به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، حسام‌الدین علامه امروز در نشست خبری گفت: جمعیت سالمندان در سال ۱۳۵۵، ۵ درصد جمعیت کشور بود اما طی ۴۳ سال در سال ۹۸ به ۱۰ درصد جمعیت کشور رسید. طبق ترسیم آینده‌نگارانه‌ای که صورت گرفته، در سال ۱۴۲۱ مجددا جمعیت سالمندی به ۲۰ درصد می‌رسد و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۱۴۳۵ جمعیت سالمندی از ۳۳ درصد عبور کند.
علامه در ادامه عنوان کرد: پس از سال‌ها انتظار در ۳۱ شهریورماه، متن سند ملی سالمندان کشور در دسترس دستگاه های عضو شورای ملی سالمندان قرار گرفت و برخی از اختلافاتی که وجود داشت، کنار گذاشته شد و توانستیم به متن این سند دسترسی پیدا کنیم.
وی گفت: این سند با امضای معاون رئیس جمهور، رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس شورای ملی سالمندان به دستگاه ها ابلاغ شد. امید است بتوانیم در سال ۱۴۰۰ باتوجه به محدودیت زمانی که وجود دارد، برنامه عملیاتی اجرای سند را آماده کنیم و از آغاز قرن جدید برنامه های حوزه سالمندی کشور انسجام پیدا کند.
- سالمندی از چندسالگی آغاز می‌شود؟
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان با اشاره به تعریف سالمندی و ویژگیهای خاص سالمندی اظهارکرد: در کشورهای کمتر توسعه‌یافته، سالمندی از ۵۵ سالگی شروع می شود و در کشورهای در حال توسعه جهان سن ۶۰ سالگی ملاک است. در کشورهای توسعه‌یافته این مبنا براساس سن ۶۵ سال است. البته مطالعات جمعیت‌شناسی گاهی سن ۶۵ را ملاک قرار می دهد. هرچند در فرهنگ کهن ما سن ۶۰ سالگی، آغاز سن سالمندی است.
علامه با اشاره به اینکه سالمندی دارای دو مفهوم سالمندی فردی و جمعیت است، بیان کرد: سالمندی فردی که به معنای عبور افراد جامعه از سن ۶۰ سالگی است امر بسیار مبارکی است و هرچه تعداد سالمندان در مقوله سالمندی فردی افزایش یابد نشان از افزایش امید زندگی و بهبود وضعیت رفاهی، اقتصادی و فرهنگی اجتماعی جامعه است اما سالمندی جمعیت از برخی زوایا متواند مقوله نامطلوبی باشد و معایبی دارد که اگر برنامه ریزی نشود کشورها را دچار چالش می کند.
وی افزود: اگر تعداد موالید افزایش نیابد و در بحث نرخ رشد جمعیت، نرخ باروری مشکل ایجاد شود، آنگاه جمعیت ورودی کاهش می یابد و تعادل بین هرم جمعیتی را بر هم می زند و باعث می شود جمعیت مولد که از ۱۵ تا پایان ۶۴ سال است، کاهش یابد و باتوجه به اینکه جمعیت سالمند ویژگیهای خاصی از نظر نیازهای حوزه سلامت و رفاه دارند می تواند بحرانهایی را در برنامه ریزی کشور در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، سلامت و رفاه ایجاد کند.
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان معتقد است که اگر ایران با سرعت و شتاب ویژه ای به سمت سالمندی می رود باید دید که زیرساختها و سیاستگذاریها برای تغییر جمعیتی آماده است یا خیر؟ مهمترین تغییر جمعیتی بحث افزایش درصد سالمندان است اما محدود به آن نیست.
- آماری از سالمندان مجرد
علامه با اشاره به موضوع تجرد قطعی بیان کرد: در حال حاضر حدود ۸۰ هزار سالمند داریم که دچار پدیده تجرد قطعی هستند اما وقتی دوران میانسالی جمعیت را بررسی می کنیم، می بینیم که ۷۰۰ هزار نفر بین ۳۵ تا ۴۰ سال و ۷۰۰ هزار نفر بین ۴۰ تا ۶۰ سال فرد میانسال ازدواج‌نکرده داریم.
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان افزود: اگر فرض کنیم که یک‌سوم‌شان هم تا رسیدن به ۶۰ سالگی ازدواج کنند، طبق پیش‌بینی‌ها یک میلیون نفر در ۲۰ سال آینده به جمعیت سالمندان دچار تجرد قطعی افزوده می‌شود.
- افزایش امید به زندگی
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان همچنین درباره بعد خانوار تصریح کرد: هرچند بعد خانوار نسبت به ۴۰ سال گذشته از ۵.۱۱ در سال ۶۵ به ۳.۳ در سال ۹۵ رسیده است، اما بعد خانوار در جمعیت سالمندان بیشتر است و متوسط فرزندان جامعه سالمندان حدود ۴ است. یعنی جامعه سالمندی ما اکنون در خانواده‌هایی زندگی می کنند که به طور متوسط حدود ۴ فرزند دارند. در حالی که باتوجه به کاهش بعد خانوار در سال‌های اخیر، طی سال‌های آتی تعداد فرزندانی که می خواهند از این سالمندان به صورت نوبتی مراقبت کنند، به شدت کاهش می‌یابد.
علامه در ادامه با اشاره به افزایش امید زندگی گفت: قبل از پیروزی انقلاب، حدود ۵۷ سال امید زندگی مردان و زنان بود. در حالیکه اکنون این رقم حدود ۷۵ سال است. یعنی حدود ۲۰ سال افزایش امید زندگی را در کل جمعیت داریم. در حالی که امید زندگی در جامعه سالمند بسیار بیشتر است.
به گفته علامه، در حالی که سن متوسط بازنشستگی در ایران ۵۵ سال است، یک بازنشسته حدود ۲۰ تا ۳۰ سال بعد از بازنشستگی عمر می کند. همچنین نسبت به قبل از پیروزی انقلاب آمار کارمندان و کارگران و افراد تحت پوشش بیمه ها افزایش بسیار زیادی یافته است.
- ۷۲ درصد سالمندان شهرنشین هستند
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان همچنین با اشاره به درصد سالمندان روستایی و شهری نیز اظهار کرد: در سال ۴۵ حدود ۶۳ درصد سالمندان ساکن روستاها بودند این درحالیست که در سال ۹۵، حدود ۷۲ درصد سالمندان ساکن شهرها هستند. همچنین میانگین سطح سواد از حدود ۱۳ درصد در سال ۵۵ به ۴۷ درصد در سال ۹۵ رسیده است.
وی ادامه داد: همه موارد ذکر شده توقع را افزایش می دهد و باید مجموعه های رفاهی و حمایتی باتوجه به افزایش سواد، پوشش بیمه و مستمری برای برنامه های حمایتی و رفاهی سالمندان فکر ویژه ای کنند.
نظر شما