کتاب عظیم «آثار الباقیه» یادگار همان ایام جوانی است که بیانگراوج دانش و تبحر بیرونی است.بیرونی از عالمان ذوالفنون اسلامی است که خستگی‌ناپذیری، عشق ذاتی به دانش و روحیه جست‌وجو و کنجکاوی علمی از خصوصیات بارز اوست. او در عصرطلایی دانش مسلمین قرارداشته و خود یکی از معماران بزرگ این تمدن در آن دوران درخشان است. مستشرق معروف ساخائو در مورد بیرونی می‌گوید: بیرونی بزرگترین دانشمندی است که تاریخ نشان داده است. ابعاد علمی بیرونی بسیار گسترده و جذاب است.
شاید یکی از مهم‌ترین ابعاد شخصیت بیرونی جنبه هند‌شناسی اوست. این مطلب از آنجا دارای اهمیت است که بیرونی در تاریخ، جغرافیا، ریاضی، نجوم، معدن شناسی و... استادی کم نظیربود و با توجه به روحیه جست‌وجوگری که داشت در پی شناخت مجهولات عالم، همراه با سپاه غزنوی راهی هند شد و پس از سال‌ها تحقیق موفق به تالیف کتاب عظیم ماللهندگردید.
این کتاب درباره عقاید، دین، آداب و رسوم، فلسفه، ریاضی و نجوم، تاریخ و جغرافیای سرزمین هند است.بیرونی برای شناخت هند با مشکلات فراوانی روبه‌رو بود. اولین مشکل، سد زبان بود. او برای نفوذ به آن فرهنگ چنان با پشتکار براین مشکل فایق آمد که وقتی ویژگی‌های زبان سانسکریت را بیان می‌کند ما خود را مقابل یک عالم و ادیب زبان شناس می‌بینیم.
