این در حالی است که استانداردسازی هتلهای ایران بهدلیل نداشتن جایگاه مناسب در فرهنگ ملی مورد بیتوجهی قرار گرفته است؛ به همین دلیل اجرای این استانداردها، هتلهای کشور را با مشکل روبهرو خواهد کرد. استانداردسازی هتلها در ایران بحثهای زیادی بین افراد درگیر این صنف به وجود آورده است.
امروزه کشورها برای ساخت یک هتل بهدنبال استاندارد یکنواختی نیستند تا بر اساس آن درجه هتل تعیینکننده کیفیت باشد. هتلهای جهان با درجه پایین و ارائه خدماتی مطلوب توانستهاند صنعت گردشگری را در بخش هتلداری متحول کنند و معیارهای جدیدی را براین صنعت حاکم سازند.
بسیاری از هتلها به تکاپو افتادهاند تا بتوانند خدمات خود را به نحوی ارتقا دهند که بتوانند علاوه بر حفظ مشتریان قدیمی خود افراد جدیدی را نیز به گروه مشتریان خود بیفزایند و از نظر رقابت درجه کیفی خود را به ستاره بالا برسانند.
مروری گذرا بر جذب جهانگردان در ایران حاکی از آن است که توریست هایی که وارد ایران میشوند توریست فرهنگی هستند و برای آشنایی با فرهنگ ایران و آثار باستانی و تاریخی به ایران میآیند. کارشناسان توریسم معتقدند، یکی از مهمترین عوامل جذب جهانگردان، امنیت، میهمان نوازی و آثار و ابنیه تاریخی قابل توجه، سهل بودن دریافت روادید، استفاده از دانش آموختگان رشتههای مختلف هتلداری و... است و از همه مهمتر، خدمات و سرویس دهی مناسب برای آنهاست.
در نظرسنجی از عدهای توریستهای خارجی که در شب آخر اقامتشان در ایران به عمل آمد، آنها به تمام عوامل اقامتی درایران نمرههای کم دادند و تنها به میهمان نوازی ایرانیان نمره قابل قبولی دادند. باید اعتراف کرد شرایط میزبانی از توریستهای خارجی در ایران نه تنها درحد استاندارد نیست بلکه با کمترین استانداردهای جهانی فاصله زیاد دارد!
به استانداردهای جهانی اعتنایی نمیشود
اصغر ژیاندربندی مدرس هتلداری میگوید: درایران، هتلها با همدیگر سنجیده و ستاره گذاری میشود و به استانداردهای جهانی اعتنایی نمیشود. با وجود خدمات ارائه شده در هتلها و اقامتگاه های کشور، متأسفانه بسیاری از هتلها در خدمات رسانی به مسافران خارجی ضعیف هستند. مدیران هتلها چنانچه به امید داشتن استانداردها یا ستاره بالا باشند بهدلیل وجود فضای رقابتی که در این صنعت وجود دارد نه تنها نمیتوانند در چنین فضایی کارکنند و به موفقیت و سود موردنظرشان برسند بلکه به موفقیت هتلهای کم ستاره رقیب کمک میکنند که با هزینه و زحمت کمتر به اهداف خود و سود بیشتر برسند.
اینکه در بعضی از کشورها به فکر استاندارد سازی هتل باشند نمیتوان ارزش خدمات و سرویسدهی هتل را با آن تعین یا اندازه گیری کرد زیرا هتلها میتوانند ارائه دهنده خدمات بسیاری باشند که تاکنون در هتلهای پرستاره هم بیسابقه بوده و حداکثر رفاه مسافران و رضایت اقامتکنندگان دراین هتلها فراهم میشود و هر روز شاهد ابتکارات نو توسط هتلهای کمستاره برای جلب هر چه بیشتر میهمان هستیم.
به گفته وی، ستارهها بر سردر ورودی هتل نشان دهنده کیفیت بالاتر نیست. ممکن است بالاترین قیمت باشد، ولی ستارهها نشان دهنده خدمات ماورای خدمات رایج در هتل های مشهور ستاره بالا نیست. مهمان با دیدن ستارهها از نظر روحی آماده میشود تا برای پرداخت مبلغ بالاتر آمادگی داشته باشد و با شنیدن قیمت ها از اقامت در هتل منصرف نشود. ؟ البته باید توجه داشت که بهبود کیفی و ارتقای سطح ساخت هتل ها و سرویسدهی مطلوب میتواند عاملی تشویقکننده برای افزایش مسافرت باشد و بسیاری از توریست ها با حصول اطمینان از این که در کشورها یا منطقهای مناسب امکانات اقامتی خوبی وجود دارد به آن منطقه مسافرت میکنند و نزدیکان و آشنایان را نیز برای مسافرت به آن مکان ها تشویق میکنند.
او معتقد است: مهمترین نکاتی که میبایست مورد توجه قرارگیرد وبه آن هیچ اشارهای نشده نکات ایمنی و حفاظت چه از نظر ساختمان چه از نظرامنیت میهمان است که میتواند نقش اساسی داشته باشد که در این موارد رقابتی هم بین صاحبان هتل ها دیده نشده است چنانچه در استاندارد سازی هتل ها نکات ایمنی و حفاظت مورد توجه قرارنگیرد میهمانان، صاحبان یا گردانندگان هتل شدیدا به دردسرخواهند افتاد. تدوین استانداردسازی هتلها را میبایست برای نکات ایمنی ساختمان، حفظ امنیت میهمان، تجهیزات و تشکیلات هتل، دسترسی ها و نکات بسیار مهم دیگری که باید توجه شود به وجود آورد و به اجرا گذاشت که هرگز تاکنون مسئله رقابت در آنها نقشی نداشته است و دیده نشده که هتلی برای اینکه نکات ایمنی یا حفاظتی بسیار مطلوبی را پیشبینی و رعایت کرده در درجهبندی و رتبهبندی آن هتل تاثیر گذاشته باشد یا در هتلی برای این موارد رقابتی به وجود آورده باشد.
در حرفه بینالمللی هتلداری که با فرهنگ های گوناگون ارتباط دارد و رقابت حرف اول را میزند استانداردسازی بیمورد است و هرگز نمیتواند موفق شود بلکه باعث صدمه زدن به صنعت هتلداری و دلسرد کردن سرمایهگذاران خواهد بود.بهتراست حس رقابت را به وجود آورند و چنانچه بناست استانداردسازی برای هتلها تدوین شود میبایست توسط کارشناسان و متخصصان ورزیده با تجربه هتلداری تدوین شود که میتواند برای حفظ سرمایه هتل ها که یک سرمایهگذاری ملی است مفید واقع گردد و به انجام برسد.این گونه مقررات، سختگیریها و برنامهها که بدون کارشناسی انجام میشود باعث دورساختن توریست و وارد نشدن افراد برای سرمایهگذاری در این صنعت است.
صنعت هتلداری درآمدهای جنبی ندارد
این در حالی است که معین زاده رئیس اتحادیه هتلداران کرمان میگوید: متأسفانه این روزها هرگونه سهل انگاری در جذب گردشگر به کشور را به هتلداران نسبت میدهند و تمام تقصیرها را به گردن آنها میاندازند و معتقدند که هتلهای ما استاندارد نیست.
در حالی که در کشور ما علاوه بر این که مدیریت علمی و ابزار لازم وجود ندارد، اطلاع رسانی هم در حد ضعیف انجام میشود. دیگر مشکل ما در صنعت هتلداری این است که در آمدهای جنبی ندارد، در حالی که هتلهای کشورهایی مانند مالزی یا ترکیه حتی با داشتن 30 تا40 درصد ظرفیت اشغال اتاق درآمدهایی از فروش انواع نوشیدنی و غیره دارند که این مقوله در ایران به علت پای بندی به مسائل شرعی و فرهنگی امکان پذیر نیست.
بنابراین فقط مسئله استانداردسازی جواب نخواهد داد، حتی اگر از جدیدترین شیوهها استفاده شود.ناگفته نماند از حدود 70 صفحه مفاد آیین نامه استاندارد سازی هتلها تنها 5 سطر آن به مسئله شرعی اشاره میکند و این در حالی است که مردم ما شدیدا پایبند شرع و فرهنگ ملی هستند.
وقتی صحبت از استانداردسازی است در واقع نوعی کنترل کیفیت مطرح میشود و این نباید اجباری باشد. هتلهای با درآمد کم در شهرستانها توان پرداخت هزینههای استانداردسازی را ندارند و سازمان میراث فرهنگی نیز مهلتی یک ساله برای این امر تعیین کرده است. البته بحث دیگری که مطرح است این است که هتلهای قدیمی باید با قضیه استانداردساز ی اختیاری برخورد کنند و این مهم باید برای هتلهای جدیدالتاسیس اجباری باشد که این امر مورد موافقت سازمان قرار نگرفت.