سولانا بعد از استعفای لاریجانی و انتخاب جلیلی به‌عنوان دبیر شورای‌عالی امنیت ملی به ایران نیامده است. او در اولین گفت‌وگو با جلیلی از مذاکره با وی ابراز ناخشنودی کرده بود و حالا پس از گذشت نزدیک به 2 سال از آخرین حضورش در ایران، به تهران سفر می‌کند.
وی هفته پیش، پس از ورود به اسلوونی در آستانه نشست اتحادیه اروپا با آمریکا گفت: تاریخ تعیین شده برای سفر به ایران احتمالا برای 15 ژوئن (26 خرداد) خواهد بود.
نکته مهم در این سفر آن است برخی خبرگزاریها نوشتند که وی قرار است با لاریجانی مذاکره‌کننده سابق پرونده هستهای ایران و دبیر سابق شورای‌عالی امنیت ملی که از سمت خود به‌دلیل برخی اختلافات با احمدی‌نژاد استعفا داد به گفت‌وگو بنشیند.
درصورتی که خبر دیدار و گفت‌وگوی وی با لاریجانی که اکنون رئیس مجلس شورای اسلامی شده است صحت داشته باشد به منزله بازگشت مجدد لاریجانی به پرونده هستهای است. سولانا بلافاصله بعد از انتخاب لاریجانی به ریاست مجلس شورای اسلامی به او تبریک گفته و برای ادامه مذاکرات هستهای ابراز تمایل کرده است.
خبرگزاری فرانسه، درباره این سفر گزارش داد که قرار است سولانا پیشنهاد تجدید نظر شده‌ای را از جانب 1+5 به مقامات ایران تسلیم کند.
سولانا از ارائه جزئیات بیشتر درباره سفرش به تهران خودداری کرد و فقط گفت: ما نشست‌های مختلفی را با افراد مختلفی در تهران خواهیم داشت؛ قصد ندارم الان درباره محتوای بسته پیشنهادی به ایران صحبت کنم.
با این حال رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد که ایران برای اینکه نشان دهدفقط برنامه هستهای اش یک برنامه هستهای برای تولید انرژی است باید واقعا تضمین‌های عینی ارائه دهد.
روال عادی و معمولی که تاکنون طی چند سال اخیر در رابطه با پرونده هستهای ایران طی شده، سفر بازرسان آژانس به ایران، ارائه گزارش به دبیرکل، انتشار گزارش دبیرکل، بررسی گزارش در جلسه شورای حکام، ورود 1+5 به ماجرا و مذاکره با ایران که طی سال‌های اخیر به‌صورت مذاکرات سولانا با ایران نمود یافته و پس ازآن تصمیم‌گیری در شورای امنیت سازمان ملل بوده است.
اگر سیر گذشته قرار باشد دوباره در مورد پرونده ایران ادامه یابد سفر سولانا به ایران آخرین مرحله پیش از طرح موضوع در شورای امنیت سازمان ملل است.
اردیبهشت ماه سال‌جاری اولی هاینونن از طرف آژانس به ایران آمد. او پس از پایان سفرش گزارشی به البرادعی داد که این گزارش مبنای گزارش اصلی دبیرکل قرارگرفت گزارشی که البرادعی روز دوشنبه 6 خرداد 87 منتشر کرد.
در این گزارش محمد البرادعی، دبیر کل آژانس انرژی اتمی اعلام کرد: اگر ایران خواستار قانع کردن جامعه بین‌المللی در زمینه پرونده هستهای خود است باید اطلاعات درستی را ارائه دهد.
براساس این گزارش توضیحات زیادی از ایران درخواست شده است تا به مطالعات و سایر فعالیت‌هایی که به ادعای آنان با جهت گیری نظامی دنبال می‌شود پاسخ دهد.
در این گزارش ادعا شده بود: اتهاماتی مبنی بر تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هستهای، باعث نگرانی جدی آژانس است و روشنی این موضوع، آینده و گذشته فعالیت‌های هستهای ایران را تحت الشعاع قرار خواهد داد.
این گزارش در هیات ناظران آژانس در 2 تا 6 ژوئن (13 تا 17 خرداد) مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
به هرحال سولانا اکنون در شرایطی به ایران سفر می‌کند که این بار اتحادیه اروپا و آمریکا در مذاکراتی که در اسلو انجام دادند دست به اقدامات تحریمی بیشتری علیه ایران زده اند، که نخستین نتیجه آن تحریم شدیدتر بانکهای ایرانی بود. در پی همین اقدام بود که گاردین ادعا کرد ایران اقدام به بیرون کشیدن پولهای خود از بانکهای اروپایی کرد تا از بلوکه شدن احتمالی آنها جلوگیری کند.
علاوه براقدامات 1+5، تهدید نظامی ایران از سوی رژیم صهیونیستی و گزارش البرادعی که این بار موارد منفی بیشتری علیه ایران دارد، همه پارامترهایی هستند که به‌نظر می‌رسد سولانارا با پشتوانه تصمیمات شدیدتری علیه ایران راهی تهران می‌کند. سولانا امیدوار است که این بار ایران بسته پیشنهادی اروپا را بپذیرد بسته‌ای که پیش از این هم ارائه شده ولی ایران حاضر نیست با گذشت از حق خود در استفاده صلح آمیز از انرژی هستهای از این بسته‌ها که نخستین خواسته اش تعلیق غنی‌سازی اورانیوم است استقبال کند.
موضع آمریکا
در فاصله کمتر از 7 ماه مانده به پایان ریاست جمهوری جورج بوش، وی سفری دوره‌ای را به اروپا آغاز کرده و در پی جلب نظر متحدان اروپایی خود برای افزایش فشارهای اقتصادی و سیاسی بر ایران است.
در حالی که سفر رئیس کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران به منظور ارائه بسته پیشنهادی جدید 1+5 و بازگشت اتحادیه اروپا به میز مذاکره با ایران صورت می‌گیرد اما آمریکا خواستار افزایش فشارهای گوناگون سیاسی و اقتصادی به ایران برای تعلیق برنامه غنی سازی است.
رئیس جمهوری آمریکا که سیاست‌های خصمانه وی علیه ایران همچنان ادامه دارد، در پایان اجلاس اتحادیه اروپا که در اسلوونی برگزار شد، مدعی شد چنانچه ایران به تسلیحات هستهای دست یابد برای صلح دنیا بی‌نهایت خطرناک خواهد بود و جهان آزاد از ما خواهد پرسید چرا به موقع جلوی ایران را نگرفتید.
بوش بدون در نظر گرفتن مسائل مهمی همچون گزارش سازمان های اطلاعاتی این کشور مبنی بر عدم انجام اقدام برای ساخت سلاح هستهای و گزارش‌های مکرر بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تاسیسات هستهای ایران، مدعی است، ایران در گذشته خواسته‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نادیده گرفته و به این خاطر نمی‌توان در ارتباط با مسئله غنی سازی به ایران اعتماد کرد.
وی همچنین در سفر دوره‌ای خود به اروپا به تلاش ایتالیا برای پیوستن به گروه 1+5 پاسخ مثبت داده و خواستار آن شد که ایتالیا نیز به جمع شش کشور آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان بپیوندد. با روی کار آمدن دولت راستگرای برلوسکنی در ایتالیا، که مواضع تندی علیه فعالیت صلح آمیز هستهای ایران دارد، بوش تلاش می‌کند که این کشور را نیز به جمع اعضای 1+5 وارد کند تا قادر به استفاده از اهرم‌های فشار بیشتری علیه ایران شود. کما اینکه وی در خلال این سفرش به اروپا گفته است تلاش می‌کند تا هشدارهایش نسبت به برنامه اتمی ایران را به متحدان اروپایی، منتقل کند.
به نظر می‌رسد بر اساس آنچه که در اجلاس اخیر سران اتحادیه اروپا اتفاق افتاد و با تحرکاتی که بوش در سفر دوره ای خود به کشورهای اروپایی انجام می دهد، سفر سولانا بازهم حاوی درخواست تعلیق غنی سازی برای ایران باشد.
با این حال سولانا، هنوز صحبتی درباره محتوای بسته پیشنهادی جدید اروپا نکرده است و تنها گفته است که اتحادیه اروپا خواهان گرفتن ضمانت‌هایی عینی و آزمون‌پذیر از ایران در رابطه با استفاده صلح‌آمیز از برنامه اتمی است. وی گفته است از این سفر انتظار معجزه نباید داشت ولی برای اتحادیه اروپا ادامه مذاکرات با ایران بسیار مهم است. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرده است که برای ادامه گفت‌وگو با ایران لازم است در زمینه‌های دیگر با این کشور همکاری کنیم.
سولانا آخرین بار خرداد ماه سال 85 به ایران سفر کرده بود. وی اعلام کرده است که ارتباط خود را از آن زمان تا کنون با ایران قطع نکرده است.گروه ۱+۵ اوایل ماه گذشته در نشست لندن توافق کرد بسته مشوق‌هایی که سال 2006 به ایران ارایه شده بود را به روز کند و با هدف حل مناقشه هستهای ایران این بسته را بار دیگر به مقامات جمهوری اسلامی تقدیم نماید.
این بسته همچنان بر تعلیق غنی‌سازی به عنوان پیش‌شرط مذاکرات با ایران و تعلیق تحریم‌های شورای امنیت تاکید دارد. ایران بارها تاکید کرده است هر پیشنهادی که حاوی تعلیق غنی‌سازی باشد را پیشاپیش رد می‌کند.
