آن همه رفت‌وآمد‌های دیپلمات‌های اروپایی به لیسبون برای آنچه اتحاد بیشتر میان خود می‌خواندند، همه و همه با رای منفی مردم ایرلند به معاهده اتحادیه اروپا، در معرض تهدید جدی قرار گرفته است.
معاهده لیسبون آمده بود تا اروپا را از بن بستی دیرین رها سازد و بارای منفی مردم ایرلند به آن اینک خود به یک بن بست تبدیل شده است.
مردم جمهوری ایرلند در همه پرسی پنجشنبه گذشته با پیوستن کشورشان به پیمان جدید اتحادیه اروپا که جایگزین قانون اساسی اروپا خواهد شد، مخالفت کردند.
پیمان جدید قرار بود جایگزین قانون اساسی قبلی اتحادیه اروپا شود که با رای منفی ایرلندی‌ها اینک آینده آن به بحث این روزهای محافل سیاسی اروپا تبدیل شده است.
۲ سال پیش مردم هلند و فرانسه به قانون‌اساسی قبلی رای منفی داده بودند و در واقع معاهده ۱۷۰ صفحه‌ای لیسبون اصلاحیه‌ای بر پیش نویس پیشین قانون اساسی اروپا بود.
احتمال رای منفی مردم اروپا به معاهده لیسبون از مدت‌ها پیش قابل پیش‌بینی بود و از همین رو هم بود که رهبران اروپایی برای اینکه این معاهده هم به سرنوشت معاهده قبلی دچار نشود، تصمیم گرفته بودند که این معاهده بدون همه پرسی و تنها با پذیرش و تایید دولت‌ها و تصویب مجالس کشورهای عضو، اجرایی شود اما ایرلند از میان ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا براساس قانون اساسی خود ناچار بود این پیمان را به رای مردم بگذارد.
جالب اینجا بود که دولت و احزاب ایرلند (جز شین فین) موافق پیمان لیسبون بودند اما مردم به آن رای منفی دادند.
تاکنون ۱۸ کشور عضو اتحادیه اروپا این معاهده را از طریق پارلمان تصویب کرده‌اند و بقیه کشورها نیز روند تصویب را ازطریق مجالس خود پیگیری می‌کنند و البته این نگرانی نیز همچنان وجود دارد که در سایر کشورها هم اگر معاهده لیسبون به رای مردم گذاشته شود به سرنوشتی همانند ایرلند تبدیل شود.
معاهده لیسبون البته مشکل دیگری هم دارد و آن اینکه تنها با رای همه کشورهای عضو قابلیت اجرایی می‌یابد و رای منفی ایرلندی‌ها به آن در شرایط کنونی به معنای شکست این معاهده است.
اینک سؤال مشترک خبرنگاران از رهبران اروپا این است که آیا باید معاهده لیسبون را معاهده‌ای مرده بدانیم؟ همه جواب را می‌دانند اما ترجیح می‌دهند تا آخر هفته و نشست مشترک میان خود صبرکنند تا شاید هنوز راهی برای برگرداندن آب رفته به جوی باقی مانده باشد.
رای منفی مردم ایرلند به معاهده لیسبون در روزهای اخیر همچنین سبب شده است تا دیگر مخالفان این پیمان در سایر نقاط قاره سبز هم به میدان آمده و فریاد اعتراض سردهند.
مخالفان پیمان لیسبون معتقدند پیمان جدید دست رهبران این قاره را برای تصمیم‌گیری‌های کلان بدون توجه به رای مردم باز می‌گذارد.
چاره چیست؟
اینک همه در اروپا از خود می‌پرسند چه باید کرد؟
خوزه مانوئل باروسو، رئیس کمیسیون اروپا اعلام کرده رهبران کشورهای اروپایی قرار است در نشستی که اواخر این هفته برگزار خواهد شد، درباره این بحران چاره جویی کنند.
بعید است امیدی به احیای معاهده لیسبون باشد و رهبران قاره سبز باید در پی چاره‌ای دیگر باشند.
