی : زمین لرزه‌ای که دیر و زود دارد اما سوخت و سوز نخواهد داشت. پس از زلزله‌هایی که در سال‌های اخیر پایتخت را لرزاند، نگرانی‌ها درباره خطر زلزله دربین مردم و مسئولان افزایش پیدا کرد. در واقع این زمین لرزه‌ها حکم تکان‌های نرمی را داشتند که تهرانی‌ها را از خواب سنگین و طولانی بیدار کردند. فلک بدون اینکه مجازات‌مان کند ۲ مرتبه از ما امتحان گرفت و کسی نمی‌داند مرتبه سوم که قرار است بازهم درس پس بدهیم، چه زمانی خواهد بود و این‌بار اگر در غفلت باشیم، چه مجازاتی در انتظارمان خواهد بود؟ در سال‌های اخیر، مدیران و مسئولان پایتخت به ویژه شهرداری تهران تلاش کرده‌اند تا شهر را در مقابل زمین لرزه بزرگ احتمالی آماده و برای مواجه شدن با پیامدهای آن مهیا کنند. در همین راستا، منطقه ۲۱ با راه اندازی سامانه «شتاب نگار»، هشدار سریع، در محله «وردآورد»، یک گام دیگر به ایمن‌تر شدن در مقابل زمین لرزه احتمالی پایتخت نزدیک شد.
- نصب گاز قطع کن در پست‌های گاز
«هادی اسماعیلی» با اشاره به اینکه سامانه فوق چند ثانیه پیش از زمین لرزه درباره وقوع آن هشدار می‌دهد، تاکید می‌کند که همین زمان به ظاهر اندک، کمک و فرصت بزرگی برای کاهش میزان صدمات و تلفات احتمالی ناشی از زلزله است: «همان گونه که اشاره شد، این سامانه رفتار زمین را شبانه روز پایش کرده و همه لرزش‌ها و اطلاعات زمین را ثبت می‌کند و به سامانه‌های دیگر وصل است که ۳۰ ثانیه پیش از بروز زلزله و حادثه، مدیریت بحران شهر تهران، شهرداری و ستاد بحران منطقه اطلاعات و هشدار آن را دریافت می‌کند.
این زمان اگر چه به نظر کوتاه‌تر از آن است که از بروز حادثه جلوگیری کند، اما با هشدار این سامانه، گاز تهران که تهدید بزرگی در زمان وقوع زلزله است، پیش از آغاط زمین لرزه، قطع می‌شود.
موج نخست (موج P)، ۶ کیلومتر سرعت دارد، سرعت موج دوم (موج F)، ۳ کیلومتر است. دستگاه پس از نخستین شکست موج اولیه، آلارم می‌دهد که با توجه به فاصله‌ای که با گسل داریم، حدود ۳۰ ثانیه پس از آن طول می‌کشد تا موج به منطقه ما برسد.
در همین فاصله، قطع‌کننده‌های شرکت گاز بلادرنگ، جریان گاز منطقه را قطع می‌کنند و به همه دستگاه‌ها آماده‌باش داده می‌شود. ۱۴ پست گاز در منطقه داریم که بر روی ۲ پست، دستگاه قطع‌کننده نصب شده و روی بقیه آنها نیز نصب خواهد شد.»
- فاصله منطقه تا گسل‌ها زیاد است
اسماعیلی، درباره اینکه با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط منطقه، مردم باید به چه اندازه نگران زلزله احتمالی باشند و پیش بینی‌ها درباره تلفات و خسارت‌های احتمالی به چه میزان است، به همشهری محله می‌گوید: «تهران ۵ گسل دارد که از بین آنها ۳ گسل شمال، «مشاء» در شرق و «ری» در جنوب فعال است. نزدیک‌ترین گسل به منطقه ما، گسل شمال است. با توجه به فاصله زیادی که منطقه ما از گسل‌ها دارد و بیش از ۱۵۰۰ متر است، موج S که همان موج مستقیم و تخریبی است، به این محدوده نمی‌رسد. بنابراین، ساختمان‌هایی که آیین نامه ساخت وساز را رعایت کرده‌اند، در زلزله احتمالی فرو نخواهند ریخت. ممکن است بخشی از دیوار و پنجره‌ها تخریب شود، اما ستون و سقف برابر زلزله تا ۷ ریشتر مقاومت می‌کند. خوشبختانه اغلب ساختمان‌های منطقه، چنین شرایطی دارند و معابر نیز عریض هستند. تنها در بخش‌هایی که بافت فرسوده و ناپایدار وجود دارد، باید تلاش کنیم که نوسازی شوند که تعداد آنها در منطقه ۲۱ بسیار کم است.»
- رصد شبانه روزی گسل شمال
دبیر ستاد مدیریت بحران منطقه ۲۱، درباره راه اندازی سامانه شتاب نگار، هشدار سریع زلزله، به «همشهری محله» می‌گوید: «درسازمان مدیریت بحران شهر تهران، سامانه‌ای راه اندازی شده که در آن شتاب نگارهای هشدار سریع قرار دارد. این شتاب نگارها در گسل‌های شهر تهران نصب شده است. منطقه ۲۱ اگر چه روی گسل نیست و بیش از ۱۵۰۰ متر با گسل فاصله دارد، اما به گسل شمال تهران نزدیک است و امتداد غربی آن از بالای وردآورد عبور می‌کند. برای همین، در پشت ساختمان شهرداری ناحیه ۳، داخل پایگاه «معین» ستاد مدیریت بحران منطقه، سیستم شتاب نگار نصب شده است. راه اندازی این سامانه کار بسیار مهم و ارزشمندی است که از سوی سازمان مدیریت بحران شهر تهران انجام شد.
سامانه شتاب نگار، هشدار سریع زلزله، به شکل شبانه روزی رفتار زمین را پایش می‌کند و کوچک‌ترین لرزه‌ها را هم ثبت کرده و گزارش می‌دهد و همه اطلاعات ثبت شده در اختیار مدیران قرار می‌گیرد. پایش ۲۴ ساعته رفتار زمین، نخستین مزیت این سامانه است. ما زمین لرزه‌های زیر ۴ ریشتر را متوجه نمی‌شویم، اما این سیستم کوچک‌ترین و ریزترین لرزش‌های زمین را حس کرده و گزارش می‌کند و این دومین حسن این سیستم است. وقتی که براساس داده‌های دستگاه متوجه لرزش‌های زیاد زمین شویم، این پیام را می‌دهد که آن گسل فعال شده و باید آماده و به اصطلاح گوش به زنگ باشیم.»
- از زلزله نترسید آماده باشید
دبیر ستاد مدیریت بحران منطقه ۲۱، گمانه زنی‌ها درباره آثار و پیامدهای زلزله تهران را نادرست و غیرعلمی عنوان می‌کند: «اینکه پس از زلزله تهران چه اتفاقی می‌افتد و میزان تلفات چقدر خواهد بود، پارامترها متفاوت است. برای مثال، گسل شمال، حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر جمعیت ساکن دارد، روی گسل ری حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر جمعیت زندگی می‌کند. اینکه زلزله در چه فصلی اتفاق بیفتد، برای مثال، تابستان باشد یا زمستان، یا اینکه در روز اتفاق بیفتد یا در شب، بسیار تفاوت می‌کند. میزان استحکام ساختمان‌ها هم تعیین‌کننده است. پیش بینی‌های وحشتناک و رعب‌آوری که گاهی درباره زلزله تهران عنوان می‌شود، درست نیست. در سال ۱۳۹۶ و امسال، ۲ زمین لرزه تا ۵ ریشتر داشتیم که خود زمین لرزه تلفات و خسارت خاصی به دنبال نداشت. این که رفتار مردم در هنگام وقوع زلزله و پس از آن چگونه خواهد بود نیز یکی دیگر از پارامترها است. مردم نباید از زلزله بترسند بلکه باید برای مواجه شدن با آن آماده باشند. لازم است آموزش‌هایی ببینند و نکات کلیدی را بدانند. برای مثال، باید بدانند که وقتی زلزله آمد قرار است، چه کار کنند و کجای خانه برای پناه گرفتن، ایمن و مناسب است. منطقه ۲۱، با توجه به توضیحاتی که به آنها اشاره کردم، کم‌ترین میزان آسیب دیدگی ناشی از زلزله احتمالی را خواهد داشت.»
نظر شما