مجله آلمانی فوکوس در گزارشی با انتشار این مطلب نوشت، وقتی حرف از چین به میان میآید، لغاتی همچون حرص و ولع، گرسنگی یا غیرعادی بودن به ذهن میرسد. وسعت این کشور که یک پنجم جمعیت جهان را در خود جای داده، هراسانگیز است. کمتر کسی هست که علاقه داشته باشد در این باره بیندیشد که این غول چه میزان از مواد خام، زمین و آب را مصرف میکند، آن هم در دنیایی که در حال حاضر به مقابله با تغییرات جوی و فقدان منابع طبیعی برخاسته است.
اینکه چین چگونه توسعهای خواهد داشت و این امر چه پیامدهایی را به دنبال دارد، موضوعی است که رولف کرایبیش (Rolf Kreibich)، پرفسور فیزیک و جامعهشناس و رییس موسسه برلینی مطالعات آینده و ارزشگذاری فنآوری به آن پرداخته و نگاهی به سال 2030 داشته است. این موسسه، در کنار سایر فعالیتهایش کمکهای تحقیقاتی به وزارتخانههای آلمان در زمینههای دانش، محیط زیست و کمکهای توسعهای ارایه میدهد.
ترافیک شهرهای چین را خفه میکند
پکن برای آنکه به استانداردهای زندگی در آلمان برسد، باید تولید ناخالص ملی خود را در 15شاخه افزایش دهد. اقتصاد این کشور باید تقریبا شش برابر منابع بیشتری را مصرف کند تا کالاهایی را همارزش با جنس آلمانی یا ژاپنی تولید کند. چین برای آنکه تراکم خودروهایش به پای آلمان برسد، باید شاهد تردد 728 میلیون خودرو شخصی باشد. در حال حاضر در شهرهای این کشور 25 میلیون خودرو در آمد و شد هستند.
از نظر انتشار دیاکسید کربن، چین با 25 درصد، آمریکا (22 درصد) را پشت سر گذاشته است. وضعیت تغذیه هم رو به وخامت میگذارد زیرا سالانه به مساحت بیابانهای این کشور افزوده میشود. 500 میلیون چینیها هیچ دسترسی به آب شرب سالم ندارند. تنشهای اجتماعی افزایش مییابد، زیرا به تعداد بازندگان رشد اقتصادی افزوده میشود. حدود 80 هزار تظاهرات، سالانه علیه خواستههای مقامات، جلوگیری از مالکیت یا اقدامات ضدمحیط زیست در چین رخ میدهد.
سیاست پایدار یا شورشهای سرکوبشده؟
کرایبیش دو سناریوی واقعگرایانه را برای آینده چین متصور است. در یکی از آنها چین سیاستی دوستدار محیط زیست و پایبند به قوانین اجتماعی را دنبال میکند. این کشور استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر را تقویت و تلاش میکند از مواد خام موثرتر استفاده کند. حدود اواسط دهه بیستم قرن 21 در این کشور اولین انتخابات آزاد برگزار خواهد شد.
در سناریوی دیگر، این کشور به تهدیدی واقعی تبدیل خواهد شد. حزب کمونیست قدرت و امتیازات آن را حفظ میکند و شورشها را با خشونتی وحشیانه سرکوب خواهد کرد. تکنوکراتها در دولت و رهبری حزب بر قدرت نامحدود رشد اقتصادی که به قیمت طبیعت و محیط زیست تمام میشود، تکیه میکنند. در نبرد بر سر مواد خام، رفتار چین رو به تخاصمیتر و بیملاحظهتر شدن خواهد گذاشت.
این محقق معتقد است: «بدین ترتیب این کشور دیگر به فکر تغییرات جوی جهانی نخواهد بود، بلکه دغدغه تامین نیازهای اولیه غذایی، قابلیت استفاده بلندمدت از مواد خام و مواد غذایی و ارزیابی از صلح جهانی را خواهد داشت.»