به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، دکتر زهرا عبداللهی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با اشاره به روز جهانی غذا (۲۴ مهرماه) گفت: از آنجا که اکنون در شرایط بحران بیماری کووید۱۹ به سر می‌بریم و شیوع بیماری روزبروز در جهان در حال افزایش است، نقش تغذیه و اصلاح الگوی غذایی در پیشگیری از ابتلا به کرونا، کاهش شدت بیماری و کاهش مرگ و میر بسیار مهم است.
او گفت: به این مناسبت سازمان فائو و سازمان بهداشتی جهانی به همه کشورها هشدار داده‌اند در شرایطی که به دلیل تبعات اقتصادی کرونا، احتمال افزایش خطر ناامنی غذایی و بروز کمبودهای تغذیه‌ای وجود دارد، لازم است که اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از کمبودهای تغذیه‌ای در سطح جامعه انجام شود.
عبداللهی اظهار کرد: در کشو ما اقدامات خوبی از سوی دولت برای پیشگیری از بروز سوءتغذیه و کمبودهای تغذیه‌ای ناشی از کرونا در حال انجام است که مهم‌ترین بحث، کنترل قیمت مواد غذایی و نظارت بر قیمت‌هاست تا مردم به مواد غذایی اساسی با قیمت مناسب دسترسی داشته باشند.
اصولا الگوی غذایی صحیح به معنای رعایت تعادل و تنوع است و حتی با بودجه اندک و با منابع موجود به نحو بهینه استفاده کردن برای اینکه دچار سوءتغذیه چه از نوع لاغری و چاقی نشوند، مهم است. زیرا هر دوی این‌ها می‌تواند با تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و شانس ابتلا به کرونا را افزایش دهد و حتی بیماری را شدت ببخشد.
- حبوبات؛ منابعی ارزان‌تر برای تامین پروتئین
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ادامه داد: توصیه‌های تغذیه‌ای ما بسیار ساده و کاربردی هستند و واقعا با هر بودجه و منابع مالی می‌توان آنها را جایگزین‌های گروه‌های غذایی اصلی کرد و به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که نیازهای تغذیه‌ای تامین شود تا مردم دچار کمبودهای تغذیه‌ای نشوند.
عبداللهی درباره موادغذایی جایگزین توضیح داد: مثلا در انواع منابع پروتئینی که پروتئین حیوانی و گیاهی را داریم، حبوبات یک منبع جایگزین بسیار مناسب پروتئین است که ارزان‌تر است و نیاز به پروتئین را برطرف می‌کند. یا هر نوع سبزی، میوه و صیفی اگر روزانه مصرف شود، آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های لازم را برای پیشگیری از کرونا دارند و بسیار کمک‌کننده هستند.
- شناسایی مادران باردار و کودکان دچار سوءتغذیه
رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اظهار کرد: یکی از مسائلی که ممکن است مطرح شود، افزایش قیمت مواد غذایی است. طبعا کرونا نه‌تنها در ایران، بلکه در کل جهان به دلیل تبعات اقتصادی که داشته، منجر به افزایش قیمت مواد غذایی شده است و نهایتا کشورها باید اقدامات پیشگیرانه انجام دهند.
عبداللهی گفت: خوشبختانه اکنون در کشور ما علاوه بر تشدید نظارت بر کنترل مواد غذایی که به دستور رییس‌جمهور در حال انجام است، اقداماتی در کشور انجام می‌شود که از جمله آن شناسایی مادران باردار و کودکان زیر ۵ سال مبتلا به سوءتغذیه که وزارت بهداشت با شناسایی این افراد و معرفی‌شان به سازمان‌های حمایتی، تحت پوشش سبد غذایی قرار می‌گیرند.
این مسئول گفت: مکمل‌ها و ریزمغذی‌ها به صورت رایگان در وزارت بهداشت تامین شده و در دسترس گروه‌های آسیب‌پذیر قرار می‌گیرد. در حال حاضر در مناطق آسیب‌پذیر برای حفاظت از کودکان ۲ تا ۵ سال برای پیشگیری از ابتلا به کرونا و عفونت‌های تنفسی، مگادوز ۲۰۰ هزار واحدی ویتامین آ داده می‌شود. با این اقدامات سعی داریم از بروز مشکلات تغذیه‌ای به دلیل کرونا جلوگیری شود.
- ناامنی غذایی در کمتر از ۵ درصد جمعیت کشور
رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت درباره وضعیت ناامنی غذایی در کشور گفت: بر اساس آخرین اطلاعاتی که وجود دارد، ایران جزو کشورهایی است که از نظر ناامنی غذایی در حالت پایین و کمتر از ۵ درصد قرار دارد. بر این اساس کمتر از ۵ درصد جمعیت کشور ما دچار ناامنی غذایی هستند که این ناامنی خودش را در برخی استان‌ها و مناطق کم‌برخوردار بیشتر نشان می‌دهد.
عبداللهی افزود: نکته مهم این است که حتی در مناطق کم‌برخوردار طی ۲۵ سال گذشته به ویژه در سال‌های اخیر و بعد از اجرای طرح تحول سلامت با اقدامات و مداخلاتی که از سوسی بخش بهداشت و سایر بخش‌های دخیل انجام شده، کاهش قابل ملاحظه سوءتغذیه را در کودکان زیر ۵ سال شاهد بوده‌ایم. این سوءتغذیه کودکان یک شاخص بین‌المللی در حوزه ناامنی غذایی است و از طریق این شاخص وضعیت امنیت غذایی کشورها تخمین زده می‌شود.
این مسئول گفت: در کشور ما به دلیل اقداماتی که طی دو دهه گذشته انجام شده، بیش از ۷۵ درصد میزان سوءتغذیه در کودکان زیر پنج سال‌مان کاهش پیدا کرده است. در عین حال همچنان این نگرانی را در مناطق کم برخوردار داریم. زیرا نسبت به متوسط کشوری سوءتغذیه در این مناطق مقداری بیشتر ست. در کشور نامنی غذایی کمتر از پنج درصد است. در مناطق کم‌برخوردار مقداری بیشتر است و شاید تا ۱۰ درصد هم باشد که در مقایسه با سایر کشورها، عدد بالایی نیست.
- معضل رشد چاقی و اضافه‌وزن در کشور
عبداللهی گفت: اگر سوءتغذیه مزمن در کشور حدود ۴ درصد است، این عدد در مناطق کم‌برخوردار ۲برابر متوسط کشوری است. هرچند در همین مناطق در دو دهه گذشته ۲۰ تا ۳۰ درصد و گاهی در مناطق روستایی تا ۴۰ درصد سوءتغذیه مزمن را داشتیم که اکنون کاهش یافته است. بنابراین ما مانند کشورهای آفریقایی یا جنوب آسیا مشکلی برای ناامنی غذایی نداریم.
رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت افزود: مشکلی که در حال حاضر با آن مواجهیم، اضافه وزن و چاقی است که روزبه‌روز در حال افزایش است. بر اساس آخرین مطالعات انجام‌شده حدود ۵۹ تا ۶۰ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال دچار اضافه وزن یا چاقی هستند و حتی دانش‌آموزان‌مان روند افزایش چاقی را نشان می‌دهند. به طوری که در دوره کرونا که دانش‌آموزان در منزل هستند، مقداری الگوی غذایی‌شان تفاوت کرده، تنقلات بیشتری می‌خورند و تحرک کمتری دارند و ما با افزایش چاقی در بچه‌ها مواجهیم.
وی گفت: باید توجه کرد که ناامنی غذایی به دو شکل تعریف می‌شود؛ یکی بحث گرسنکی است و دیگری بحث سوءتغذیه. ما بحث گرسنگی را آنطور که در کشورهای آفریقایی وجود دارد، نداریم اما با مشکل سوءتغذیه به صورت بدخوری مواجهیم. هرگونه بدخوری نوعی ناامنی غذایی به دنبال دارد. یعنی چه کمبود منابع غذایی و چه کسی که بیش‌خواری دارد و چاق می‌شود، شامل سوءتغذیه و ناامنی غذایی است.
- آمار ۳۰ درصدی ضایعات غذایی در ایران
عبداللهی در ادامه درباره وضعیت دورریز غذا در کشور نیز گفت: یکی از مشکلات ما در کشور بحث ضایعات مواد غذایی است که البته یک مشکل جهانی است و درنتیجه سازمان‌های بین‌المللی بر کاهش ضایعات مواد غذایی تاکید دارند.
رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت افزود: اگر قرار باشد در جهان امنیت غذایی برقرار شود، باید ضایعات مواد غذایی کاهش یابد. در ایران میزان ضایعات از مزرعه تا سفره زیاد است و حدود ۳۰ درصد ضایعات مواد غذایی داریم که اگر از آن جلوگیری شود، می‌توان تغذیه ۱۵ میلیون نفر از مردم را تامین کرد. این موضوع به خانواده برمی‌گردد و در خانواده دورریز مواد غذایی زیاد است.
- دلایل پایین بودن مصرف سرانه شیر در ایران
این مسئول در بخش دیگری از صحبتش در پاسخ به سوالی درباره میزان مصرف شیر در کشور با توجه به افزایش قیمت آن، گفت: به طور کلی شیر و لبنیات از گروه‌های غذایی اصلی هستند که ما همیشه مصرف سرانه مان در این گروه به ویژه در شیر کم بوده است. یک علت اصلی آن فرهنگ و رفتارهای غذایی است که مردم خیلی عادت به خوردن شیر به صورت روزانه ندارند و یک بحث هم موضوع قیمت است که وقتی قیمت شیر و لبینیات افزایش می‌یابد، دهک‌های پایین و اقشار آسیب‌پذیر جامعه قدرت خرید آن را نخواهند داشت.
عبداللهی گفت: یکی از موضوعاتی که دنبال می‌کنیم، این است که برای اقشار آسیب‌پذیر و دهک‌های درآمدی پایین به طریقی یارانه در نظر گرفته شود تا بتوانند شیر و لبنیات را مصرف کنند. البته این برنامه را در قالب حمایت تغذیه‌ای برای مادران باردار و کودکان زیر ۵ سال دچار سوءتغذیه انجام می‌دهیم که سبد غذایی دریافت می‌کنند و شیر و لبنیات در آن سبد غذایی وجود دارد.
- مردم شیر کم می‌خورند
رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: در عین حال پیشنهادی برای دولت داریم که بخشی از یارانه‌ای که به قند، شکر و روغن داده می‌شود، به سمت شیر و لبنیات سوق داده شود. زیرا ما هم شیوع بیماری‌های دیابت، چاقی و ... را داریم و می‌توان یارانه‌ای را که به شکر یا روغن داده می‌شود، برای دهک‌های درآمدی پایین حفظ و برای دهک‌های درآمدی بالا حذف شود یا به طریقی مکانیزمی پیدا شود که بخشی از آن یارانه را به سمت منابع پروتئنی و ریزمغذی‌ها سوق دهند؛ مانند گوشت، تخم مرغ، لبنیات و ... .
عبداللهی افزود: در عین حال بحث آموزش و فرهنگسازی هم بسیار مهم است. زیرا ما در دهک‌های درآمدی بالا هم متاسفانه شیر کم مصرف می‌شود. آنقدر که مردم نوشانه می‌خورند، شیر نمی‌خورند. فقط زمانیکه دچار بیماری می‌شوند شیر می‌خورند یا فقط به کودکان شیر می‌دهند که در این زمینه نقش رسانه و فرهنگسازی بسیار مهم است.
- در دوران کرونا افزایشی در سوءتغذیه نداشتیم
عبداللهی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت سوءتغذیه و تاثیر کرونا بر آن، گفت: سوءتغذیه هم شامل لاغری، کوتاه قدی و کم وزنی می‌شود. در کودکان زیر پنج سال حدود ۳.۸ درصد کم‌وزنی وجود دارد و حدود ۴ درصد کوتاه‌قدی وجود دارد.
رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: در میانسالان و جوانان (بزرگسال) سوءتغذیه از نوع لاغری ۴ درصد است و خوشبختانه از آنجا که سامانه سیب را داریم، آماری را که در شرایط کرونا می‌بینیم در مقایسه با سال قبل افزایش در سوءتغذیه نداشتیم. اما در چاقی شاهد افزایش آمار هستیم. به طوری که کودکان زیر ۵ سال و نوجوانان حدود ۲۳ درصد چاق هستند و در حال حاضر شاهدیم که میزان چاقی در این گروه حدود ۵ تا ۱۰ درصد در حال افزایش است. در بزرگسالان هم حالت افزایشی همچنان مشاهده می‌شود.
این مسئول گفت: کووید۱۹ هم می‌تواند چاقی را زیادتر کند و هم سوءتغذیه ناشی از کم‌خوری را. چرا چاقی را بیشتر می‌کند؟ چون فشارهای اقتصادی روی تغذیه مردم موثر است. احتمالا مردم مواد نشاسته‌ای و کربوهیدراتی را به دلیل گران بودن منابع پروتئن حیوانی بیشتر می‌خورند و تحرک هم ندارند و به همین دلیل چاق می‌شوند.
نظر شما