از جمله نکات مهم مطرح‌شده در این نشست اشاره به نقش شرکت «بایو ان تک» و پیشتازی طرح تولید واکسن این شرکت با همراهی دو شرکت آمریکایی و چینی در تولید واکسن کرونا با فناوری جدید آران‌ای پیام‌رسان بود. شرکتی که مدیر و بنیان‌گذار آن دکتر اوگور شاهین، استاد ایمونولوژی دانشگاه ماینس آلمان و برنده سومین دوره جایزه مصطفی در بخش علم و فناوری زیستی و پزشکی در سال ۲۰۱۹ است. دکتر شاهین در سال ۲۰۱۹ برای توسعه و آزمایش بالینی واکسن‌های درمانی سرطان بر اساس آران‌ای پیام‌رسان برای هر بیمار به صورت فردی با توجه به جهش‌شان برنده این جایزه شد.
در این نشست که با حضور دکتر رسول دیناروند، رئیس گروه علم و فناوری زیستی و پزشکی جایزه مصطفی(ص)، حسین قناعتی، رییس اتاق فکر ستاد فرماندهی عملیات مدیریت کرونای استان تهران و دکتر علیرضا بیگلری، رییس انستیتو پاستور ایران برگزار شد، با بررسی شرکت‌های پیشتاز در تولید و توسعه واکسن کرونا با فناوری و مفاهیم متفاوت تولید واکسن اشاره شد.
بخشی از این بررسی به نقش دکتر شاهین مدیرعامل و بنیان‌گذار شرکت بایو ان تک در توسعه یکی از پرامیدترین گزینه‌های جهانی واکسن کرونا اشاره شد. رییس انستیتو پاستور ایران در توضیحاتی درباره این واکسن به تکنولوژی مورد استفاده در ساخت این واکسن اشاره کرد و گفت این تکنولوژی بسیار جدید است و تا به حال در ساخت هیچ واکسن تاییدشده‌ای از آن استفاده نشده است. در این فناوری بخشی از آران‌ای ویروس وارد بدن می‌شود و بدن را وادار به ساختن پروتئین‌هایی می‌کند که ویروس از آنها برای چسبیدن و وارد شدن به سلول‌های بدن و ایجاد عفونت از آن استفاده می‌کند. با تولید این پروتئین‌ها سیستم ایمنی بدن سلول‌های دفاعی و پادتن علیه ویروس تولید می‌کند. در آزمایش‌های کلینیکی ۱ و ۲ سطح پادتن تولیدشده با این واکسن چیزی بین ۱/۸ تا ۲ برابر پادتن موجود در بدن افراد بهبودیافته از بیماری بوده، سطح سلول‌های دفاعی سیستم ایمنی مرتبط با ویروس به میزان خوبی اندازه‌گیری شده و در افراد مورد آزمایش هیچ اثر جانبی حادی دیده نشده است.
به گفته مجری نشست، کاوه فیض‌اللهی، این ویژگی‌های باعث شده تا دولت آمریکا برای ۱۰۰ میلیون دوز از این واکسن تولیدی شرکت بایو ان تک تعهد خرید بسپارد که این می تواند تا ۵۰۰ میلیون دوز نیز افزایش یابد. ژاپن نیز ۱۲۰ میلیون دوز از این واکسن را پیش‌خرید کرده است.
نکته جالب در تولید این واکسن استفاده از همان مفهومی است که برای توسعه آن دکتر شاهین برنده جایزه مصطفی(ص) شده است. در این مفهوم آران‌ای پیام‌رسان به دستگاه ایمنی بدن آموزش می‌دهد پروتئین‌هایی را که روی سطح سلول‌های سرطانی و ناشی از جهش هستند، تشخیص بدهد و به این ترتیب به سلول سرطانی حمله کند. این همان مفهومی است که برای آماده کردن بدن در مقابل ویروس از آن استفاده می‌شود، بدن با شناسایی پروتئین سطحی ویروس در شرایطی قرار می‌گیرد که گویی در معرض ویروس قرار گرفته است.
به این ترتیب زمینه سال‌ها تحقیقات دکتر شاهین که به خاطر آن برنده جایزه مصطفی(ص) شده است، حالا یکی از امیدهای جهانی برای تولید واکسن کرونا محسوب می‌شود.
علی رنجبران
نظر شما